Менің сыбайлас жемқорлықсыз болашағым

Біз ресурстарға және ақылды адамдарға бай елде неге соншалықты нашар өмір сүріп жатқанымызға бәріміз таңданамыз. Неліктен біз өнеркәсіпті, ғылымды, білім беруді, денсаулық сақтауды, зейнеткерлердің, мүгедектердің жағдайын көтеруге ақша мен қаражат жетіспейтінін үнемі айтып жүретінімізді түсіне алмаймыз. Осыдан әрқайсымызға сұрақ туындайды – біздің көзімізден он метрлік қоршаулар, тікенді сымдар және ондаған күзетшілермен қорғалған шенеуніктердің өте жақсы өмір сүруінен біз нашар өмір сүретін шығармыз деп. Егер олардың әлемін ішінен көрсек, мүмкін біз олардың есептерінің ресми деректерімен сәйкес келмейтін көптеген қызықты нәрселерді көре алушы едік.

Менің түсінігімше, пара-бұл өз мүддесі үшін біреуді параға сатып алу. Қазіргі қоғам сыбайлас жемқорлықтың әртүрлі көріністеріне тап болады: белгілі бір қызметтер үшін лауазымды адамдарға сыйлықтар беріледі, тендерде жеңіске жетеді және тиімді тапсырыс алады, белгілі бір ақша үшін жұмысқа орналасады, қылмыстық істер тоқтатылады, әскерден кейінге қалдырылады, беделді университеттерге оқуға түседі. Бұндай заттар қоғамда соншалықты үйреншікті болып кетті. Адамдар пара беруге және алуға үйреніп алды. Осы қорқынышты әлеуметтік проблема болған кезде біз бәріміз ешқашан қалыпты өмір сүре алмаймыз. Оған дейін бізде қалыпты экономика болмайды, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, ғылым, денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қорғау дамымайды.

Пара алу үшін ақыл қажет емес. Ол заңнаманы елемейді, сайлауды, саяси партиялар мен қоғамдық институттарды мағынасыз етеді, билікті бұзады, әлеуметтік жағдайы төмен азаматтардың әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін жояды.