Лабораториялық қондырғы және өлшеу әдістері
Баллистикалық маятник болып ұзын жіптерге ілінген, массасы “М” цилиндр тәрізді дене болып табылады (сурет). Цилиндр түбінде көрсеткіш орнатылған, цилиндрге оқ түскеннен кейін, ол горизонталь шкала бойымен S қашықтыққа ауытқиды. Егер маятник массасы М оқ массасынан m көп үлкен болса, онда маятник инерттілігі үлкен, яғни “маятник-оқ” жүесін тұйық деп санауға болады және оған сақталу заңдарын қолдануға болады.
Маятник пен оқтың әсерлесуі серпімсіз болады, сондықтан импульстің сақталу заңы келесі түрде жазылады
 (3)
мұндағы V - әсерлескенге дейінгі оқтың жылдамдығы,  - әсерлескеннен кейінгі жүйенің жылдамдығы. (2) теңдеуінен оқ жылдамдығы
 (4)
1 – маятник орнының көрсеткіші; 2 – горизонталь шкала; 3 – серіппелі пистолет; 4 – оқ; 5 – баллистикалық маятниктің цилиндрі.
Әсерлескеннен кейін цилиндр және оқ  бұрышқа ауытқиды, ал олардың ауырлық орталығы h биіктікке көтеріледі (сур). Цилиндр максималды ауытқыған кезде оның жылдамдығы нөлге дейін кемиді де кинетикалық энергия потенциалдық энергияға ауысады.
Достарыңызбен бөлісу: |
