Лекция№10 Распределенная обработка данных

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
«Ақпараттық технологиялар» факультеті 
«Ақпараттық жүйелер» кафедрасы
Пәні: Клиент сервер АЖ құру
№8 Дәріс. Таратылған деректерді 
өңдеу.
PhD, аға оқытушы Серикбаева Сандугаш
Курманбековна

1.
Деректер базасының технологиясындағы "клиент-
сервер" модельдері
2.
Деректерді қашықтан басқару моделі. Файл
сервері
3.
Деректерге қашықтан қол жеткізудің екі деңгейлі
моделі
4.
Дерекқор серверінің моделі
5.
Қоcымша серверінің моделі
6.
Дерекқор серверлерінің модельдері
7.
Сұраныс параллелизмінің түрлері
Жоспары:

Деректер базасын желіде емес дербес компьютерге орналастырған кезде
мәліметтер базасы әрқашан монополиялық режимде қолданылады. Деректер
қорын бірнеше пайдаланушылар пайдаланса да, олар онымен тек кезекпен
жұмыс істей алады, сондықтан бұл жағдайда дерекқордың дұрыс
модификациясын
сақтау
туралы
мәселе
туындамайды,
олар
ұйымдастырушылық
шаралармен
шешіледі
—
яғни
нақты
пайдаланушылардың тиісті дерекқормен жұмыс істеу үшін қажетті реттілігін
анықтайды. Алайда, кейбір жұмыс үстелі түріндегі дерекқорларда да дұрыс
нәтижеге қол жеткізу үшін өңдеу кезінде деректерді өзгерту реттілігін ескеру
қажет: мысалы, бухгалтерлік есеп бағдарламасын іске қосқан кезде, барлық
бухгалтерлік жазбалар — қаржылық операциялар түпкілікті қосымшаны іске
қоспас бұрын алдын-ала шешілуі керек.

Алайда, шағын деректер базасы бар оқшауланған компьютерде
жұмыс істеу қазіргі уақытта көптеген қосымшаларға тән емес болып
келеді. Деректер қоры нақты пәндік аймақтың ақпараттық моделін
көрсетеді, ол көлемі бойынша өседі және оны қолдану арқылы
шешілетін міндеттер саны күрт артады, осыған сәйкес
ортақ
мәліметтер қорымен жұмыс істейтін қосымшалар саны артады.
Компьютерлер жергілікті желілерге біріктірілген және ортақ деректер
қорымен жұмыс істейтін қосымшаларды желі арқылы тарату
қажеттілігі сөзсіз.

Шынында да, шағын сауда фирмасы үшін мәліметтер базасын құрған
кезде де, жеке бизнес функциялары бар және әр түрлі бөлмелерде
орналасуы мүмкін бірқатар нақты мәліметтер базасын пайдаланушылар
бар болады, бірақ олардың барлығы ұйымның ортақ ақпараттық
моделімен, яғни ортақ мәліметтер базасымен жұмыс істеуі керек.
Бірнеше пайдаланушының бір дерекқорға параллель қол жетімділігі,
егер мәліметтер базасы бір машинада болса, орталықтандырылған
дерекқорға таратылған қол жетімділік режиміне сәйкес келеді. (Мұндай
жүйелер таратылған деректерді өңдеу жүйелері деп аталады.)
Егер мәліметтер базасы желіде орналасқан бірнеше компьютерге
таратылса және оған бірнеше қолданушы параллель қол жеткізе алса,
онда жұмыс таратылған мәліметтер базасына параллель қол жеткізу
көмегімен орындалады. Мұндай жүйелер таратылған мәліметтер базасы
жүйелері деп аталады.

Жалпы жағдайда дерекқорды пайдалану режимдерін
келесі түрде ұсынуға болады(сурет 1).