Мазмұны Кіріспе. Халықаралық бірліктер жүйесі Бөлім Молекула кинетикалық теория және термодинамика негіздері

жүктеу/скачать 3,62 Mb.

Pdf көрінісі

бет	69/125
Дата	18.10.2023
өлшемі	3,62 Mb.
	#186554

1 ... 65 66 67 68 69 70 71 72 ... 125

Байланысты:
2.Физика-на-казахском-языке-для-1-курса

Тербелмелi контур
1- сурет.Тербелмелі контур. 59 және ( 4

гармониялық тербелiстер
. Гармониялық тербелiс кезiнде
оны сипаттайтын физикалық шамалар синус немесе косинус функцияларымен анықталатындай болып
өзгередi, яғни
x=Acos(ω·t+φ
0
) (
3
)
Мұндағы х - өзгеретiн физикалық шама. Тербелiстегi жүйенiң тепе-теңдiк қалыпынан ауытқуының ең
үлкен мәнiн беретiн А шамасы тербелiс
амплитудасы
деп аталады. Ал (ω· t + φ
0
) - тербелiс
фазасы
, ω
- циклдiк жиiлiк, φ
0
- бастапқы фаза. Егер жүйеге сырттан қандай да бiр әсер болмай, ол тек iшкi
себептердiң салдарынан тербелетiн болса, ондай тербелiстi
еркiн тербелiстер
деп атайды. Табиғатта,
әсiресе әртүрлi техникалық құралдарда жиi кездесетiн тербелiстердiң түрi
электромагниттiк
тербелiстер
. Мұндай тербелiстер кезiнде магнит және электр құбылыстарымен байланысқан,
конденсатор астарларындағы заряд, электр өрiсi, өткiзгiш маңындағы магнит өрiсi, тiзбектегi ток,
кернеу тәрiздi шамалар периодты түрде өзгередi.
Электромагниттiк тербелiстердi шығарып алуға және байқауға
болатын ең қарапайым жүйе – тербелмелi контур.
Тербелмелi
контур
деп кедергiсi өте аз өткiзгiштер арқылы өзара параллель
жалғанған конденсатор мен индуктивтi катушкадан тұратын жүйенi
айтады ( 1 – сурет ). Зарядталған конденсатордың және бойынан I
тогы өтiп жатқан индуктивтi катушканың энергиялары сәйкес
мынадай өрнектермен анықталады
1- сурет.Тербелмелі контур.

59
және
(
4
)
Электромагниттiк тербелiс кезiнде, әрине, бұл энергиялардың жекелей алғандағы мәндерi тұрақты
болып қалмайды. Бiрақ конденсатор мен индуктивтi катушканы қосатын өткiзгiштердiң кедергiсiн
елеместей аз деп есептесек, жүйенiң толық электромагниттiк энергиясы
(
5
)
сақталады. Тербелмелi контурда туындылайтын электромагниттiк тербелiс, механикадағы серіппеге
немесе салмақсыз созылмайтын жiпке iлiнген жүктiң тербелiсiне ұқсас. Бұл жағдайлардағы
айырмашылық , тек өзгеретiн шамалардың табиғаттарының әр түрлi болуында.

жүктеу/скачать 3,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 65 66 67 68 69 70 71 72 ... 125