М. А. Молдашева
IV тарау ТАУАРДЫҢ, ДАЙЫН ӨНІМНІҢ
жүктеу/скачать 1,44 Mb. Pdf көрінісі
|
Молдашева
| IV тарау
ТАУАРДЫҢ, ДАЙЫН ӨНІМНІҢ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ САТУМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІ 4.1. ДАЙЫН ӨНІМНІҢ ЕСЕБІ Дайын өнім - негізгі және қосалкы цехтарының сатуғ а арнал- ғ ан өнімі. Дайын өнімнің өндірісте жасалғ аны, оның біртұтас- тығ ы, стандартен немесе техникалық шарттарғ а сәйкестігі, техни- калык, бақылау қызметінен өткендігі, паспорты, сертификаты және басқадай құжаттармен куәландырғ аны, қоймағ а тапсырыл-ғ аны, тапсырыс берушілердің қабылдап алғ аны және басқа жайлары - міндетті түрде актімен рәсімделеді. Дайын өнімді есептеу үшін 1320 "Дайын өнім" деп аталатын активті инвентарлық шот пайдаланылады. Дайын өнім кәсіп- орынның айналым қаражатының құрамына кіреді және ол қаржылық есеп беруде нақты өзіндік құны бойынша көрініс табады. Дайын өнімнің нақты өзіндік кұны есептік кезең аяқталғ ан- нан кейін ғ ана анықталады. Ағ ымдағ ы есептік кезеңде өнім тұрақты түрде қозғ алыста (шығ ару, босату, жөнелту, сату) болады, сондықтан өнім ағ ымдағ ы есеп үшін есептік бағ асы бойынша шартты түрде бағ аланады, ол үшін (есептік бағ асы үшін) дайын өнімнің еткен айдағ ы нақты өзіндік кұны, тіркелген бағ асы пайдаланылуы мүмкін. Есептік кезеңнің соңында ауытқудың пайызы мен сомасын есептеу жолымен шығ арылып, оның есептік бағ асын нақты өзіндік құнына дейін жеткізеді. Ауытқудың пайызы мен сомасы ай ішінде түскен және ай басындағ ы өнімнің қалдығ ынан есептелінеді. Ауытқу кәсіпорын- ның экономиясын немесе артық жұмсалғ анын керсетеді, олар да дайын өнімнің шотында есептелінеді: экономиясы (үнемделгені) - қызыл жазумен, ал артық жұмсалғ аны - әдеттегі (дағ дылы) - жазумен жазылады. Ауытқудың пайызын келесі формула бойынша есептейді: 44 Ауыткудың = Ауытку сомасы х 100 % пайызы Қалдык + Есептік құны бойынша түскен түсімдер Мысалғ а, кәсіпорында есепті кезең барысында мына проценттер бойынша есептік бағ асы көрініс тапқан: жүктеу/скачать 1,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|