Лекция: 45 сағ. СӨЖ: 45 сағ обсөЖ: 45 сағ Барлық сағат саны: 135 сағ
жүктеу/скачать 1,25 Mb.
|
Bakirov.Menedj234
- Бұл бет үшін навигация:
- Бақылау процесі және оның тиімділігіне әсер ететін факторлар. Жоспарлау мен бақылаудағы мәліметтерді басқару жүйесі бақылаудың тиімділігі.
| Стандартты қайта қарау. Стандарттан ауытқыған барлық аутқуларды жою қажет емес. Кейбір жағдайларда жоспарға негізделген стандарттар да дұрыс болмауы мүмкін, ал жоспар дегеніміз – ол болашақты болжау. Жоспарларды қайта қараған кезде, стандарттар да қайта қаралуы тиіс.
Көп жағдайларда бақылау жүйесі жоспарлардың қайта қаралу қажеттілігін көрсетеді. Осыған сәйкес стандарттарды қайта қараудың артық және кем жақтарын анықтау мүмкіншілігі пайда болады. Бақылау процесі және оның тиімділігіне әсер ететін факторлар. Жоспарлау мен бақылаудағы мәліметтерді басқару жүйесі бақылаудың тиімділігі. Бақылау тиімді болу үшін төменде көрсетілген бірнеше маңызды көрсеткіштермен сипатталынуы тиіс: адамдардың тәртібі; бақылаудың стратегиялық бағытталуы; нәтижелерге бейімделу; қызметке сәйкес келуі; бақылаудың дер кезінде жүргізілуі; бақылау икемділігі; қарапайымдылығы; үнемділігі. Бақылаудың тиімділігіне әсер етеін бірінші фактор ретінде адамдардың тәртібі қарастырылады. Тиімді бақылау жүргізуге төмендегідей ұсыныстар жасалынып шығарылған: қызметкерлер қабылдайтын, мағынасы бар стандарттар жасаңыз; екі жақты қатынас орнатыңыз; шамадан тыс бақылаудан аулақ болыңыз; өте қатаң, бірақ мүмкін болатынстандарттар белгілеңіз; көрсетілген стандартқа жеткені үшін марапаттаңыз. Екінші фактор. Бақылау тиімді болу үшін стратегиялық сипатта болуы керек, яғни ұйымның алғашқы алғы шарттарын бейнелеп, оларды қолдану. Үшінші фактор. Бақылаудың түпкілікті мақсаты мәліметтер жинап, мәселелерді айқындап, стандарт белгілеу емес, ұйым алдындағы міндеттерді шешу болып табылады. Өлшеу іс-әрекеттері мен олардың нәтижелері жөніндегі хабарландырулар тек қана мақсатқа жетудің құралы ретінде қарастырылады. Төртінші фактор. Егер бақылау басқарудың басқа түрлері мен қарым-қатынаста болса тиімді болады. Беснші фактор. Баќылаудыњ дер кезінде немесе белгіленген уаќытында µткізілуі µте жоѓары жылдамдыѓымен, ж‰ргізілуі жиілігімен сипатталынбады. Ол баќыланып отырылѓан объектіде ж‰ргізілген µлшеу ж±мыстары мен оны баѓааалаудыњ арасындаѓы уаќыт аралыѓыменен кµрсетіледі. Осыѓан сєикес уаќыт аралыѓыныњ мањыздылыѓы негізгі жоспардыњ уаќытша кµлемдегі есебімен, µлшеу ж±мыстарын ж‰ргізу мен алынѓан нєтижелерді таратуѓа ж±мсалатын шыѓындар, µзгерістер жылдамдыѓы арќылы аныќталынады. Алтыншы фактор. Баќылау, жоспарларѓа ±ќсас едєуір икемді жєне болып жатќан µзгерістерге тез арада беімделуі тиіс. Жетінші факатор. Єдетте, ењ тимді баќылау дегеніміз – б±л осы баќылауѓа арналѓан маќсаттар т±рѓысынан алып ќараѓандаѓы µте ќарапаым баќылау. Баќылаудыњ ќарапым єдістері аз кµлемдегі к‰ш-жігерді талап етеді жєне де тиімді болып келеді, ал соныњ к‰рделілігі ретсіздкке єкеліп соѓады. Сегізінші фактор. Баќылау ж‰иесімен бірге єрекет жасап, оны ж‰зеге асырушы адамдардыњ ќажеттіліктері мен м‰мкіншіліктеріне сєикес болѓан жаѓдада – баќылау тиімді болады. Баќылауаѓа наќты, дєл оныњ алынуына баланысты шыѓындарѓа сєикес тиімді жєне дєл уаќытында алынатын мєліметтер ќажет. Мєліметтердіњ кµп бµлігі беиресми жолдармен алынады. Б±л жаѓдаида басќарушы – баѓынушыларымен араласу, серіктестерімен єњгімелесу арќылы, газет-журналдар жєне т.б. жолдар арќылы мєліметтер шешім ќабылдау ‰шін жеткіліксіз болады. Сондыќтан ресми єдістер арќылы да мєліметтер жинап, оларды µњдеуді ќолдану ќажет. Мєліметтердіњ мµлшері ±иым кµлеміне баланысты болады. Сол себептен де мєліметтер мµлшерін реттеу баѓытында мєліметтерді басќару ж‰есі ќ±рылады. (МБЖ) МБЖ – б±л шешім ќабылдауѓа ќажетті мєліметтердіњ єкімшілік арќылы берілуініњ ресми ж‰иесі. Жоспарлау, баќылау жєне µндіріс қызметінің функцияларының тиімді орындалуын жеңілдету МБЖ – нің негізгі мақсаты болып табылады. Керек мәліметтерді қажетті адамдарға дер кезінде жеткізіп беру МБЖ-ның ең маңызды міндеттерінің бірі. Басқарушылардың мәліметтер қажеттілігіне байланысты, басқару қызметтерінің төмендегідей түрлерін көрсетуімізге болады: стратегиялық жоспарлау – ұйым мақсатына, осы мақсаттардың өзгеруіне және соған жету үшін ресурстарды қолдануына қатысты шешімдер қабылдау процесі; басқару бақылауы – ұйымның ортақ мақсаттарына жетуі үшін басшылар ресурстардың алынуымен олардың тиімді қолданылуын қамтамасыз ететін процес; оперативтік бақылау – бұл нақты міндеттердің тиімді жолмен және өте жоғарғы деңгейде орындалуын талап ететін процесс. Бұл аталынған қызмет түрлері жоғарғы, ортаңғы және төменгі буындардағы басшылардың міндеттеріне сай келеді. МБЖ-ін жобалау процесі бес кезеңнен тұрады. Олар: Шешім қабылдау жүйесін талдау, бұл процесс мәліметтерді қажет ететін шешімдердің барлық түрлерін анықтаумен басталынады; Мәліметтер талабына талдау жасау, бұл кезеңде әрбір шешімнің қабылдауына қандай мәлімет түрі қажет екені анықталынады; Шешімдердің жинақталынуы – МБЖ ұйым құрылымы мен үйлестіріліп жасалынуы тиіс; Мәліметтерді өңдеу процесін жобалау, бұл кезеңде мәліметтерді жинау, сақтау, жіберу және түрлендіру жүйесі жетілдіріледі; Бақылау жүйесінен кейінгі жобалау мен бақылау, бұл МБЖ-ның берген мәліметтерін бағалау және жіберілген қателіктерді анықтау, жөндеу жұмыстарын жүргізу құру болып табылады. МБЖ-нің тиімділігін арттыру жолдары: жүйені жобалауға соны қолданушы-қызметкерлердің қатысуы; қолданушы-қызметкерлерді оқытып-үйрету; МБЖ-ны қолданудан түскен табыстың шығындардан артық болуы; жүктеу/скачать 1,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|