Төлем балансының талдамалық ұсынымында

Төлем балансы шоттарының өзара байланысы

Ағымдық шот пен қаржы шотының байланысын былай көрсетуге болады.

Макроэкономикалық тепе-теңдік

Y=C+I+G+Xn

↓

Y-C-G=C-I-G-Xn-(C+G)

Sn=Sn=I+Xn, Sn-ұлттық қор жинағы

↓

(I-S): Xn=0 (ҰБтың араласуынсыз

балансы),

мұнда: (I-S) – капитал қозғалысы мен қаржы операцияларның сальдосы, Xn – ағымдық операциялар сальдосын көрсетеді.

Макроэкономикалық тепе–теңдіктен қаржы шоты мен ағымдық шоттардың бір–біріне теңесіп отыратындығын көреміз.

X-M=Xn=-(I-S)-S-I

Сыртқы баланс ішкі баланс

Төлем балансының ағымдық операциялар бойынша тапшылығы көбінесе капиталдың таза келуімен қаржыландырылады.

Xn<0=>X-M<0=> X

I-S>0=>I>S шетелден валюта келеді.

(қарыздар)

Егер инвестиция ұлттық жинақ қорынан жоғары болса (I-S), онда инвестиция шетелдерден қаржыландырылады. Мемлекет әлемдік рынокта қарыздар болады.

Керісінше, егер ұлттық жинақ қоры инвестициядан жоғары болса (S>I) болса, онда артық жинақтаулар шетелдіктерді несиелеуге жұмсалады. X>M => Xn > 0, бұл жағдайда мемлекет әлемдік рынокта кредитор болады.

Сонымен ағымдық операциялардың активті сальдосы капиталдың кетуіне әсер етеді, өйткені ағымдық шоттағы артық қаржы шетелде қозғалмайтын мүлік алуға, қарызға беруге жұмсалады.

Xn>0=>X-M>0=> X>M

I-S<0=>I

(кредитор)

Мұндай төлем балансының реттелуі тек ұлттық банктің ешқандай араласуынсыз, ресми валюталық резервті өзгертпеген жағдайда жүзеге асырылады. Валюта бағамының икемді болуы (еркін болуы) ағымдық және қаржылық шоттарды автоматты түрде теңестіріп отырады.