Архаикалық мәдениет – адамзат мәдениетінің бастамасы.
Ғалымдардың пікірінше, алғашқы қауымдық құрылыс үш дәуірге бөленді . Олар: тас дәуірі, қола дәуірі және темір дәуірі. Тас дәуірі басқаша “палеолит” деп аталады.
Тас дәуірі
1. Перигорд кезі (б.з.д. 35-20 мың жыл). Кейінгі Перигорд кезеңінде тасқа қашап жасалған андар мен адамдардың бейнелері кездеседі.
2. Ориньяк кезі (б.з.д. 30-19 мың жыл). Осы кезде палеолит әйелдерінің (“Венераларының”) 150-ден астам мүсіндер дүние жүзінің әр елдерінде табылған.
3. Солютер кезі (б.з.д. 18-15 мың жыл).
3. Солютер кезі (б.з.д. 18-15 мың жыл).
4. Мадлен кезі (б.з.д. 15-8 мың жыл). Бұл дәуірде алғашқы адамдар қатал табиғат қыспағында өмір сүрді. Мадлендіктер үңгірлерде тұрды, мамонт т.с.с. аңдарды аулап, көрек етті. Сүйектен жасалған құрал-саймандар, тұрмыс қажеттілігіне пайдаланатын түрлі заттар көбейе бастады. Атақты Альтамир, Ласко, Мотеспан үңгірлеріндегі өнер туындыларын ғылымдырдың осы кезенге жатқызады. Ең атақтысы Алтамир үңгірі – өз қарумен мерт еткен жанталас үстіндегі аңңың бейнесі.
Нәсілдердің қалыптаса бастаған кез. Бұл бірақ қазіргі таңда күмәнмен қаралатын көзқарас.
Магияның (сиқырлаудың) негізінде көне заманғы діни наным-сенім тотемизм қалыптасты. Тотемизм – адамдардың өздерінің ата-тегін жануарлармен, жануарлар дүниесімен тығыз байланыста қарастыруы.
