і) тотығу процесінің жартылай иондық теңдеуін толықтырыңыз.
SO32- + ......... → SO42- + .........
[1]
29
іі) тотықсыздану процесінің жартылай иондық теңдеуін толықтырыңыз.
MnO4- + .......... → Mn2+ + ............
[1]
ііі) тотықтырғыштың алдындағы коэфициент _____________________
[1]
Берілген электролиттің электродтағы түзілетін өнімдерінің формуласын жазыңыз.
Электролит
|
Электрод
|
Өнім формуласы
|
|
|
|
NaCl (балқыма)
|
анод
|
|
|
|
|
Zn(NO3)2 (ерітінді)
|
катод
|
|
|
|
|
CuSO4(ерітінді)
|
анод
|
|
|
|
|
[3]
Құрамында галогенид: хлорид, бромид және йодид иондары бар натрий тұздары А, В, С деп белгіленіп берілген.
Заттар
|
Ерітіндінің түсі
|
AgNO3
|
NH3 (аммиакты су)
|
|
|
|
аздаған
|
артық
|
А
|
түссіз
|
сары тұнба
|
ерімейді
|
ерімейді
|
В
|
түссіз
|
ақ тұнба
|
ериді
|
ериді
|
С
|
түссіз
|
сарғыш тұнба
|
аздап / жартылай ериді
|
толық ериді
|
і) Кестедегі ақпаратты қолдана отырып, А, В, С заттарын анықтаңыз:
А___________________ В__________________ С_______________
[1]
іі) Аммиакты суда еритін тұнбаның реакция теңдеуін жазыңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
А затына қорғасын нитратын қосқанда,
байқалатын құбылысты сипаттаңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
реакция теңдеуін жазыңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
C затына концентрлі күкірт қышқылын қосқанда,
байқалатын құбылысты сипаттаңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
қауіпсіздік шарасын атаңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
30
Суретте ауыз суын жер асты және жер үсті су көздері арқылы дайындаудың (міндетті түрде алдын ала тазартқаннан кейін) барлық сатылары көрсетілген.
і) Ауыз суын тазартуда жиі қолданылатын химиялық қосылыстардың бірі хлорлы қосылыстар. Суды тазартуда неліктен хлорлы қосылыстарды қолданылатындығын түсіндіріңіз.
___________________________________________________
___________________________________________________
[1]
іі) Хлорлы қосылыстарды қолданудың бір артықшылығын атаңыз.
______________________________________________________________________________
[1]
ііі) Хлорлы қосылыстарды қолдаудың бір кемшілігін атаңыз.
______________________________________________________________________________
[1]
II топ металдары: кальций, барий, мырыш, стронций, мыс нитраттары берілген. Төмендегі кестеде осы топқа жататын металдарды анықтау сипатталған.
|
Заттар
|
|
NaOH
|
жалынның
|
Na2CO3 (еріт)
|
H2SO4(сұйыт)
|
|
|
аздаған
|
артық мөлшері
|
түсі
|
|
|
|
|
мөлшері
|
|
|
|
|
|
А
|
-
|
-
|
кірпіш қызыл
|
ақ тұнба
|
ақ тұнба
|
|
B
|
лайлы
|
|
-
|
тұнба және
|
-
|
|
|
тұнба
|
|
|
газ
|
|
|
C
|
-
|
кейде лайлы тұнба
|
сары жасыл
|
ақ тұнба
|
|
|
|
|
береді
|
|
|
|
|
D
|
көк тұнба
|
көк тұнба
|
көк жасыл
|
көкшіл тұнба,
|
-
|
|
|
|
|
|
газ
|
|
|
E
|
-
|
кейде лайлы тұнба
|
карминді
|
ақ тұнба
|
-
|
|
|
|
|
қызыл
|
|
|
Кестеде берілген мәліметтерді талдай отырып:
|
|
|
|
і) А-дан Е дейінгі заттардың арасынан қай зат кальций нитраты болып табылады? Бұл тұжырымға қалай келдіңіз? Түсіндіріңіз.
Кальций нитраты бұл _________________________________________________________
Түсіндірме____________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
[1]
іі) С заты мен күкірт қышқылы арасындағы түзілетін өнімдердің формуласын жазыңыз:
______________________________________________________________________________
Байқалатын құбылысты сипаттаңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
31
iіі) C заты мен натрий карбонаты арасындағы түзілген тұнбаға тұз қышқылын қосқанда
байқалатын құбылысты сипаттаңыз:
______________________________________________________________________________
Реакция теңдеуін жазыңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
Түзілген өнімнің (өзгеріс беріп тұрған) IUPAC номенклатурасы бойынша атауын жазыңыз:
______________________________________________________________________________
[1]
Белгісіз органикалық А заты буының сутегі бойынша салыстырмалы тығыздығы 30 тең. Осы заттың құрамы көміртек – 40 %, сутек – 6,67 % және оттек – 53,33 % тұрады. Белгісіз А затының қарапайым және молекулалық формуласын есептеңіз:
[2]
Молекулалық формуласы С4Н8 болып келетін көмірсутекке: 1) еселі байланыстың орны бойынша;
2) классаралық изомерлерін жазып, IUPAC номенклатурасы бойынша атаңыз:
[2]
а) Массасы 5,8 г сутегі газы бойынша салыстырмалы тығыздығы 28 ге тең белгісіз көмірсутек жанғанда 8,96 л (қ.ж.) көмірқышқыл газы және 9 г су түзілген. Белгісіз көмірсутектің формуласын есептеу жүргізе отырып анықтаңыз.
[2]
і) шыққан заттың молекулалық формуласын ескере отырып, толық жану реакция теңдеуін жазып теңестіріңіз.
_________________________________________________________________________
[1]
іі) осы заттың жану өнімдерінің қоршаған ортаға тигізетін кері әсеріне бір мысал келтіріңіз:
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
[1]
[Барлығы 30]
32
|
|
|
|
|
Балл қою кестесі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
№
|
Жауап
|
|
|
|
|
Балл
|
Қосымша
|
|
|
|
|
|
|
ақпарат
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
А
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
В
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
С
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
і) SO32- + H2O → SO42- + 2H+
|
|
|
1
|
|
|
|
|
іі) MnO4- + 8H+. → Mn2+ + 4H2O
|
|
1
|
|
|
|
|
ііі) 2
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
5
|
Cl2
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
H2
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
O2
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
і) А- йодид; В- хлорид; С- бромид.
|
|
1
|
|
|
|
|
іі) AgCl+2NH3→Ag[(NH3)2]Cl
|
|
|
1
|
|
|
|
|
ііі) сары тұнба
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
2NaI +Pb(NO3)2→PbI2+2NaNO3
|
|
1
|
|
|
|
|
iv) ерітінді қызыл қоңыр түске боялып, жағымсыз иіс
|
1
|
|
|
|
|
шығады
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тек мұғалім тартпа шкафында жасау қажет
|
|
1
|
|
|
|
7
|
і) көптеген бактерияларды өлтіреді
|
|
1
|
басқа
|
дұрыс
|
|
|
іі)
|
арзан,
|
тиімді
|
тотықтырғыш,
|
жақсы
|
1
|
жауаптарды
|
|
|
|
зарарсыздандырғыш, балдырларды өсірмейді
|
|
|
қабылдауға
|
|
|
|
ііі) зарарсыздану өнімінің құрамына еніп қосымша
|
1
|
болады
|
|
|
|
өнімдер береді,
|
қосылатын
|
мөлшеріне деген
|
қатаң
|
|
|
|
|
|
қадағалау қажет
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8
|
і) А заты, жалын қызыл кірпіш түсті
|
|
1
|
|
|
|
|
іі) BaSO4, ақ майда сүт тәрізді тұнба
|
|
1
|
|
|
|
|
ііі) газ бөлінеді / ВаСО3 + 2HCl →ВaCl2 +CO2 +H2O
|
1
|
|
|
|
|
ііі) көміртек диоксиді
|
|
|
1
|
|
|
|
9
|
n(C):n(H):n(O)=40/12:6.67/1:53.33/16
|
1
|
|
|
|
|
=3.33:6.67:3.33=1:2:1 CH2O
|
|
|
|
|
|
|
|
M(CxHyOz) = 30• 2 = 60
|
|
|
1
|
|
|
|
|
n = M(CxHyOz)/M(CH2O) = 60/30 =2
|
|
|
|
|
|
|
заттың нақты/шынайы формуласы
|
|
|
|
|
|
|
(CH2O)2=C2H4O2
|
|
|
|
|
|
|
|
10
|
CH2=CH-CH2-CH3 бутен-1;
|
|
|
1
|
Басқа
|
жауап
|
|
|
CH3-CH=CH-CH2 бутен-2.
|
|
|
|
қабылданбайды
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
циклобутан/метилциклопропан
|
|
|
|
|
33
11
|
n(CO2)=8.96/22.4 = 0.4 моль
|
|
есеп кез
|
келген
|
а)
|
n(CO2) = n(C) = 0.4 моль
|
|
жолмен
|
дұрыс
|
|
m(C) = 0.4•12 = 4,8
|
1
|
шығарылса-2
|
|
m(H2O) =9/18 = 0.5моль
|
|
балл
|
|
|
n(H2O) = 2n(H) = 0.5•2 = 1 моль
|
|
есептеу
|
|
|
m(H) = 1 г
|
|
барысында
|
|
|
n(C): n(H) = 0.4:1/*0,5 = 2: 5
|
1
|
элементтердің
|
|
C2H5 заттың эмпирикалық формуласы
|
|
қатынастарынан
|
|
M(CxHyOz) = 28• 2 = 58
|
|
қателік жіберілсе
|
|
n = M(CxHyOz)/M(C2H5) = 58/29 =2
|
|
– 1
|
|
|
заттың нақты/шынайы формуласы
|
|
|
|
|
(C2H5)2=C4H10
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11
|
С4Н8 + 6O2=4CO2 + 4H2O
|
1
|
|
|
b)
|
ғаламдық жылыну/қышқылды жаңбырлар;
|
1
|
Кез келген дұрыс
|
|
|
|
жауап
|
|
|
|
|
қабылданады
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |