№ 18 зертханалық жұмыс.Максвелл маятнигі
Жұмыстың мақсаты: Инерция моментің анықтау мысалында айналмалы қозғалатың динамика және энергияның сақтау зандарын оқу.
Қүралдар: металл сакиналармен жабдықталған FRM – 03 Максвелл маятнигі, штангенциркуль (1 сурет).
Осіне екі қабат жіппен оратылған диск төмен қарай түседі және төмен қарай айналмалы – айнымалы қозғалыс басталады, содан кейін жоғары қарай. Тажірибе барысында энергияның бір түрден екінші түрге өзгеруін оңай байқауға болады. Маятник жоғарғы нүктеде қозғалыста емес және оның толық энергиясы потенциалды энергияға тең. Төмен түсіру кезінде дисктің осіне жіптің жанасу нүктесінің айналасында әр кезеңде айнала отырып, диск жоғарырақ бұрыштық жылдамдыққа ие болады.
Сәйкесінше, дисктің айналмалы қозғалысының кинематиқалық энергиясы да оседі. Төменгі нүктеде бұл энергия максимумға жетеді, ал потенциалды энергия нөлге тең болады. Кинетикалық энергия арқасында диск көтеріле бастайды. Осында көтерілу биіктігі бастапқыға тең емес: энергияның бөлігі энергияның басқа түріне ауысады.
Массасы тұрақты дененің қозғалмайтын осьтегі айналысы мына теңдеумен өрнектеледі
 (1)
мұндағы  – денеге әсер ететін күш моменті;
J – дененің инерция моменті;
 – бұрыштық жылдамды.
Достарыңызбен бөлісу: | 
