3.Сынып ұжымының диагностикасы: сынып ұжымының қалыптасу деңгейі мен тұлғааралық карым-катынас жағдайын зерттеу.
Диагностикалауды өз деңгейінде жүргізу үшін бақылау, әңгімелесу, сауалнама, шығарма, тестілеу, ақыл - кеңес, өзін-өзі тану, рейтинг, саралау, психологиялық-педагогикалық карта, тәрбиелік деңгейін зерттеу картасы, педагогикалық консилиум, социометрия, іскерлік ойын, мониторинг және т.б. әдістерді пайдалануға болады.
Кез келген зерттеу бақылаудан басталады. Бақылау - әр ғылымның негізгі әдісі. Тәртіпті бақылау педагогикалық диагностиканың басты әдісі болып табылады. Мұғалімнің өз оқушыларын жүйелі бақылауы диагностикалық әрекет болып табылады. Ғалымдар бақылау туралы өз пікірлерін «біз әлеммен қатынасты барлық ішкі дүниемізбен сеземіз және оның көмегімен керекті білімді қабылдап аламыз. Осы негізде бақылау әлемді танудың бір әдісі ретінде біздің қабылдауымызға қарай еркін түрдегі бақылаудан ғылыми бақылауға өтуі мүмкін» деп білдіреді.
Педагогтар басқа әдістерді қосымша ретінде қолданса, бұл әдісті өте жиі немесе үнемі қолданады. Бақылау басқа әдістер арқылы анықтау мүмкін емес ақпараттарды береді, себебі:
- респонденттер кейбір жағдайларда ақпарат беруден бас тартады немесе жалған ақпараттар беріп жатады;
- респондент жауап беру барысында зейіні белгілі бір белгіленген құрылымға бағытталады, яғни өзінің жауабында ескермеуі мүмкін емес;
- көбінесе үшінші адам туралы ақпарат алу талап етіледі, осы сәтте ол қиын және қолайсыз болып табылады.
Сондықтан зерттеу – бақылаудың маңызыдылығын былай ашып көрсетуге болады:
-нақты бір ғылыми мақсаттылыққа сүйенеді, ғылыми теория шеңберінде мақсатты және жүйелі түрде өтеді;
-жүйелі түрде жоспарланады және жағдайдың еріктілігіне бағынбайды;
-жүйелі түрде жазба жұмысы ретінде де жүргізіледі;
-оның жарамдылығы мен нақтылығы қадағаланады, қайта тексеріледі.
Ғылыми бақылау бірнеше формаларды қарастырады: стандартты емес және стандартты бақылау; іштей және сырттай бакылау; жүйелі бақылау. Стандартты бақылау қойылған тапсырмаларды азайтады. Бұл жағдайда тәрбиешілер мен мұғалімдер стандартты формадағы бақылауда олар әріптестер мен қызметтестерінің сабақтарын бақылау арқылы және өздерінің жұмыстарына жүргізілген бейне жазбаға жазылғанды көру кезңі жатады. Сырттай бақылауда бақылаушы жағдайды сырттан қадағалап отырады, бақылау процесіне өзі қатыспайды. Ал, іштей бақылауда ол тікелей әлеуметтік басты рольді атқарады. Ол бақылау топтарының арасында әрбір жағдайларға қатысып жүріп, әрбір топ оны бақылаушы ретінде емес, қатысушы ретінде қабылдайды. Мұғалім сабақ үстінде әр оқушыны жекелей бақылауға мүмкіндік алады. өйткені мұғалім балаларға сабақ үстінде бір нәрсені түсіндіруде, кеңес беруде және оларға көмектесуде тікелей әсер етеді. Сырттай бақылауда, егер мұғалім жай ғана балалардың ойынын бақылап отырса немесе басқа да өзінің әріптестерінің сабақтарына қатысқанда, сыртай бақылай жүру жатады. Ол сынып жұмысынан тест алу, сауалнама және т.б. қарапайым бақылау көмегімен де жүзеге асады.
Достарыңызбен бөлісу: |
