Кісен. Салғанмен қанша кісен арыстанға (Мәшһүр-Жүсіп., 68); Кісендеулі жүргенің кемдігіңде (М-Ж., 124); Байлаулы атқа пышағым Матаулы атқа кісенім (М-Ж., 38);
Кир. كسانксенъ желзн. Путы для лошадей, закавать въ желзн. Окова. (Будагов, 127) Кисен (кісен) – путы для лощадей (Потанин, 304). Кісен (кіс+ен) -ен жұрнақ (бүйен, жүген, жиен) қалыптасқан.
Түйін. Кісен, тұсамыс, шідер қолданылуы бірдей заттық бұйымдар қатарына жатады. Кісен мен кісе түбір тұлғалы сөздер. Кісен мен кісе~кісі шығу генезистері бір сияқты. Жалпы, кіс түбір тұлғасы негізінде пайда болған сөздер екендігі байқалады. Кіс пен мешін белгісіз. Дегенмен, кіс (кіс-кіс – деп мысықты шақырғанда қолданылады. Ақ кіс (аң). Кісен мен кісе, кісі түбірлес сөздер. Мәшһүр-Жүсіп кісен лексемасын тұсамыс, шідер сияқты қолданған. Кісен > бұғау > бұғалық > құрық.
Достарыңызбен бөлісу: |
