Микроэкономика
жүктеу/скачать 3,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Koshebaeva (1)
| 7 ФИРМА ТЕОРИЯСЫ
7.1 Фирма қызметінің мақсаты. Экономикалық пайда. Бухгалтерлік пайда Фирма теориясы максимум пайда алуға деген ұмтылыс принципіне, яғни табыстар және шығындар арасындағы айырмашылықты ұлғайтуға негізделген. Максимум пайданы алуға деген ұмтылыс - бұл фирма тәртібін қысқа мерзімді, сондай-ақ ұзақ мерзімді кезең ішінде анықтайтын критерий. Қысқа қезеңнің ұзақтығы салаларынан, технология және басқа себептерден байланысты болады. Мысалы, қысқа кезең металлургиялық салаларда жеткілікті ұзақ, ал балмұздақ ӛндіруде ӛте ұзақ емес. Бұрынырақ аталғандай фирма ұзақ мерзімді кезеңде ӛндірістің барлық факторларының кӛлемін ӛзгерте алады. Сондықтан олардың барлығы айнымалы болып табылады. Фирма бұл кезеңде еңбекті капиталмен ауыстыруға немесе керісінше ең жақсы түрде ӛнімдерді шығаруда аталған кӛлемін барынша азайту мақсатында факторларды араластыруға ұмтылады. Шығындар шамасы кәсіпорынды ӛндіру технологиясымен анықталады. Фирма теориясы батыстың экономикалық әдебиеттерінде пайданы барынша кӛбейту принципіне құрылған. Алайда фирма қызметін дәлелдеудің басқа теориялары болады: - біреуінде фирма мақсаты - пайданы емес, ал сату кӛлемін барынша кӛбейту мақсаты; - басқа тұжырымдарға, авторы американдық профессор Г.Саймон болып табылатын, «қанағаттандыру» теориясына сәйкес, фирма пайданың белгілі бір деңгейіне қол жеткізу үшін ұмтылады, әрі қарай оны барынша азайту үшін күштерді қабылдамайды. Слайдта пайданы барынша азайтудың осы және басқа теорияларында, тіпті егер фирма мақсатын мойындамаса да, бәрібір экономикадағы қозғаушы күші болып саналады. Экономикалық және бухгалтерлік пайда дефинициясы экономикалық және бухгалтерлік шығындарды қарастыру кезінде анықталған еді (6.1-тарауы). Бухгалтерлік пайда кӛрінбейтін 73 (ішкі) шығындар шамасында экономикалықтан артық болады. Бірақ тек экономикалық пайда аталған бизнеске, егер оң болса жаңа бәсекелестерді кіру үшін, немесе егер ол теріс болса, фирмалардың бизнестен шығуына стимул болып табылады. Ішкі шығындар элементтерінің біреуі ретінде кәсіпкердің қалыпты пайдасы деп аталатын, яғни олармен орындалатын функцияларға сыйақы қарастырылады. Мұнда мысал ретінде айтуға болады, ұсақ фирманың жеке иесі онда жеке ӛз еңбегін және ақша капиталын қолданады. жүктеу/скачать 3,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|