Ерінді тексергенде- оның анатомиялық пішініне, жоғарғы және төменгі еріндердің бірдейлігіне, қимылы мен тығыз жабылуына, езулерінің симметриялылығына көңіл бөлу керек.
Айна, зонд, пинцет көмегімен жүргізіледі. Ауыз қуысының кіреберісін, еріннің қызыл жиегін және еріннің кілегей қабығын қарап тексеру. Ұрттың кілегей қабығын қарап тексеру. Тіс қатарларының ара қатысын анықтау (тістесуін). Қызыл иекті қарап тексеру Ауыз қуысының кіреберісін қарап тексеру Зонд көмегімен жұргізіледі. Зондылау арқылы бар бітемелердің сапасын,тіс-қызыл иек қалтасындағы,тістер мойны жанындағы жасанды сауыт шеттерінің дұрыс орналасуын ,салмалардың немесе жасанды суыттың қырлары бар ма жоқ па нақтылайды Шұқып тексеру :
Пальпация
- Сипап тексеру.
Ауру сезімін, ісінгенін, домбыққанын, тығыздалғанын, кілегей қабығының қозғалғыштығын, инфильтратын, флюктуацияны (абсцесс пайда болуын) және т.б. анықтау үшін
Сипап тексеруді сау жерден , ақырын зақымдалған (қабынған) жерге жақындап бастау арқылы жүргізеді.
Сипап тексеру әдісі ауыз ішінде әр түрлі патологиялық үрдістердің ошағын,даму тегін,қалыпты және патологиялық тіндердің қозғалмалылығын,шекарасын,ауырғыштығын анықтау үшін жүргізіледі.Бір жағдайда оны тек сұқ саусақпен сипау арқылы,екінші жағдайда кілегейлі қабықты бас бармақ және сұқ саусақпен,үшінші жағдайда екі қолдың сұқ саусақтарының көмегімен жүргізіледі.і
Сипап тексеру әдісі ауыз ішінде әр түрлі патологиялық үрдістердің ошағын,даму тегін,қалыпты және патологиялық тіндердің қозғалмалылығын,шекарасын,ауырғыштығын анықтау үшін жүргізіледі.Бір жағдайда оны тек сұқ саусақпен сипау арқылы,екінші жағдайда кілегейлі қабықты бас бармақ және сұқ саусақпен,үшінші жағдайда екі қолдың сұқ саусақтарының көмегімен жүргізіледі.і
Тіс сауытын саусақпен тексеру:тіс бетінің,бітеменің тегіс болмауы,бітеме шетінің шығып тұруы,жасанды сауыт шетінің тіс мойнына тығыз жатуы,
Шырышты қабықты саусақпен тексеру:қызыл иекті басып көргенде іріңнің шығуы,экзостардың бар болуы,торус шекарасы ,шырышты қабықтың қабынуы ,ауырсыну.
Статистикалық әдістер Көптеген авторлар тістердің шайнау тиімділігін анықтаудың тұрақты шамаларын Орнату мәселесін шешуде. Н.И.Агапов барлық шайнау аппараттарының шайнау тиімділігін 100% деп қабылдап, Әрбір тістің шайнау қысымын пайызбен есептеді.Ол қалған тістердің шайнау коэффиценттерін қосу арқылы шайнау тиімділігін анықтады. Шайнау аппараттардың бұзылуы туралы дерек алу үшін әдетте тістердің Санын анықтайды.Түзетімсіз шайнау тиімділігі 50%ға тең.Н.И.Агапов түзетуімен шайнау тиімділігі 0 құрайды,себебі науқаста қарама-қарсы тістердің бірде бір жұбы жоқ. И.М.Оксман жоғарғы және төменгі жақ сүйектерінің жоғалтқан тістері үшін мынадай шайнау коэффиценттерін ұсынады. И.М.Оксман жоғалған тістердің қызметтік құндылығы мен қатар қалған Тістердің қызметін ескеру қажеттігін айтады.Қызметтік күй тіс қозғалғышы бойынша бағаланады. Н.И.Агапов бойынша бір жақ сүйегінде бір тістің болмауы екі тістің жоқ болуына теңеседі. Осы жайды ескеріп,И.М.Оксман жазуды бөлшек түрінде жазуды ұсынады:алымында –жоғарғы Жақ сүйегінде шайнау тиімділігінің жоғалуын белгілейтін цифр жазылады,ал бөлімінде төменгі жақ сүйегінің шайнау тиімділігін жоғалуын белгілейтін цифр жазылады. Шайнау тиімділігін Оксман бойынша есептеу Н.И.Агапов әдісіне қарағанда ыңғайлы,себебі дәрігер тіс жақ-сүйегі жүйесі туралы толығырақ түсінік алады. Тері сынамалары–акрил пласмассаларымен ,иек алдының ішкі бөлігіне зерттелетін материалдың бөлігі орнатылып, лейкопластырмен жабыстырылады.Сынама 24сағаттан кейін дайын болады. -Лейкопениялық сынамаалмалы-салмалы протездің негіздік пластмассасы тудыратын аллергиялық стоматит үшін саралау тесті ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ