Мағжан Жұмабаев поэзиясындағы азаттық аңсар
Мағжан Жұмабаев өлеңдеріндегі азаттық аңсар
жүктеу/скачать 29,36 Kb.
|
Түзетілді жоба
| 1.1.Мағжан Жұмабаев өлеңдеріндегі азаттық аңсар
Мағжан Жұмабаев поэзиясының күші-ол оқырмандарына жақсы көңіл-күй, рух пен шынайылық сыйлайды. Оның өлеңдерінің күші-жастардың қанындағы ұлттық рухты нығайтады, патриотизм сезімін арттырады. Олар беделдік пен батырлыққа тәрбиеленген. Мағжанның өлеңдері жастарды өз еліне және туған өлкесіне деген сүйіспеншілікке тәрбиелейді. Ол қоғамдық-саяси көзқарастарын білдіріп қана қоймай, қазақ әдебиетін бүкіл ел мойындайтын әлемдік деңгейге шығаруға ұмтылды. Ақынның арманы оның өлеңдерінде көрініс тапты. Мағжан Жұмабаевтың ойы мұнымен шектелмейді. Бір ұлт тек өз халқының мүдделері туралы ойлана алмайды. Ақынның азаматтық сезіміне негізделген мақсаттар-бұдан әлдеқайда жоғары армандар. Туған халқы туралы айта отырып, ол өзінің өткенін еске алады, оны қазіргі жағдаймен салыстырады. Неліктен ақын жалпы түрік идеясын көтереді? Түркі тектес барлық халықтардың болашаққа, жалпы шығысқа деген үміті бар. «Ақынның «Пайғамбар», «Күншығыс», «Түркістан», «От» өлеңдерінің барлық жақсылық есімдері шығыстан келеді, ал шығыстан жарық сәулесі ғана батыстан келе жатқан қалың қара бұлтты бұзады» [1,18]. Бұл өлеңдерде ақынның өз Отанына, топырағына, шығысына деген таңғажайып сүйіспеншілігі және перзенттік патриотизм айқын көрінеді. Мағжан өз халқының жоғары рухына сенді, ол Азаттық туралы армандарын жүзеге асырады, әлемдік өркениеттің алдыңғы шебіне орала алады деп үміттенді. Мағжан ақынның кез-келген өлеңінде оның қазақ халқына және жалпы түркі халықтарына деген сүйіспеншілігі айқын көрінеді. «От» өлеңінде өршіл ақын біздің халқымыздың, еліміздің тағдырына, болашағы мен өткеніне қатты алаңдайды. Өлеңнің тақырыбы-қазақ халқының оянуы. Өлеңнің мақсаты-сол үмітті, сол тілекті өз халқына жолдау. «Күннен туған баламын, Жарқыраймын, жанамын. Күнге ғана бағынам. Өзім-күнмін, өзім – от»,- дей келе Мағжан Жұмабаев қазақ халқы алдына үлкен міндет қойып отыр. Мағжан Жұмабаев ең алдымен ақын. Алғашқы өлеңдерінен бастап, соңғы дем алғанға дейін ақын өзінің туған халқының, бүкіл түркі халқының, шығыс мәдениетінің, жалпы адамзаттың тағдырына алаңдайды. Бастапқыда өршіл ұлттық рух кемерден асып, жадынан көкжиекке дейін созылған шексіз даладан ләззат алып, еркін өсіп, құлағын өз елінің даңқты тарихы мен рухани ұлттылықпен толтырады: Күннен туған баламын, Жарқыраймын, жанамын, Күнге ғана бағынам. Өзім-күнмін, өзім-от, Сөзім, қысық көзім де –от, Өзіме өзім табынам. Жерде жалғыз Тәңірі –от, Оттан басқа Тәңірі жоқ. [2,27]. Ақынның «От» деп жырлап отырғанын қалай түсінеміз? Оттың қазақ халқы үшін маңызы қандай? Неліктен Мағжан бұл тақырыпты өзінің өлеңіне аударды? Көбірек сұрақтар, аз жауаптар. Басты мақсаты-адамдардың хабардарлығын арттыру, рухымызды көтеру және елімізді дәріптеу ме! Кім біледі?! Мағжанның өлеңіндегі «от» сөзі, оның отқа ұқсастығы, оның сөзі - от, өзінің оты, оның ақын-рух екенін көрсетеді. Оның энергиясы, қайнаған қаны, көлемділігі - мұның бәрі мағынасы, «от»өлеңінің мағынасы. Кейбір ақындар уақыт өте келе түсініксіз өрт туралы жазғанымен, түркі әлеміне қол тигізген ақынның өмірі, әрине, қиындық тудырды. Ол қиындық тудырып қана қоймай, өлім жазасына кесілді. Ақынның жаны өз еліне құрбан болды. Уақыт өтіп, қараңғылық ақ түске боялып, әділеттіліктің ақ туы аспанға көтерілді. Жүсіпбек Аймауытовтың сөзімен айтқанда «Өлеңді музыкаға айналдырған, дыбыстан сурет туғызған, сөзге жан бітірген, романтик, мәдениетшіл, отаршылдыққа қарсы ұлт ақыны» [3, 124] болған Мағжан шығармашылығындағы ақындық қуаттың құпиялары оның өршіл рухында, елінің бостандығын аңсаған аңсарында жатқанын көреміз. Осын ақын сиволдық сөз қолданыстары арқылы жеткізді. жүктеу/скачать 29,36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|