МЕББМ ҚАЗАҚСТАН-НУО КАЗАХСТАНСКО
РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ РОССИЙСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ
УНИВЕРСИТЕТІ УНИВЕРСИТЕТ
4
Негізгі бөлім
Микроорганизмдерді өсіру қоректік ортаның құрамынан басқа физикалық және
химиялық факторларға (температура, қышқылдық, аэрация, жарық т.б.)
байланысты. Сонымен бірге олардың әрқайсысының сандық көрсеткіштері бірдей
емес және бактериялардың әрбір тобының зат алмасуының ерекшеліктерімен
анықталады. Аэробты, анаэробты және басқа жағдайларда қатты және сұйық
қоректік орталарда микроорганизмдерді өсіру әдістері бар.
Таза дақыл – бір түрдің микроорганизмдері бар дақыл. Бактериялардың таза
дақылдарын бөліп алу жұқпалы ауруларды зертханалық диагностикалауда, әртүрлі
қоршаған орта объектілерінің микробтық ластануын зерттеуде, жалпы алғанда,
микроорганизмдермен кез келген жұмыста бактериологиялық зерттеудің міндетті
кезеңі болып табылады.
Зерттелетін материалда (пациенттердің ірің, қақырық, нәжісті, қан және басқа
заттар; су, топырақ, ауа, азық-түлік, жануарлар мен адам өлекселері,
тасымалдаушылар) әдетте микробтардың ассоциациясын қамтиды.
Таза дақылды оқшаулау морфологиялық, мәдени, биохимиялық, антигендік және
басқа да сипаттамаларды зерттеуге мүмкіндік береді, олардың жиынтығы
қоздырғыштың түрі мен түрін анықтайды, яғни оны анықтайды.
Микроорганизмдердің таза дақылдарын бөліп алу үшін бірнеше топқа бөлуге
болатын әдістер қолданылады.
Пастер әдісі- сұйық қоректік ортада зерттелетін материалды бір көлемге бір
жасуша концентрациясына дейін дәйекті сұйылту (тарихи маңызы бар).
2. Кох әдісі («пластиналық сымдар»)- зерттелетін материалды балқытылған агарда
(температура 48-500С) дәйекті сұйылту, кейін Петри табақшаларына құю, онда
агар қатып қалады.
Егу, әдетте, соңғы үш-төрт сұйылтудан жасалады, онда бактериялар аз және
болашақта Петри табақшаларында өсу кезінде бір бастапқы аналық жасушадан
түзілген оқшауланған колониялар пайда болады. Агар тереңдігіндегі оқшауланған
колониялардан жаңа піскен орталарда субкультура арқылы бактериялардың таза
дақылын алады.