Байланысты: Ұлы Жібек жолының пайда болу тарихы осынау тарихи жолдың жібек саудасына байланысты
ІХ ғ. екінші жартысы мен ХІІІ ғ. бас кезіндегі қалалар мен мекендер. Қаладағы аса маңызды кәсіптің бірі – темірші-ұста ісі болды. Темір бұйымдардың көптеп табылуы – осынау кәсіптің дамуынан, оның техникалық мүмкіндіктерінен хабар береді. Мыстан мүліктер жасайтын орындар қалалардың бәрінде болған, өйткені мысты полиметалдар Қаратаудағы, Талас, Іле, Жоңғар Алатауларындағы қала орталықтарына жақын кездерден өндірілетін еді.
Бұл кезеңде сауда-саттық та өркендейді. Жібек жолымен келетін халықаралық сауда мөлшері бізге орта ғасыдағы авторлар деректерінен белгілі. Испиджаб, Кедер, береді. Олардың қатарына теріскей-шығыс Жетісудің Қаялық, Екіоғыз сияқты қалалары қосылады.испиджабта төбесі шатырлы базарлар, маталар базары, керуен сарайлары болған.
Қаланың сол аймақпен, даламен саудасы қанат жаяды. Қазақстан қалалары ұлан даладан келіп түсетін тауарлар – қой мен ешкі терілері, елте, ұлпандар болған.
ІХ-ХІІ ғғ. зат айырбастасуды ысырып тастап, тарих сахнасына тауар-ақша айналымы шығады. Испиджабта, Отырарда, Тараз бен Яссада теңге сарайлары жұмыс істейді.
Қала халқының санының өсуі ауыршаруашылығының құндылығын арттыруды талап етеді. Сол себепті де егінді жерді қолдан суару жүйесі жетілдіріледі. Оның даму жолы Отырар аймағы материалдарынан анық көрінеді.
