Медбикенің науқастың психикалық жағдайын бағалауын сипаттаңыз
Жауабы:Мейірбике науқастың психикалық жағдайын бағалау барысында науқастың есінің, ойының, сөйлеуінің, санасын, зейінің, есте сактау қабілетін, интеллектін, эмоциясын бағалайды.Ал солар арқылы психикалық статус бағаланады.Ең алдымен,науқаспен жақсы қарым-қатынас орната білу керек.Содан соң науқастың сана-сезімін бағалау үшін сұрақтар қойылады,мысалы,ауруханаға не үшін түскенін.Содан кейін санасының бұзылыстары,мысалға,галлюцинациялардың бар-жоғы анықталады.Есте сақтау бұзылыстары,зейіннің бұзылыстары,ойлау бұзылыстарын бағалау керек болады.Кейбір адамдар өте баяу ойланса,кейбіреулері жылдам бұзылыстар болады,Олардың өзі логикалық,мағыналық ,грамматикалық деп бөлінеді.Сөйлеу бұзылыстарын сөйлеу барысында байқаса болады,оларға кекештену,кей әріптерді дұрыс айтпау жатады.Интеллект жағдайын да бағалау міндетті болып табылады.
Қабылдаудың бұзылуы науқасты қарау, оның мінез-құлқын бақылау, сұрақ қою, суреттерді, жазбаша өнімдерді зерттеу кезінде анықталады. Гиперестезияның болуын кейбір ынталандыруларға реакциялардың ерекшеліктерімен бағалауға болады: науқас арқасымен отырады, дәрігерден тыныш сөйлеуді сұрайды, өзі сөздерді тыныш, жартылай сыбырлап айтуға тырысады, есіктің сықырлауы немесе тарсылдауы кезінде дірілдейді. Иллюзиялар мен галлюцинациялардың болуының объективті белгілерін науқастың өзінен тиісті ақпарат алудан гөрі сирек анықтауға болады.
Галлюцинацияның болуы мен сипатын пациенттің мінез - құлқын бақылау арқылы бағалауға болады-ол бір нәрсені тыңдайды, құлағын, мұрнын жауып, бірдеңе сыбырлайды, қорқынышпен жан-жағына қарайды, біреуді бұлғайды, еденде бірдеңе жинайды, бір нәрсені сілкіп тастайды және т. б. Бұл мінез-құлық тиісті сұрақтарға негіз береді. Ойлау сипатын талдау кезінде ойлау процесінің қарқыны (үдеу, баяулау, тежелу, тоқтау), егжей-тегжейге бейімділік, "ойлаудың тұтқырлығы", нәтижесіз даналыққа бейімділік (резонанс) белгіленеді. Ойлаудың мазмұнын, оның өнімділігін, логикасын сипаттау, нақты және абстрактілі, абстрактілі емес ойлау қабілетін анықтау маңызды, науқастың идеялар мен ұғымдармен жұмыс істеу қабілеті талданады. Талдау, синтездеу, жалпылау қабілеті зерттеледі.Анамнезді жинау барысында есте сақтау кезінде үнемі қиындықтардың болуы туралы сұрақтар қойылуы керек. Психикалық жағдайды тексеру кезінде пациенттерге ағымдағы, соңғы және алыс оқиғаларға есте сақтау қабілетін бағалау үшін тесттер ұсынылады. Қысқа мерзімді жады келесідей бағаланады. Науқасқа баяу айтылатын бір таңбалы сандар қатарын көбейту сұралады.Сол арқылы есте сақтауды бағаласа болады.
Көңіл күйді бағалау мінез құлықты бақылаудан басталады және тікелей сұрақтар арқылы жалғасады:
· Сіздің көңіл-күйіңіз қандай?
* Көңіл-күй мағынасында өзіңізді қалай сезінесіз?
Егер депрессия анықталса, оның қазіргі, болашақ туралы пессимистік ойлары бар-жоғын егжей-тегжейлі сұрау керек; оның өткенге қатысты кінәсі бар ма барлығын сұраймыз.Бұл жағдайда сұрақтар келесідей тұжырымдалуы мүмкін:
* Болашақта сізге не болады деп ойлайсыз?
· Сіз өзіңізді бірдеңе үшін кінәлайсыз ба?
Диагнозды негіздеу үшін қажетті зерттеулердің нәтижелері сипатталуы тиіс(эксперименттік-психологиялық, ЭЭГ, ПЭГ,ЯМР және т.б.).