ТЕАТР
ХIХ жќне ХХ ѕасырлардыѓ тоѕысында театр "нерiнiѓ
дамуында екi ќйгiлi театр ћайраткерлерi жќне ќртiстерi
К. С. Станиславский (1863—1938) мен В. И. Немирович-
Данченко (1858—1943) негiзiн ћалаѕан Мќскеу К"ркем
театры љлкен р"л атћарды. Театр "мiр шындыѕын жан-
жаћты к"рсетуге, дљниежљзiлiк жќне
орыс драматургия-
сыныѓ озыћ љлгiлерiнiѓ негiзiнде к"рермендерде эстети-
калыћ талѕам тќрбиелеуге џмтылды. Бџѕан Чеховтыѓ
“Шие баѕы”, “Апалы-сiѓлiлi љшеу”, “Шаѕала”; Горькийдiѓ
166
“Шыѓырауда”, “Тоѕышарлар”, т.б. пьесаларыныѓ ћойы-
лымдары ќсер еттi.
Музыкалыћ театр мќдениетi iрi ошаћтарыныѓ бiрi Мќс-
кеудiѓ Љлкен театры болды. Бџл театрдыѓ сахнасында атаћ-
ты ќншiлер Ф. И. Шаляпин (1873—1939), Л. В. Собинов
(1872—1934), A. В. Нежданова (1873—1950) "нер к"рсеттi.
Жазушы Т. Л. Щепкина-Куперник "зiнiѓ естелiктерiнде
опера "нерiнiѓ тамаша шеберлерiнiѓ бейнесiн к"рсеттi.
Ф. И. ШАЛЯПИН — ОРЫС САХНАСЫНЫЃ АЛЫБЫ
Шаляпин — орыс сахнасыныѓ алыбы, тек ћана орыс
емес, сонымен ћатар дљниежљзiлiк сахнадаѕы таѓѕажа-
йып, ќрi зор ћџбылыс. Оѕан опера "нерiнде жаѓа с"з
айтуѕа жазылѕан екен. Ол ќрћайсысы шыѕармашылыћтыѓ
"зiне тќн саласында осы жаѓа с"здi айтып кеткен џлы
"згертушiлердiѓ бiрi болды: орыс ќдебиетiнде Пушкин,
орыс
музыкасында Глинка, орыс драмасында Щепкин,
мiне, сондай жасампаздар болѕан едi.
Оныѓ мќнi тереѓде, жай ѕана жезтаѓдай ќншi деген
атаћтан да љлкен. Ол "з мектебiн, "зiнiѓ ќртiстiк жолын
салып кеттi. Ендi ол жолдан ћиѕаш кете алмайсыз. Оныѓ
еѓ бастылары — операдаѕы тереѓ халыћтыћ шындыћ. Ол
сахнадан ескiрген љлгiлердiѓ кертартпа ќдiстерi
мен жал-
ѕан шабытын сiлкiп тастады. Оныѓ шын ћызметi, "мiр
ерлiгi, мiне, осында, сондыћтан оныѓ таспаларын толћы-
май тыѓдау мљмкiн емес. Ќртiстi бљкiл ел бiледi ќрi
ћџрметтейдi; даѓѕазаѕа толы Мќскеуден мљлгiген Аркти-
каѕа дейiн оныѓ даусы ћалыћтауда, одан бiз бiрде жастыћ
жалынын, бiрде тереѓ кљрсiнiс пен мџѓды естимiз.
Т.Л.Щепкина-Куперник. Из воспоми-
наний. М., 1959. С. 316-317.
167
МАЗМЏНЫ
I блiм. ЕУРОПА ЖЌНЕ АМЕРИКА ЕЛДЕРI
(1914—1939 жж.)
АЋШ ................................................................................................................... 3
Џлыбритания ................................................................................................... 6
Франция ............................................................................................................ 9
Германия ........................................................................................................ 1 0
Кеѓестiк Ресей. КСРО ................................................................................ 1 5
II блiм. ХХ ЅАСЫРДЫЃ БIРIНШI ЖАРТЫСЫНДАЅЫ АЗИЯ
ЖЌНЕ АФРИКА ЕЛДЕРI (1918—1945 жж.)
Жапония ......................................................................................................... 3 1
Ћытай .............................................................................................................. 3 2
Моѓѕолия ........................................................................................................ 4 0
Иран ................................................................................................................ 4 5
Ауѕанстан ....................................................................................................... 4 8
Тљркия ............................................................................................................ 4 9
Халыћаралыћ ћатынастар ....................................................................... 5 2
Екiншi дљниежљзiлiк соѕыс (1939—1945 жж.) ................................... 6 3
III блiм. XX ЅАСЫРДЫЃ ЕКIНШI ЖАРТЫСЫНДАЅЫ — XXI
ЅАСЫРДЫЃ БАСЫНДАЅЫ ЕУРОПА ЖЌНЕ АМЕРИКА ЕЛДЕРI
АЋШ ................................................................................................................ 8 2
Џлыбритания ................................................................................................ 9 0
Франция ......................................................................................................... 9 2
Германия Федеративтiк Республикасы ................................................ 9 6
Италия ............................................................................................................ 9 8
Австрия ........................................................................................................ 100
Польша ......................................................................................................... 101
Югославия .................................................................................................... 102
IV блiм. XX ЅАСЫРДЫЃ ЕКIНШI ЖАРТЫСЫНДАЅЫ — XXI
ЅАСЫРДЫЃ БАСЫНДАЅЫ АЗИЯ ЖЌНЕ АФРИКА ЕЛДЕРI
Жапония ....................................................................................................... 103
Ћытай ............................................................................................................ 105
Моѓѕолия ...................................................................................................... 109
Љндiстан ........................................................................................................ 111
Ауѕанстан ..................................................................................................... 117
Иран .............................................................................................................. 117
Тљркия .......................................................................................................... 118
Азиядаѕы араб елдерi ............................................................................... 119
Африка елдерi ............................................................................................ 126
Ангола ........................................................................................................... 126
Халыћаралыћ ћатынастар ..................................................................... 127
Мќдениет жќне ѕылым .......................................................................... 161
168
Учебно-методическое издание
Составители:
Кожахметџлы Кенесбай
Чупеков Абдугали Абсалямович
Губайдуллина Мара Шаукатовна
Бекиш Раухан Мухамедьяровна
ВСЕМИРНАЯ ИСТОРИЯ
Хрестоматия
Учебное пособие для 9 классов
общеобразовательных школ
(
на казахском языке)
Третье издание,
переработанное
Редакторы
А.Тажидаева
К"ркемдеушi редакторы
Д.Булатов
Техникалыћ редакторы
И.Тарапунец
Корректоры
Г. Тџрмаѕанбетова
Компьютерде беттеген
И.Алмабаева
Баспаѕа Ћазаћстан Республикасы Бiлiм жќне ѕылым министрлiгiнiѓ
№ 0000001 мемлекеттiк лицензиясы 2003 жылы
7
шiлдеде берiлген
ИБ № 3501
Басуѕа 26.06.13 ћол ћойылды. Пiшiмi 84х108
1
/
32
.
Офсеттiк ћаѕаз. Ћарiп тљрi “Школьная”. Офсеттiк басылыс.
Шартты баспа табаѕы 8,82. Шартты бояулы беттаѓбасы 9,24.
Есептiк баспа табаѕы 7,71.
Таралымы 13 000 ћос. дана. Тапсырыс №
“Мектеп” баспасы, 050009, Алматы ћаласы, Абай даѓѕылы, 143-љй.
Факс.: 8(727) 394-37-58, 394-42-30.
Тел.: 8(727) 394-41-76, 394-42-34.
Е-mail: mektep@mail.ru
Web-site: www.mektep.kz