«Жалпы медицина» және «Педиатрия»
мамандықтарына арналған
«ГОМЕОСТАЗ ЖӘНЕ ЭКСКРЕЦИЯ» МОДУЛІ БОЙЫНША ФИЗИОЛОГИЯДАН
ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚ, БОӨЖ ТАПСЫРМАЛАРЫ
Тақырыбы: Қан, оның құрамы. Қан плазмасы, физика-химиялық қасиеттері.
Балалардағы ерекшеліктері (Педиатрия факультетінің студенттеріне арналған).
ХАТТАМАЛАРДЫ ТОЛТЫРУ:
№1 тапсырма: «Қан мөлшері мен құрамы» тақырыбындағы сызбанұсқаны толтыру.
Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%-ын
немесе 4-6 л құрайды
ҚАН МӨЛШЕРІ МЕН ҚҰРАМЫ
Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%ын
Демек 4,5-5лдей
немесе ___ л құрайды
Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%-ын
немесе 4-6 л құрайды
Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%-ын
немесе 4-6 л құрайды
Қанның жалпы мөлшері дене салмағының 6-8%-ын
немесе 4-6 л құрайды
ФОРМАЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІ 42-48%
ПЛАЗМА 52-58%
ЭРИТРОЦИТТЕР
Ерлерде: 4,5-5,1*1012г/л
Әйелдерде: 3,7-4,7*1012г/л
ЛЕЙКОЦИТТЕР 4-9*109г/л
ТРОМБОЦИТТЕР:180-320*109г/л
ГЕМАТОКРИТТІК КӨРСЕТКІШ ДЕГЕНІМІЗ :плазма мен қанның формалыө элементтерінің арақатынасы .
ерлерде: 0,40-0,48г/л
әйелдерде: 0,36-0,42г/л
№ 2 тапсырма: «Plasma composition» кестесін толтыру.
Water 90-92%
|
Dry residue __8-10%
|
Organic matter _8-9%
|
Inorganic substances 1%
|
Nitrogen-containing
|
No nitrogenous
|
Na+-130-150mmol/l
|
Protein-60-80g/l
|
Bilirubin-8-20mmol/l
|
K-3-8mmol/l
|
Albumin-35-45g/l
|
Lipids-4-8mmol/l
|
Ca+-2,5-2,75mmol/l
|
Globulin 20-35g/l
|
Cholesterin-3-7mmol/l
|
Cl-95-110mmol/l
|
Fibrinogen-3-5G/l
|
Glucose-3,3-5,6mmol/l
|
Mg-up to 1mmol/l
|
Residual nitrogen-14,3-28,6mmol/l
|
|
|
Urea-3-8mmol/l
|
|
|
№3 тапсырма. «Физико-химические свойства крови» кестесін толтыру.
Свойство
|
Нормативный показатель
|
Значение для клиники
|
Взрослые
|
Дети
|
Цвет
|
Арт-светло- красное,
Венозная-темно-красное
|
У детей также
|
У позвоночных кровь имеет красный цвет (от бледно- до тёмно-красного) из-за наличия в эритроцитах гемоглобина, переносящего кислород. У человека насыщенная кислородом кровь (артериальная) ярко-красная, лишённая его (венозная) более тёмная.
|
Вкус
|
Соленный
|
Соленный
|
Это солевая субстанция. Врач объяснил, что калий находится внутри клеток нашего организма, а натрий — снаружи. Именно он и дает «соленый вкус». Концентрация соли в крови постоянна.
|
Запах
|
Это зависимо за счет быстро разлогающих жирных кислот
|
Это зависимо за счет быстро разлогающих жирных кислот
|
Своим запахом кровь обязана веществу транс-4,5-эпокси-2-деценаль, которое по химической формуле очень похоже на винилпентилкетон (т. е. запах, который образуется, если потереть монетку в руках).
|
Удельный вес крови
Плазмы
Форменных элементов
|
1,050-1,060
1,024-1,032
1,089-1,098
|
У детей они выше,так как эритроцитов много
|
Удельный вес крови в целом зависимо от количество эритроциотов,у детей они гораздо больше чем у взрослых.Пожтому и у них удельный вес намного выше
|
Вязкость
|
4-5.
|
крови у новорожденных выше, чем у взрослых (0,01-0,015 н/см ), что в 10-15 раз выше вязкости воды.
|
Вязкость крови - это мера сопротивления крови течению. Вязкость крови также можно описать как густоту и липкость крови.
|
Осмостическое давление
|
290-310мосм/л
|
|
Осмотическое давление — избыточное гидростатическое давление на раствор, отделённый от чистого растворителя полупроницаемой мембраной, при котором прекращается диффузия растворителя через мембрану.
|
Онкостическое
давление
|
3-4мосм/л
|
|
Онкотическое давление — коллоидно-осмотическое давление создаваемое высокомолекулярными компонентами раствора. В плазме крови человека составляет лишь около 0,5 % осмотического давления. Тем не менее онкотическое давление играет важнейшую роль в образовании межклеточной жидкости, первичной мочи и тд.
|
рН(Арт,
Вен)
|
Арт-7,36
Вен-7,44
|
|
Реакция крови (Особенности КОС крови плода и новорожденного ребенка)
❖ у плода и ребенка рН крови сдвинут в кислую сторону (7,13 – 7,23), что обусловлено образованием недоокисленных продуктов обмене -декомпенсированный ацидоз в 1-й день и затем компенсированный ацидоз (метаболический ацидоз).
❖ показатель водородных ионов устанавливается на величинах, близких к взрослым (рН 7,35- 7,4) в течение первых 3-5 суток после рождения.
❖ на протяжении всего детства сохраняется компенсированный ацидоз (снижение количества буферных оснований), постепенно убывающий с возрастом.
❖ ацидоз у плодов и детей является метаболическим, он обусловлен высоким уровнем процесса гликолиза, низкой концентрацией и малой активностью карбоангидразы и как следствие - образованием не до окисленных продуктов обмена веществ. В результате саморегуляции, направленной на поддержание постоянства рН крови, величина щелочного резерва крови снижается.
|
№ 4 тапсырма. Сұрақтарға жауап беру. Сөйлемді жалғастырыныз.
Гомеостаз дегеніміз ішкі ортаның тұрақтылығы.Ол қанның физикалық,химиялық,биология қасиеттеріне,константаларға байланысты болып келеді.
Гомеостаз константалары
1.Артериялық қысым
|
6.Қанның жалпы көлемі
|
2.Осмостық қысым
|
7.Қандағы белок,глюкозаның мөлшері
|
3.Дене температурасы
|
8.Na.Ca,Cl,H иондарының мөлшері
|
4.рН орта
|
9.О2,СО2газвның мөлшері
|
5.Формалық элементтер көлемі
|
10.Зат алмасу өнімдерінің көлемі
|
№ 5 тапсырма. Гомеостаз механизмдері. Сөйлемді жалғастырып жазу.
Судың осмостық балансы
Осмотикалық қысым (OMҚ) 60% ас тұзы жасушадан тыс сұйықтықтың негізгі электролитін құрайды.
Осмотикалық қысымға байланысты тіндердің беріктігі мен серпімділігі қамтамасыз етіледі.
Жасушааралық кеңістіктің көлемі жасушадан тыс сұйықтықтың осмолярлығына байланысты.
➢ Қанның гиперосмолярлығына байланысты
✓ су шығады да жасушалық кеңістікке құйылады ,
соның салдарынан
• жасушалар жиырылады,
• жасушааралық кеңістіктің көлемі үлкейеді,
• қан көлемі (ҚК) азаяды
➢ Қанның гипоосмолярлығына байланысты
✓ су шығады да жасушаға құйылады жасуша ішінде,
соның салдарынан
• жасушалар үлкейеді,
• жасушааралық кеңістіктің көлемі кішірейеді,
• қан көлемі (ҚК) қатты өзгермейді
Судың осмостық тұрақтылығының реттелуі
Ситуациялық есеп 1.
Адам көп су ішті (күшті физикалық күш салу кезінде немесе қоршаған ортаның жоғары температурасында).
|
Неге?
|
Егер қандағы,тіндердегі судың мөлшері ауытқыса,бұл осмостық қысымның өзгеруіне әкеледі.Осмостық қысымның өзгеруі жасушалардың өліміне әкеледі
|
Не болады?
|
Ьұл ситуацияда адам органикалық қанмен су арасындағы иондардың қатынасы өзгеріске ұшырайды.Қан құрамындағы эритроциттер микроосмометр ролін атқарады,яғни олар судың артық мөлшерін өзіне сіңіріп оны бүйрекке,өкпеге,тер бездеріне тасымалдайды
|
Не істеу қажет?
|
Адам тым көп су ішпеуі керек
|
Ситуациялық есеп 2.
Адам кеменің апатқа ұшырағанына байланысты тұзды суды көп ішкен, өйткені басқа су жоқ
|
Не болады?
|
Гипертониялық гипернидратация болды,чғни адам судан уланды
|
Неге?
|
Сұйықтықтардың осмостық қысымы жоғарылайды
|
Не істеу қажет?
|
Адамды құтқарғаннан кейін көп мөлщерде таза су ішкізу керек,себебі тұзды судың артық мөлшерін шығаруға мүмкңндңк береді
|
Қышқыл-сілтілі негіздегі тепе-теңдік (ҚСТ)
ҚСТ негізгі көрсеткіштері
➢ рН =7,36-7,42
➢ Қандағы (рСО2) көмірқышқыл газының ішінара(парциальное) қысым =60мм сынап бағанасы.
➢ Қандағы оттегінің ішінара (парциальное) қысымы (pO2) = 60мм сынап бағанасы.
рН жүйесінің қамтамасыз етілуі
➢ Буферлық жүйелер: сұйылтқанда немесе қышқыл қосқанда Рн-ы өзгермейтін ерітінді түрлеріне гемоглобин,бикарбонат,фосфат,белоктық түрлері жатады.
➢ Зәр шығару жүйелері: қан тамырлары арқылы тасымалданатын қанның заттардан бүйректе үнемі зір түзіледі.
Фильтрлі - реабсорбция балансы немесе транскапилляралмасуы
Достарыңызбен бөлісу: |
