Методические основы разработки учебно-методического комплекса для преподавателя



Pdf көрінісі
бет17/320
Дата14.12.2021
өлшемі2,11 Mb.
#127389
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   320
Байланысты:
2. daris mikro-makro

ұсыныс  заңы
 
деп 
аталады  да  графикалық  –  ұсыныстың  қисық  сызығы  түрінде  бейнеленеді.  Ұсыныс  қисық 
сызығының оңды ылдиі, еңкіштігі бар. (3 сурет) 
           P                                            S 
 
 
 
 
 
                                                          Q 
3 сурет.
 Ұсыныс қисық сызығы  
 
Ұсыныс  көлемінің  өзгеруі  ұсыныстың  бағалық  емес  детерминаттары  ықпалымен  болып 
жатады – өзара ауысатын және өзара бір-бірін толықтыратын тауарлардың бағасы, ресурстарға 
(қорлар)  және  өндіріс  факторларына  қойылған  бағалар,  технологиялар,  салықтар  мен 
жәрдемақылар,  нарықтағы  сатушылар  саны,  бұл  графикта  ұсыныс  қисық  сызығының 
жылжуымен бейнеленеді. (4 сурет). 
Ұсыныстың бағалық  емес факторларының кез келген өзгерістері  (соңғыны санамағанда), 
экономикалық  мағынада  өндіріс  шығындарының  өзгеруінін  білдіреді,  яғни  тауар  өндірісінің 
арзандауын  немесе  қымбаттауын.  Сонымен,  нарықтық  ұсынысының  қисық  сызығы  ұсыныс 
бағасының  қисық  сызығы  болып  келеді  –  сатушылар  тауардың  осы  санын  сатуға  дайын  ең 


төмен  бағасы.  Ұсыныс  бағасы  тауарды  өндіру  шығындарын  жабуға  тиісті,  сондықтан, 
неғұрлым ол төмен болса, нарықта тауардың соғұрлым аз саны сатылады және керісінше. 
                                S
2
                     
           P                                      S 
                                           S

 
 
 
 
                                                          Q 
4 сурет.
 Ұсыныс қисық сызығының жылжуы. 
 
Ұсыныс  қисық  сызығы  нарық  сұранысының  сипатына  байланысты  өз  кескінін,  пішінін 
өзгертеді.  Қисық  сызықтың  ең  көп  таралған  түрі  5  суретте  көрсетілген:  алдында  ұсыныс 
шамасы  өседі,  бірақ  белгіленген  шектен  кейін  ұсыныс  қисық  сызығы  тік  болып  кетеді.  Бұл 
өндірістік ресурстар (қорлар) таусылып, өндірістің өсуіне мүмкіндіктің жоқ екендігін білдіреді. 
 
            P                                 S 
 
 
 
 
 
                                                  Q   
5 сурет
. Ұсыныс қисық сызығының кескіні (пішіні) – (конфигурация). 
 
Кей жағдайларда ұсыныс қисық сызығы кері еңкішті болуы мүмкін: бағаның өсуіне қарай 
ұсыныс  белгіленген  деңгейге  дейін  өседі,  ал  оған  жеткенде  –  қысқарады.  (6  сурет).  Қисық 
сызықтың мұндай пішіні ауысу әсерімен (А

нүктесінен В нүктесіне дейінгі аралықтағы) және 
де табыс әсерінің кейінгі әрекетімен (А

нүктесіне дейінгі аралықтағы) түсіндіріледі. 
 
 
P             
                 А
1
  
                                      В 
6 сурет.
 Ұсыныс қисық  
                                                                        сызығының пішіні 
              А 
               S 
                                                      Q 
Мысал  ретінде  еңбек  нарығындағы  ахуалды  (жағдайды)  келтіруге  болады:  күнделікті 
қажеттіліктерді  қанағаттандыруға  жеткілікті  еңбекақының  деңгейіне  жеткеннен  кейін, 
жалдамалы  жұмысшы  жалақының  өсіруін  талап  етеді.  Ауысу  әсерінің  әрекеті  бос  уақыттың 
баламалы  құны  –  жалақының  өсу  жағдайында  бос  уақытты  жұмыспен  ауыстыруда  тұрады. 
Табыс әсерінің әрекеті табыс өскен сайын жұмысшы көбірек бос уақытқа ие болуға тырысады. 
Бұл  ахуалды  біз  келесі  тақырыптарда  толық  және  тыңғылықты  қарастырамыз.  6  сурет.  – 
ұсыныс  қисық  сызығының  кері  еңкіштігі  (ылдиі).  Ұсыныс  қисық  сызығы  сонымен  бірге 
уақытша  аралықпен  де  себептелуі  мүмкін.  Ағымдағы  кезеңде  (IR  –  immediate  run)  өндіріс 
факторларының бәрі тұрақты, өзгеріссіз тұрғанда, ұсыныс қисық сызығы тік болады.  
Қысқа  мерзімді  кезеңде  (SR  –  short  run),  кейбір  факторлардың  өзгермелі  (құбылмалы) 
жағдайында сұраныстың қисық сызығы жайпақтау болып келеді. Ұзақ мерзімді кезеңде (LR  – 
long  run)  өндіріс  факторлары  құбылмалы,  айнымалы  жағдайында  ұсыныс  қисық  сызығы  одан 
сайын жайпақ болады. (7 сурет) 


P                 S                       P                       S           P 
 
                                                                                                                               
                                                                                               S  
 
 
             Q                                        Q                                    Q   


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   320




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет