Лекция№1 Қазіргі жағдайдағы білім берудің басымдылық ролі Лекция жоспары
ТПҮ-тің оқыту құралдары - іс-әрекет түрлері
жүктеу/скачать 291,11 Kb.
|
Лекция№1 азіргі жа дайда ы білім беруді басымдылы ролі Лекция
| 1.ТПҮ-тің оқыту құралдары - іс-әрекет түрлері.
Педагогикалық іс-әрекеттің барлық қасиеттері көрінетін негізгі бірлігі ол мақсат пен мазмұнның бірлігі, яғни педагогикалық әрекет болып табылады. Педагогикалық әрекет түсінігі педагогикалық іс-әрекеттің барлық формаларына (сабақ, экскурсия, жеке әңгіме т.б.) тән. Мұғалімнің педагогикалық әрекеті ең алдымен танымдық міндет формасында көрінеді. Өз біліміне сүйене отырып, теория жүзінде өз әрекетінің құрал, пән, нәтижесін салыстырады. Педагогикалық міндеттердің ерекшеліктерін жүзеге асыру ол оңай емес. Олар ойлауды, фактор, жағдайларды талдауды талап етеді. Сондықтан, педагогтың шығармашылығы жаңа педагогикалық міндеттерді шешуді іздестірумен байланысты. Тұтас педагогикалық процесте жүзеге асырылатын педагогикалық іс-әрекеттің негізгі түрлері оқыту (преподавание) және тәрбие жұмысы болып табылады. Тәрбие жұмысы - жеке тұлғаның жан-жақты даму міндетін шешу мақсатында тәрбие ортасын ұйымдастыру мен тәрбиеленушілердің әр түрлі іс-әрекетін басқаруға бағытталған педагогикалық әрекет. Ал оқыту ол оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаруға бағытталған тәрбие әрекетінің түрі. Білім беру мазмұнының проблемасымен айналысатын ғалымдар (В.В.Краевский, И.Я.Лернер, М.Н.Скаткин және т.б.) оқытудың білім мен іскерлік компонеттерінен басқа, адамның оқыту процесінде игеретін шығармашылық әрекет тәжірибесін және қоршаған ортаға деген эмоционалды-бағалы қатынасын жатқызады. Оқыту мен тәрбие жұмысының бірлігінсіз білім беру элементтерін жүзеге асыру мүмкін емес. Біртұтас педагогикалық процесс - ол «тәрбиелеп отырып оқыту» мен «оқыта отырып тәрбиелеу» бірігетін процесс (А.Дистервег). Оқыту процесіндегі оқушылар іс-әрекетінің тиімділігінің критерийі - білім мен іскерлікті игеру, танымдық және практикалық міндеттерді шешу тәсілдерін меңгеру, дамудың алға жылжу деңгейі болып табылады. Оқушылар әрекетінің нәтижелері оңай көрініп, сапалық және сандық көрсеткіштермен реттеліне алады. Н.В.Кузьмина педагогикалық іс-әрекет құрылымында бір-бірімен тығыз байланысты 3 компонентті көрсетеді: құрылымдық, ұйымдастырушы, коммуникативті. Педагогикалық іс-әрекеттің бұл түрлерін нәтижелі жүзеге асыруда іскерліктер мен қабілет қажет. Құрылымдық әрекет үшке бөлінеді: құрылымдық-мағыналы (оқу материалын таңдау, педагогикалық процесті жоспарлау және құру), құрылымдық-оперативті (өз әрекеті мен оқушылар әрекетін жоспарлау), құрылымдық-материалды (педагогикалық процестің оқу-материалды базасын жобалау). Ұйымдастырушы әрекет - оқушылардың әр түрлі іс-әрекетпен айналысып, ұжым және біріккен іс-әрекетті ұйымдастыруға бағытталған әрекеттер жүйесін орындау. Коммуникативті әрекет - педагогтың тәрбиеленушілермен, мектептің басқа педагогтарымен, қоғамның өкілдерімен, ата-аналармен педагогикалық қатынас орнатуға бағытталған әрекет. А.И.Щербаков құрылымдық, ұйымдастырушылық және зерттеушілік компоненттерді жалпы еңбек функцияларына жатқызады, яғни олар кез-келген әрекетте көрініс береді. Бірақ ол педагогикалық процесті жүзеге асыру кезеңінде мұғалімнің функциясын нақтылап, педагогикалық іс-әрекеттің ұйымдастырушы компоненттеріне ақпараттық, дамытушы, бағдарлы, мобилизациялық компоненттерін біріктіреді. Бұл жерде зерттеушілік функцияға аса көңіл бөлу қажет. Зерттеушілік функцияны жүзеге асыру мұғалімнен педагогикалық құбылыстарға ғылыми тұрғыдан қарауды, эвристикалық ізденуді, ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістерін игеруді, өзінің және басқа мұғалімдердің тәжірибесін талдауды талап етеді. Педагогикалық әрекеттің құрылымдық компоненті өз ішінде аналитикалық, болжамдық және жобалау болып бөлінеді. жүктеу/скачать 291,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|