М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы
Үй іші жым-жырт. Қарсы цабьіргадат сагат цана
жүктеу/скачать 4,98 Mb. Pdf көрінісі
|
Ахметова М.К Мәтін лингвистикасы
| Үй іші жым-жырт. Қарсы цабьіргадат сагат цана
Жагы талмастан таңдайын ңақңан баладай тыц-тыц согып тұр. Мынау ұйқы-түйцысы шыгып жатқан астан-кестен дүниеде күлпі хаЩа өзінің дегенін істеп баягы бір ізбен міз бақпай тартатын да °>пыратын ж ер бетіндегі жапгыз мықты осы - уақыт цои. Я, 101 уацыт... Уагрят... (Ә.Нұрпейісов). Мэтін сурегггеу - ойгапқы түрінде кұрылып, кейіпкер-әңгімелеуші суреттелген оқиғаға катысты пайымдауын философиялық ой- қорытывдысы ретінде беріп отыр. Алғашкы екі сөйлемде үй ішінін, қабырғадағы сагаттың белгілерін сипаттап, бір көріністі бейнелесе, кейінгі екі сөйлемде осы көрінісгі кдбылдап отырған кейіпкердің өмір, зырлап етіп жагқан уақыт туралы өзіндік пайымдауы баяндалған. Бұл мәтінде суреттеліп отырган сагаттың сипаты қабылдаушының ішкі пікірімен астасып ойгалқыдағы мазмұнга ұласқан. Ойталқы эңгімелеумен салыстырганда суреттеумен толыктай табиғи жымдасыл кетеді деп айта алмаймыз, себебі олардың арасындағы айырмашылық бір оқығаннан-ак байқалып тұрады. Біріншіден, мазмұндық-фактуалды хабарлары бір-біріне мүлде жуыспайды. Бірі - автордың (кейіпкердің) оқиғаға, түрлі қүбылыстарға деген өзіндік көзқарасын, пайымдауын, философиялык ойларын бщдірсе, екіншісі - болмысты суреттеу арқылы бейнелейді. Екіншіден, оиталқы мэтінінде сұраулык шылаулар, сұрау есімдіктері суреттеумен салыстырғанда анағұрлым жиі қолданылады. Өйткені ойталкыда толғаныс, күдік, философиялык пайымдау, риторикалық сүрау мағынасын беруге қатысатын сұраулы, лепті сөйлемдер көп кездеседі- Сөйлемнің айтьшу максатына қарай қойылатын графикалык белгілер де, сөйлем соңьшан келіп аяқталмаган, әлі де айтьшуга к е р е к т і ойды бшдіретін көп нүкте де оіггалқыны өзге сөйяеу жүктеу/скачать 4,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|