Мақышев ж. К., Максимов п. В., ҚАдыров р. Т., Маханов а. С


Микробиологиялық өздігінен жану



Pdf көрінісі
бет131/144
Дата08.02.2022
өлшемі3,25 Mb.
#119363
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   144
Байланысты:
2 Өрттехникалық сараптама

Микробиологиялық өздігінен жану
Микробиологиялық өздігінен жану органикалық дисперсті және 
талшықты материалдарға тән, олардың ішінде микроорганизмдердің тіршілік 
әрекеті мүмкін (шөп, сабан, көкөністер, астық, ұнтақталған шымтезек және 
т.б.).
Шымтезектің өздігінен жануы
-
оның ауада тотығуына байланысты 
шымтезектің тұтануы. Сонымен қатар, сырттан жылу ағыны қажет емес. Бұл 
процесс анаэробты жағдайда жиналып, шымтезек массасын 60
-65°C-
қа дейін 
біртіндеп қыздыруға алып келетін микроорганизмдерден тұрады. 
Температураның кейінгі жоғарылауымен шымтезек атмосфералық оттегінің 
әсерінен өздігінен жануға бейім жартылай коксқа айналады. Өзін
-
өзі 
қыздыру тәулігіне 0,5
-
тен 4,5
°C-
қа дейін және одан жоғары жылдамдықпен 
жүреді және біртіндеп жеделдетіледі. Шыңдалған шымтезек өздігінен жануға 
ең бейім (шымтезек өндіру кезінде шымтезектің жұқа беткі қабаты). 
Эндогенді өрт қауіптілігі шымтезектің ботаникалық құрамына және оның 
ыдырау дәрежесіне байланысты. Өндірілген шымтезек сақтау кезінде отқа да 
бейім болуы мүмкін.
Микроорганизмдердің кейбір түрлерінің өмірінде көп мөлшерде жылу 
бөлінеді 
-
бұл шымтезектің ғана емес, сонымен қатар көңдің, ылғалды шөптің 
және мақтаның да өздігінен жануын тудырады
Шымбоқ үйінділеріндегі органикалық заттектің өзін
-
өзі қыздыру және 


127
өздігінен жану үрдістерін қамтамасыз ететін термофильді бактериялар 70
°C
дейін ыстыққа төтеп бере алады. Төмен ылғалдылықта (16% 
-
дан аз) 
микробиологиялық стихиялық жануға әкелетін үрдістер іс жүзінде болмайды. 
Ылғалдылығы 60
-
90% болған кезде шөпте микроорганизмдердің 
-
«термофильді» бактериялардың дамуы үшін тамаша жағдайлар жасалады. 
Олардың популяциясының дамуы мен өмірлік белсенділігі шөптің 
жылынуына, жартылай термиялық тозған («қоңыр») шөптердің жергілікті 
аймақтарының пайда болуына әкеледі.
60-70°
C жоғары температурада бактериялар өледі, бірақ атмосфералық 
оттегімен шөптің тотығуына байланысты олар бастайтын автокаталитикалық 
қыздыру механизмі жұмыс істеуді жалғастыруда. Бұл жағдайда температура 
біртіндеп көтеріледі. 200
°
C температурада шөп қараға айналады және 
пирофор күйіне айналады. 250
°
C температурада оның ыдырауы басталады, 
содан кейін ол жалынға айналуы мүмкін.
Микробиологиялық стихиялық жанудың біліктілік белгілері 
мыналарды қамтиды:
1)
микробиологиялық өздігінен жануға бейім басқа материалдың 
қабаты немесе массивінің ортасында орналасады және сыртта емес. Егер 
пішен үйіндісі үстірт күйіп кетсе (күйіп кетсе) және бәрі іштей бүлінбесе, 
онда сіз «ашық оттың сыртқы көзін», ұшқын, темекі шегетін т.с.с. іздеуіңіз 
керек;
2) дамымаған ошақтардың, оның ішінде жеке балшықтардың болуы. 
Олар әртүрлі дәрежеде термиялық құлдырауға ұшыраған жергілікті шөп 
агломераттары;
3) микробиологиялық стихиялық жану мүмкін болатын жағдайлардың 
болуы. Шөптің мұндай жағдайлары бар, атап айтқанда:
-
ылғалдылық 16% 
-
дан жоғары, ылғалдылығы жақсы 
- 60-90%;
-
төселгеннен кейінгі уақыт 
- 10-
30 күн (өздігінен жану қаупі 3
-
4 айға 
дейін сақталады);
-
шабындықтың шартты мөлшері 
- 2
22 м
Теориялық термофизикалық бағалауға сәйкес, кішігірім өлшемдермен 
стек отты ала алмайды, өйткені қоршаған ортаға тым көп жылу шығыны [10].


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   144




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет