Методические указания к практическим работам


Құрастырушы: Аға оқытушы Ақанова А.С



бет3/17
Дата17.06.2018
өлшемі1,52 Mb.
#42841
түріМетодические указания
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17

Құрастырушы: Аға оқытушы Ақанова А.С.

Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы

Мәліметтер қорының жүйесі пәні бойынша

050703 «Ақпараттық жүйелер» мамандығының студенттеріне


Тәжірибелік жұмыстарға әдістемелік нұсқау




Жұмыс бағдарламасы негізінде «__»___________________200 ж.


бекітілген жұмыс жоспары негізінде әзірленген.

Кафедраның отырысында қарастырылған

«__»_______________________200 ж.

№_____ хаттама


Кафедра меңгерушісі ___________ Ж.К.Нұрбекова

(қолы)
Факультеттің әдістемелік кеңесінде құпталған

______________________________________

«___»___________200 ж. №______ хаттама


ӘК төрайымы ____________ А.З.Даутова

(қолы)


Тәжірибелік жұмыс №1.

1- бөлім. Мәліметтер қорына кіріспе. өрістер. Мәліметтердің жиыны.

"Кітапхана"МҚ демонстрациясы.

Барлық төменде келтірілген мысалдар "Кітапхана " МҚ"-на жатады, оның басқару жүйесі кітаптарды опт түрінде әкелушінің жұмысын автоматизациалау үшін берілген.

Информациондық ағымдарды қорыту.

Кітаптарды опт түрінде әкелуші баспасөздер(кітапты әкелетіндер) мен дүкендер (кітапты сатып алушылар) арасында аралық шеп болып келеді. Бұл шептің болуы бірншісі мен екіншісіне де ыңғайлы болып келеді:баспасөз кітапты шығарысымен тираждың барлығын не бір бөлігін опт әкелушіге, осы арқылы ол көптеген дүкендермен байланысты іздеуден құтылады; дүкендер осы арқылы опт әкелушіде өзіне тек Ресейде ғана емес, Таяу шет елдердің баспасөздермен шығарылған кітаптарды табады. 1 суретте опт әкелуші мен партнердары арасындағы байланыс бейнеленген.

Сонымен,опт әкелуші мен оның партнердары қолданатын құжаттың екі түрі бар: беру, сатып алу немесе қайтару салымдары және төлемдер туралы құжат. Салымдарда кімге, неше, қандай кітаптар сатылды(сатып алынды) беріледі. Төлемдер туралы құжатта төл емдер сомасы мен партнердің аты беріледі.



Сурет1. Опт әкелуші мен парнерларі арсындағы байланыс.


МҚ-ның жобасын жасау.

Біздің МҚ бойынша кем дегенде 5 кесте болу қажет. FIRMS кестеде барлық парнерлар туралы барлық керекті мәліметтер болады. Осы таблицада да әр бір парнердың көбінесе сальдо деп аталатын біріккен қарызы жатады. BOOKS кестесінде кез келген тасымалдап-жеткізушіте(баспасөзде) немесе ауысу арқылы бір рет болса да сатып алынған әр бір кітап туралы мәлімет болады. NAKLS кестесі салымдар туралы мәліметтері болады.кестесінде өрістердің аралық саны бола алмайды, сондықтан салыммен байланысты кітап туралы мәлімет MOVEBOOK кетесінде болады. PAYMENTS кестеде төлемдер туралы мәлімет болады.

Төменде "Кітапхана" МҚ-ның негізгі кестелері берілген.

NAKLS кестесі



өріс аты

қызметі

NaklID

салымның униклды идентификаторы. Осы өріс бойынша алғашқы кілтті жасау керек

NDate

салымның құрастыру датасы. Осы өріс бойынша салымдарды олардың келуі бойынша теру үшін индексті жасау керек.

NRetDate

Сатылмаған кітаптардың қайтару ауқыты. Уақыты өткен сайын кітаптар қабылданбайды немесе қайтару бағасы төмендейді. Ауысу салымдарда қолданылмайды.

NType

салымның типі: 0 — тасымалдап-жеткізушіте сатып алу; 1 — сатып алушыға сату; 2 — тасымалдап-жеткізушіке қайтару; 3 — сатып алушыдан қайтарым; 4 — ауысу арқылы кітаптар алу; 5 — обмен арқылы кітаптар аусады ; 6 — алғытөлем арқылы кітапты сатып алу; 7 — алғытөлеммен кітапты сату

NFirm

партнердің уникалды идентификаторы (FirmID өрісі FIRMS кестесінің)

NCoeff

скидка\наценканың өлшемі. FIRMS кестесінің FCoeff өрісінен көшіріледі, себебі бұл өріс уақыт өткен сайын өзгертіледі

NSum

Сумма накладной с учетом значения поля NCoeff өрістің



мәнін ескерте салымның сомасы

NPayedSum

төленген сома. Аусу салымдарда қолданылмайды

NRetSum

қайтару сомасы. Аусу салымдарда қолданылмайды

BOOKS кестесі

өріс аты

қызметі

BookId

кітаптың уникалді коды (алғашқы кілт)

BName

кітаптың аты (индекстік өріс)

BAuthor

Автор(лар)

BPublish

баспасөз

BYear

шығару жылы

В Pages

беттер саны

BISBN

Код ISBN

BStand

упаковканың стандарты(пачкада кітаптар саны)

BQuan

складта қалған кітаптар саны

В Price

кітапты сатып алу бағасы

BOpt

оптік сатып алу бағасы

BRozn

розница бағасы

FIRMS кестесі

өріс аты

қызметі

FirmId

Партнердің уникальі идентификаторы (алғашқы кілт)

FName

Партнердің аты (индексті өріс)

FAddress

Адрес

FCity

қала

FPhone

Телефон(дар)

FEMail

Электрнды почтаның аресі

FPerson

Контактті адам (адамдар)

FFinDelta

Финанстік сальдо

FCngDelta

Аустыру сальдо

FCoeff

скидки/наценки коэффициенті

FRetDays

Қайтару күндерінің саны

MOVEBOOK кестесі

өріс аты

қызметі

MoveId

Уникальді идентификатор (алғашқы кілт)

MNakt

NAKLS кестесінің NaklId өрісінен салым коды (индексті өріс)

MBook

BOOKS кестесінің BookId өрісінен кітап коды (индексное поле)

MQuan

Кітаптың экземплярының саны

M Price

скидки/наценки ескеруімен бір экземплярың бағасы

PAYMENTS кестесі

өріс аты

қызметі

PayID

Төлем құжатының уникальді идентийикаторы (алғашқы кілт)

PFirm

FIRMS кестесінің FirmId өрісінің партнер коды

Pout

Төлем бағыты: True — партнерге; False — парнерден

Pdate

Төлем датасы

PSum

Төлем сомасы

Кестелер мен өрістердің аттары.

Файл-сервердік МҚ-да кестенің аты файлың атымен сәйкес келеді. 32-разрядты Windows версиялары орыстіліндегізын аттарына рұқсат беретіндіктен, кестелерді КІТАПТАР, САЛМУАР, т.б. деп атау ыңғайлы болушы еді. Бұны жасауға болмайды , себебі кириллицаны SQL пайдалануға болмайды.

Өрістерің атында кесте атының бір екі әріпінен құрылған префиксті қоюға пайдалы(NAKLS кестесінде барлық аттар «N» әрпінен басталады, FIRMS кестесінде «F» әрпінен т.с.с.). Бұл сіз өрісті SQL тілінің резервті сөзімен атауынан құтқарады. Өрістер атын мүмкіншілігіңіз бойынша локаничный етуіңізге тырысыңыз – бұл бағдарламаның кодын қысқарады және оның құрастыру мерзімін.

Кестелерді құрастыру .

МҚ-ны құрастырудан бұрын оның каталогын құрастырамыз - C:\BIBLDATA. файл-серверді МҚ кестелерін жасау утилиті арқылы жасалады , әкелу комплексіне кіреді.

утилиті арқылы кестені жасауға өзгертуге, жазуларды жасау, өзгерту , оларды қарауға болады. Өкінішке орай ол кириллицаны қабаламайы, сонықтан біз орыс тіліндегі жазулармен жұмыс істей алмаймыз. Басқа оның сондай үлкен кемшілігі клиент-сервердік МҚ-да қолдана алмайтынымызда.

Пуск ► Программы ► Borland Delphi 7 ► Database Desktop командасы арақылы DBD қосыңыз. Бірінші істейтініміз, утилитаның жұмыс каталогын жөнге келтіру керек, ол үшін File > Working Directory командасын тандап, шыққан терезеде каталогына ссылканы тандаңыз(1.3 суреті).

NAKLS Кестесін жасау үшін File ► New ► Table команасын танап, DBD Create Table терезені ашады, онда кесте типін танауға болады. Кестенің типі оның көп қасиеттерін анықтайды. Paradox 7 типі файл-сервердік кестелері үшін ең жақсысы деп есептеуге болады: ОК батырмасына басып Paradox 7 нұқасына қосыламыз. Экранда кесте структурасын құрасытыру және өзгертуге арналған терезе ашылады(1.4 сур.).

Сурет 2. жұмыс каталгын орнату.

Сурет 3. кетенің структурасын құрастыру терезесі.

Бұл терезенің Field roster кестесінде құрастырылатын кестенің әр бір өрісіне бір жазу сәйкес келеді: Field Name бағанына өріс атын енгізу керек, Туре бағанаға - өрістерде саталынатын мәліметтердің типін анықтайды, Size бағанаға - өрістің ұзындығын анықтайтын символын(өрістің барлық типіне міндетті емес), Key бағанасына – жұлдысша символын, егер бұл өрістің мәні бойынша алғашы кілтті құрастыру керек болса.

Бірінші өрістің NaklId атын енгізіңіз және келесі бағанаға өту үшін табуляция пернесін басыңыз, онда өрістің типі енгізілеі. DBD утилиті бола алатын типтерін көрсету үшін пробелді басыңыз және онда Autoincrement типін танаңыз. Автоинкриментті типті өрістер бірмәнде жазуды анықтайтын уникальді саны жасау үшін қолданылады: бірінші ажзу үшін - 1 саны , екіншісі үшін – 2, т.с.с. белгілі бір жазуды алып тастағанда ол үшін белгіленген сан жанадан қолданылмайды. Key бағанасына басыңыз. Пробел пернесіне басыңыз, өріс бойынша алғашқы кілтті жасау үшін.



1.5 суретте көрсетілген дей NAKLS кестені толтыруды жалғастырыңыз. Алғашқы 4 өрісі бойынша Required Field флажокты қойыңыз. 4 басқа өріс келесі жазуды енгізген кезде анықталмауы да мүмкін, олар үшін Default value жолында мәнін енгізуге болады: NCoeff өрісі үшін мұндай мән 1 болады, қалғаны үшін 0. NDate өрісі бойынша индексті анықтау керек (кестелерінің терминологиясыеда ол екіншілік деп аталады). Бұл үщін терезенің оң жақ бұрышында Table properties тізімін ашыңыз, Secondary Indexes пункті таңдаңыз және пайда болған Define пернесіне басыңыз. Тересінде Define Secondary Index (1.6 сурет) кестенің өрістер тізімінде NDate өрісті тандаңыз содан кейін он жаққа бағдаршамен пернесіне басыңыз, ол Indexed fields тізіміне өрісті ауыстыру үшін.

4 сурет. кестенің өрістер структурасы.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   17




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет