Молекулалық биология (пәннің атауы) ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешені


«Молекулалық биология» курсы бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары



бет13/13
Дата05.06.2017
өлшемі1,51 Mb.
#17943
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13

9.2. «Молекулалық биология» курсы бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары


Пән аттары

Реферат тақырыптары

Молекулалық биология.

Нуклейнқышықылдарының химиялық құрамы синтезделуі

Молекулалық биология

Генетикалық код


Молекулалық биология

Белок синтезі.




Беолк синтезінің реттелуі..

Молекулалық биология

Эукаритоттар геномы. Геннің экзон-интрондық құрылымы. Сплайсинг.

Молекулалық биология

Эукариотар гендерінің саны.

Молекулалық биология

Эукариотар геномының тізбектер типі..


10. ОҚУ, ӨНДІРІСТІК ЖӘНЕ ДИПЛОМ АЛДЫ ПРАКТИКАЛАРДЫҢ ӨТУІ, ЕСЕП ҚҰЖАТТАРЫНЫҢ ФОРМАСЫ ТУРАЛЫ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР ЖОСПАРЛАНБАҒАН.

11.БІЛІМДІ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР

11.1 СТУДЕНТТЕРДІҢ БІЛІМІН ТАҚЫРЫПТАР БОЙЫНША ТЕКСЕРУ СҰРАҚТАРЫ.

1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.


  1. Мыналардың қайсысы геномдық мутация:

  2. Геномдық мутациялар:

  3. Ағзаның клеткаларында пайда болу орнына қарай мутациялардың жіктелуі:

  4. Полиплоидия қай мутацияға жатады?

  5. Мутацияның нәтижесінің практикалық маңызы мыналардың қайсысынан көрінеді:

  6. Цитоплазмалық мутацияның жүруі қандай өзгеріске тәуелді:

  7. Қандай жағдайда мутантты ген өзін - өзі көрсете алады:

  8. Мыналардың қайсысы гендік мутация:

  9. Адамдағы мына мутациялардың қай типтерінде келесі ұрпақта пайда болу мүмкіндігі жоғары

  10. Қандай жағдайда мутация фенотиптен көрінеді:

  11. Нуклеотидтердің түсіп қалып немесе басқа жерінен барып қосылуы, мутациялар класының қайсысына жатады

  12. Транслокация қай мутацияға жатады:

  13. Көптік аллелизм құбылысы мына мутациялардың қайсысына тән:

  14. Радиацияның табиғи фоны:

  15. Эволюциялық процесстегі мутацияның ролі қандай:

  16. Гендік мутация мәні неде

  17. Қай белгілер тар реакция нормасымен сипатталады:

  18. Нуллисомик деген не?

  19. Транзиция дегеніміз не:

  20. Мыналардың қайсысы анеуплоидия

  21. Инверсия деген не?

  22. Аберрация мынаның қайсысы:

  23. Құрылымдық гендердің функциялары қандай?

  24. Плейотропия деген не?

  25. 1961 жылы бактерия клеткасында жүретін белок биосинтезінің реттелуін тәжірибе жүзінде дәлелдеген ғалымдар

  26. Бактерия клеткасының ДНҚ орналасқан аймағы («ядросы») -

  27. Хромосомадан тыс бөлікте орналасқан және автономиялық репликацияға қабілетті прокариотты тұйық ДНҚ:

  28. Бактериялық геннің бір бактериядан екіншіге фагтың көмегі арқылы тасымалдануы -

  29. Бактерия клеткасының ДНҚ орналасқан аймағы-

  30. Бактериялық ДНҚ-мен байланыса алатын плазмида:

  31. Хромосомадан тыс бөлікте орналасқан және автономиялық репликацияға қабілетті прокариоттық тұйық ДНҚ:

  32. Ретровирустарда транскрипция процесін ашқан ғалымдар:

  33. Фактор R-

  34. Пентоза қантының пуринді немесе перимидинді негіздермен қосылысы қалай аталады:

  35. Бір ақуыздың синтезі туралы мағлұмат ядроның қай құрлымында болады

  36. Траскрипция дегеніміз не?

  37. Гормондар гендердің активтілігін қай деңгейде реттейді

  38. ДНҚ-ның мономері мыналардың қайсысы:

  39. Белоктың биосинтезінде басты рольді мына құрылымдардың қайсысы атқарады:

  40. Ақуыз неше амин қышқылдарынан тұрады, егер оның сәйкес келу генінің кодтық бөлімі 3000 нуклеотидтен тұрса?


8-15 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.

  1. Ақуыз неше амин қышқылдарынан тұрады, егер оның сәйкес келу генінің кодтық бөлімі 3000 нуклеотидтен тұрса?

  2. Геннің кодтық бөлімінде неше нуклеотид бар, егер де, соған қарап синтезделетін ақуыз 200 амин қышқылынан тұрса

  3. Трансляция дегеніміз -

  4. ДНҚ-ның денатурациясы -

  5. Аминоация – тРНҚ ферменті қатысуымен жүретін т РНҚ-ның активациясының реакциясы:

  6. Трансляцияның сатыларының дұрыс өтуінің сатылары:

  7. Трансляцияның инициациясы өтуі үшін қажетті инициация факторлары:

  8. Элонгацияның кезеңдері -

  9. ДНҚ репликациясын, транскрипциясын немесе рибосомада белок синтезінің басталуын қамтамасыз ететін процесс:

  10. Транскрипцияның инициациясы үшін қажет:

  11. м-РНҚ-ның инициялаушы кодоны:

  12. Белок биосинтезінің бірінші кезеңі-

  13. Өсіп жатқан полипептидтік тізбек құрамына амин қышқылдарының тізбектеліп қосылуы:

  14. Мутацияның пайда болуының мүмкін себептері болып табылады:

  15. Белок синтезінің екінші кезеңі-

  16. Инициация - бұл:

  17. РНҚ- полимераза катализдейді:

  18. Рибосома – бұл:

  19. РНҚ матрицасында ДНҚ-ны синтездейтін фермент-

  20. РНҚ- полимераза II арқылы синтезделетін эукариоттардың ядролық генінің өнімі:

  21. Реттеуші белокпен байланысып, геннің транскрипциясын іске қосатын болмашы молекула-

  22. Белок биосинтезінің үшінші кезеңі-

  23. Белок биосинтезінің үшінші кезеңі-

  24. т-РНҚ-ның белок биосинтезінде а-РНҚ матрицаның триплеттеріне сәйкес келетін амин қышқылдарын тасымалдауы:

  25. Эукариотты клеткалардағы репликация кезінде праймерлердің үзілуі:

  26. 192 аминқышқыл қалдығынан тұратын фермент егеуқұйрық бауырында бар деп есептейік. Бұл фермент 1140 жұп нуклеотидтен тұратын генмен анықталады. Бұл геннің экзондары қанша нуклеотидтерден тұрады?

  27. 192 аминқышқыл қалдығынан тұратын фермент егеуқұйрық бауырында бар деп есептейік. Бұл фермент 1140 жұп нуклеотидтен тұратын генмен анықталады. Бұл геннің интрондары қанша нуклеотидтерден тұрады?


11.2 Емтиханға дайындық сұрақтары.

  1. т-РНҚ-ның акцепторлы ұшының атқаратын ролі-

  2. а-РНҚ-ның клеткадағы атқаратын функциясы:

  3. Аминқышқылдары активтенуі үшін қажет:

  4. Барлық ДНҚ және РНҚ полимеразалар-

  5. Кез-келген полипептидтің синтезі басталады:

  6. Терминация барысында жүретін процесс

  7. 150 аминқышқылынан тұратын белок молекуласы синтезделуі үшін қанша нуклеотид керек:

  8. а-РНҚ бойымен рибосоманың қозғалуының жүруі:

  9. 2400 нуклеотидтен тұратын ген қанша аминқышқылын кодалайды:

  10. Полимерлі тізбектерге нуклеотидтердің бірігуі ненің көмегімен жүзеге асады:

  11. Генетикалық код дегеніміз не

  12. Генетикалық кодтың терминациялық кодондары:

  13. Барлық тірі организмдер үшін (вирустан бастап эукариоттарға дейін) генетикалық кодтың жалпы принціпінің бірдей болуы:

  14. Ағзаның зиготадан бастап, қартайып өлуге дейінгі дамуы қалай аяқталады?

  15. Рибосоманың үлкен бөлшегінің атқаратын қызметі қандай?

  16. Нуклеозида дегеніміз -

  17. ДНҚ-ның стандартты Уотсон-Крик моделінің аталуы:

  18. ДНҚ репликациясында ең басты рольді атқаратын фермент:

  19. ДНҚ-полимераза ферменті -

  20. Палиндром дегеніміз -

  21. Нуклеаза дегеніміз -

  22. Нуклеотида дегеніміз -

  23. Транскрипцияның басталуындағы АУГ кодонына сай келетін амин қышқылы;

  24. Фосфат тобы жоқ нуклеотид:

  25. Нуклеотид құрамына енетін қант:

  26. Аденин дезоксирибонуклеотид азотты негізінің құрамына енетін:

  27. Аденин азотты негізінің құрамына енетін рибонуклеотид:

  28. РНҚ-ның «беде жапырағы» пішінді түрі қай РНҚ-ға тән?

  29. 1958 жылы ДНҚ-ның репликациясының жартылай консервативті механизмін ашқан ғалымдар:

  30. ДНҚ-полимеразаның репликацияны катализдеуінің бағыты:

  31. Оказаки фрагменттері енетін ДНҚ тізбегі:

  32. ДНҚ-ның коделенбейтін бөлігі:

  33. Комплементарлы тізбектердің қос оралмаға бірігуі:

  34. Құрылымды гендердің транскрипциясын күрт күшейтетін (100-1000 есе) ДНҚ тізбегінің белгілі бөліктері:

  35. Құрылымды гендердің транскрипциясын әлсірететін ДНҚ-ның S/- ұшындағы бөлім:

  36. Көптеген клеткалар колониялары арасынан қажетті ген бар векторды іздеу:

  37. Хромосоманың генетикалық активтілігі жоқ бөлігі:

  38. Екі бағытта да (5/ - 3/) нуклеотидтері бірдей оқылатын ДНҚ тізбегі:

  39. ДНҚ құрамында төмендегі нуклеотидтердің қатынасының қайсысы тұрақты болып келеді, яғни бірге тең болады:

  40. Нуклеин қышқылының толық қышқылдық гидролизінде пайда болатын заттардың ішінде болмайтыны:

  41. РНҚ молекуласының ДНҚ-дан айырмашылығы:

  42. Уотсон-Крик моделі бойынша ДНҚ-ның қос спиральды молекуласы қалай түзілген?

  43. ДНҚ-ның В-формасында бұралмадағы нуклеотид … жұбы және спиральдың диаметрі … А0

  44. АУГ кодоны шартты белгі болып табылады, себебі:

  45. Транскрипция нәтижесінде түзіледі:

  46. РНҚ-дағы үнемі болатын бірінші нуклеотид:

  47. Цитоплазмаға белок құрылысы туралы ақпарат беретін:

  48. Транскрипция басталуы үшін РНҚ – полимераза байланысатын ДНҚ бөлігі -

  49. Құрылымдық гендердің жұмысын белок-репрессор синтездеу арқылы бақылайтын ДНҚ бөлігі -

  50. Интрондардың гя- РНҚ-дан үзілу және экзондардың а РНҚ-ға бірігу процесі -

  51. Құрылымды гендердің транскрипциясы әлсірететін ДНҚ-ның 5/-ұшындағы бөлігі -

  52. ДНҚ-ның оператор генімен байланысын, транскрипция процесін тоқтатуға қабілетті зат -

  53. Оперон, бұл -

  54. Әр оперонның басында болатын құрылым:

  55. Әр оперонның соңында болатын құрылым:

  56. Арнайы РНҚ-ның синтезі басталуы мүмкін:


11.3 ТЕСТІЛІК ТАПСЫРМАЛАР

1 – нұсқа

1. Мыналардың қайсысы геномдық мутация:

a) полиплоидия.

b) дупликация

c) трансверсия

d) дефишенсия.

2. Геномдық мутациялар:

а) автополиплоидия

b) аллополиплоидия

с) анеуплоидия

d) автополиплоидия, аллополиплоидия, гетероплоидия

3. Ретровирустарда транскрипция процесін ашқан ғалымдар:

a) Г. Темин, Д. Балтомир

b) Дж. Ледерберг, Э. Татум

c) У. Хейс, Г. Корана

d) В. Арбер, Д. Натанс

4. Фактор R-

a) бактериялардың дәрі-дәрмектерге төзімділігін қамтамасыз ететін плазмида

b) бактериялардың коньюгациясын немесе қарапайым жыныс процесін қамтамасыз ететін плазмида

c) бактериофагтың қысқаша аталуы

d) генді бөлек клеткаға тасымалдай алатын құрылым

5. Пентоза қантының пуринді немесе перимидинді негіздермен қосылысы қалай аталады:

a) нуклеин қышқылы

b) нуклеотид

c) ДНК

d) нуклепротеид



6. Бір ақуыздың синтезі туралы мағлұмат ядроның қай құрлымында болады

a) ДНК молекуласы

b) нуклеотид триплеті

c) ген


d ) ядрошық

7. Траскрипция дегеніміз не?

a) РНК – дан мағлұматтың РНК – ға өтуі

b) мағлұматтың РНК – дан ДНК – ға өтуі

c) ДНК – дан мағлұматтың РНК – ға өтуі

d) ДНК – дан ДНК – ға өтуі

8. Репликация- бұл:

a) екі бірдей сіңлілі молекула түзілетін ДНҚ-ның көшірмесі

b) генетикалық ақпараттың ДНҚ-дан РНҚ-ға өтуі

c) белок синтезінің процесі

d) РНҚ-ның пісіп-жетілуі

9. Эукариоотардағы транскрипция бірлігі-

a) бөлек ген

b) оперон

c) промотор

d) бір мезгілдегі үшеуінің бірлігі

10. Сплайсинг дегеніміз-

a) интрондардың гя-РНҚ-дан үзілуі және экзондардың а-РНҚ-ға бірігу процесі

b) гя-РНҚ-дан интрондардың түзілуі

c) т-РНҚ-дан экзондардың кесілуі

d) а-РНҚ-ға интрондардың бірігуі және экзондардың гя-РНҚ-дан үзілуі

11. Гендік мутация мәні неде

а) Хромосома бөлігінің 180º-қа бұрылып кетуінде

b)хромосома санының еселеніп, өзгеруінде

c) хромосоманың бір бөлігінің жоғалуында

d)ДНҚ молекуласының бойындағы нуклеотидтердің орналасу ретінің өзгеруінде

12. Қай белгілер тар реакция нормасымен сипатталады:

a) сапалық.

b) сандық

c) көптік

d) генотип тік

13. Нуллисомик деген не?

a) диплоидты жиынтығында бір жұп хромосомасы жетіспейтін ағза

b) гаплоидты жиынтығында бір жұп хромосомасы жетіспейтін ағза

c) диплоидты жиынтығында бір жұп хромосомасы артық ағза

d) клеткасында алты хромосома жиынтығы бар ағза

14. Транзиция дегеніміз не:

a) бір пуриннің екіншісімен немесе бір пиримидиннің басқа біреуімен ауыстырылуы

b) пуринді пиримидинге немесе керісінше алмастыру.

c) хромосоманың бір бөлігінің үзіліп түсіп қалуы

d) геномдық мутация

15. Мыналардың қайсысы анеуплоидия

a) шойыр мен орам жапырақтың буданы

b) нулисомия.

c) 5п – пентолоид

d) моносомия

16. м-РНҚ-ның инициялаушы кодоны:

a) УУУ


b) АЦГ

c) АУГ


d) УАГ

17. Белок биосинтезінің бірінші кезеңі-

a) амин қышқылдарының активтенуі

b) рибосома мен м-РНҚ-дан белок синтездеуші комплекстің түзілуі

c) полипептидтік тізбектің синтезі

d) белок молекуласының кеңістіктегі құрылымының қалыптасуы

18. Өсіп жатқан полипептидтік тізбек құрамына амин қышқылдарының тізбектеліп қосылуы:

a) инициация

b) элонгация

c) терминация

d) активация

19. Мутацияның пайда болуының мүмкін себептері болып табылады:

a) репликация қателері

b) ДНҚ-ның ультракүлгін немесе иондаушы радиациямен зақымдануы

c) ДНҚ-репарациялаушы комплекстің жұмысындағы ақаулар (кемістіктер)

d) барлық жауап дұрыс

20. Белок синтезінің екінші кезеңі-

a) репликация қателері

b) рибосома

c) ДНҚ-репарациялаушы комплекстің жұмысындағы ақаулар (кемістіктер)

d) барлық жауабы дұрыс

21. Инициация - бұл:

a) тізбектің модификациялануы

b) биосинтездің басталуы

c) биосинтездің аяқталуы

d) тізбектің өсуі

22. РНҚ- полимераза катализдейді:

a) ДНҚ транскрипциясын

b) РНҚ синтезінің терминациясын

c) ДНҚ гидролизін

d) РНҚ ыдырауын

23. Рибосома – бұл:

a) мультиферментті жүйе

b) клетка органелласы

c) нуклеопротеин

d) күрделі фермент

24. РНҚ матрицасында ДНҚ-ны синтездейтін фермент-

a) полимераза

b) ревертаза

c) рестриктаза

d) экзонуклеаза

25. Әр оперонның басында болатын құрылым:

a) терминатор

b) промотор

c) цистрон

d) құрылымдық гендер

26. Әр оперонның соңында болатын құрылым:

a) терминатор

b) промотор

c) цистрон

d) құрылымдық гендер

27. Арнайы РНҚ-ның синтезі басталуы мүмкін:

a) тек қана оператордан

b) тек қана промотордан

c) тек қана цистроннан

d) тек қана терминатордан

28. т-РНҚ-ның акцепторлы ұшының атқаратын ролі-

a) рибосомамен байланысады

b) активтенген амин қышқылымен байланысып, оны белок синтезі өтетін жерге алып келеді

c) антикодон ролін атқарады

d) ферменттермен байланысады

29. а-РНҚ-ның клеткадағы атқаратын функциясы:

a) активтенген аминқышқылын тасымалдайды

b) рибосоманы түзуге қатысады

c) т-РНҚ түзілу үшін транскрипт болып табылады

d) рибосомадағы белок синтезіне матрица болып табылады

30. Аминқышқылдары активтенуі үшін қажет:

a) 20 амин қышқылы, АТФ, ГТФ

b) 20 амин қышқылы, 20 аминоацил-т-РНҚ-синтстаза, 20 т-РНҚ, АТФ, Mg2+

c) м-РНҚ, рибосоманың 30S және 50S суббөліктері, аминоацил-т-РНҚ

d) инициация факторлары

2 вариант


1. Ағзаның клеткаларында пайда болу орнына қарай мутациялардың жіктелуі:

а) генеративті және сомалық

b) морфологиялық, биохимиялық, физиологиялық

с) генеративтік, соматикалық, биохимиялық, геномдық

d) пайдалы, зиянды, бейтарап

2. Полиплоидия қай мутацияға жатады?

a) цитоплазмалық

b) гендік

c) геномдық

d) хромосомалық.

3. Мутацияның нәтижесінің практикалық маңызы мыналардың қайсысынан көрінеді:

a) көбею процессін реттеу үшін.

b) практикалық маңызы жоқ.

c) сұрыптау үшін бастапқы материал болады

d) өзгергіштікті шектейді

4. ДНҚ-ның оператор-генімен байланысып, транскрипция процесін тоқтатуға қабілетті зат:

a) белок-реттеуші

b) белок-репрессор

c) промотор

d) Кэп (“қалпашық”)

5. Бір клеткадан немесе молекуладан пайда болған бірнеше клеткалар немесе молекулалар (баспатқы жалғыз клеткадан немесе молекуладан айнымайды):

a) клон


b) кодон

c) тандем

d) рекон

6. Мәнсіз кодон-

a) УУУ

b) УАА


c) УГЦ

d) АГУ


7. Процессинг – бұл:

a) РНҚ синтезі

b) РНҚ-ның пісіп-жетілуі

c) ДНҚ синтезі

d) ДНҚ-ның пісіп-жетілуі

8. Нуклеотидтердің түсіп қалып немесе басқа жерінен барып қосылуы, мутациялар класының қайсысына жатады

а) мутация мис сенсі

b) мутация нонсенсі

с) кері мутация

d) генетикалық кодтың оқылуының бұзылу мутациясы

9. Транслокация қай мутацияға жатады:

a) гендік

b) геномдық

c) хромосома аралық

d) цитоплазмалық

10. Көптік аллелизм құбылысы мына мутациялардың қайсысына тән:

a) цитоплазмалық

b) гендік

c) хромосомалық

d) геномдық.

11. Радиацияның табиғи фоны:

a) космостық сәулелер

b) гамма – Жердің сәуле беруі

c) ауадағы радиоактивті радон

d) космостық сәулелер, гамма – Жердің сәуле беруі және

ауадағы радиоактивті радон

12. Эволюциялық процесстегі мутацияның ролі қандай:

a) өзгергіштіктің өсуі.

b) қоршаған ортаға бейімделушілік.

c) ағзаның өзін-өзі жетілдіруі

d) өзгергіштікті шектейді

13. Интрондардың гя- РНҚ-дан үзілу және экзондардың а РНҚ-ға бірігу процесі -

a) сплайсинг

b) оперон

c) процессинг

d) репарация

14. Оперон, бұл -

a) прокариоттардағы транскрипция бірлігі

b) гендердің орналасу алаңы және РНҚ синтезінің бастамасы

c) транскрипцияның аяқталуының соңы болып табылатын ДНҚ-дағы нуклеотидтердің ерекше бірізділігі

d) транскрипцияның аяқталуының соңы болып табылатын РНҚ-дағы нуклеотидтердің ерекше бірізділігі

15. Оперонның компоненттерінің орналасу тәртібі:

a) цистрон, оператор, промотор, терминатор

b) промотор, терминатор, оператор, цистрон

c) промотор, оператор, цистрон, терминатор

d) оператор, промотор, цистрон, терминатор

16. Генетикалық кодтың терминациялық кодондары:

a) АУУ, УАЦ, УАГ

b) УАГ, УАА, УГА

c) ГАУ, ААУ, АГУ

d) АГЦ, УГГ, ЦУГ

17. Барлық тірі организмдер үшін (вирустан бастап эукариоттарға дейін) генетикалық кодтың жалпы принціпінің бірдей болуы:

a) кодтың үшплеттілігі

b) кодтың универсалдығы

c) кодтың “үтірсіз” оқылуы

d) кодтың жабылмауы

18. Ағзаның зиготадан бастап, қартайып өлуге дейінгі дамуы қалай аяқталады?

а) филогенез

b) онтогенез

с) биологиялық ритм

d) фотопериодизм

19. Рибосоманың үлкен бөлшегінің атқаратын қызметі қандай?

а) м-РНК-ң молекулаларынан мағлұмат алу

b) аминқышқылдарын тасымалдау

с) аминқышқылдарын полипептидтік тізбекке біріктіру

d) пептидті байланыстарды ыдырату

20. Нуклеозида дегеніміз -

a) пурин немесе пиримиданнің дезоксирибозамен байланысы

b) пурин немесе пиримиданнің фосфор қышқылымен байланысы

c) дезоксирибоза, көмірсу және азотты негіздердің жүйесі

d) ДНҚ оралмасындағы кіші және үлкен науашықтардың жүйесі

21. ДНҚ-ның стандартты Уотсон-Крик моделінің аталуы:

a) А - форма

b) В – форма

c) С - форма

d) Z - форма

22. Құрылымды гендердің транскрипциясын әлсірететін ДНҚ-ның S/- ұшындағы бөлім:

a) энхансер

b) интерферон

c) праймер

d) силансер

23. Көптеген клеткалар колониялары арасынан қажетті ген бар векторды іздеу:

a) скрининг

b) сплайсинг

c) рестрикт

d) блоттинг

24. Хромосоманың генетикалық активтілігі жоқ бөлігі:

a) гетерохроматин

b) эухроматин

c) экзон


d) эухромомера

25. Екі бағытта да (5/ - 3/) нуклеотидтері бірдей оқылатын ДНҚ тізбегі:

a) хогнес блок

b) палиндром

c) транспозон

d) рестрикт

26. ДНҚ-полимераза ферменті -

a) дезоксирибонуклеотидгрифосфаттардан ДНҚ-ң синтезделуін жүргізетін фермент

b) комплементарлы тізбектердің өзара әрекеттесуін қамтамасыз ететін фермент

c) полинуклеотидтерді жалғайтын фермент

d) ДНҚ-ның ерекше нуклеотидтер тізбегін танып, қостізбекті үзуді қамтамасыз ететін фермент

27. Палиндром дегеніміз -

a) ДНҚ-ң мағыналы тізбегінің инициациялық бөлігі

b) екі бағытта да (3/ - 5/) нуклеотидтері бірдей оқылатын ДНҚ тізбегі

c) әр түрлі ДНҚ фрагменттерінен құрылған тізбек

d) ДНҚ-ның 5/ - 3/ бағытында үздіксіз синтезделетін тізбегі

28. Нуклеаза дегеніміз -

a) нуклеин қышқылдарын (ДНҚ немесе РНҚ) бөліктерге ажырататын фермент

b) бактерия клеткасының ДНҚ орналасқан аймағы

c) РНҚ матрицасында ДНҚ-ны синтездейтін фермент

d) азотты негіздермен дезоксирибозадан құралған құрылым

29. Нуклеотида дегеніміз -

a) нуклеин қышқылын бөліктерге ажырататын фермент

b) нуклеозида және фосфор қышқылы қалдығынан тұратын құрылым

c) бірнеше нуклеотид қалдықтарынан (2-20) тұратын тізбек

d) пурин немесе пиримидиннің дезоксирибозамен байланысы

30. Цитоплазмаға белок құрылысы туралы ақпарат беретін:

a) матрицалық РНҚ

b) тасымалдаушы РНҚ

c) рибосомальды РНҚ

d) барлық жауап дұрыс


11.4. ТЕРМИНДЕРМЕН ЖҰМЫС (ГЛОССАРИЙ)

Антиген-организмге енгенде антизаттардың синтезделуіне себепші болатын бөтен молекула.



Ацентрлі фрагмент-центромерасын айырылған хромосома бөлігі,сондықтан олар клетканың бөлінуінде жоғалып кетеді.

Аутосомалар – аталық және аналық жыныстарының айырмашылығын көрсетпейтін хромосомалар.

Байланысқан су – клетка суының биополимерлер молекулаларына жақын орналасқан бөлігі.

Бивалент – екі хромосома, төрт хроматидтен тұратын коньюгацияланған гомологиялық хромосомалар.

Бвактериофаг-бактерияда тіршілік ететін вирус.

Блоттинг-Нитроцелюлозаны сүзгіде электрофорез өткен ДНҚ-ны тасымалдау.

Бос су - өсімдіктердің физиологиялық белсенділігін қамтамасыз етеді.

Генотип – ағзаның белгілернің дамуын анықтайтын тұқым қуалаушы бастамалардың жиынтығы.

Гамета – пісіп-жетілген жыныс жасушалары.

Гаметогенез – жыныс жасушаларының тұзілу процесі.

Гликолиз – қантты фосфорлау және ыдыратудың бастапқы кезеңі. Алғаш рет Мейергоф пен Эмбден ашқан.

Изотоникалық концентрация – жасуша шырынының концентрациясы мен сыртқы ертіндінің теңелуі.

Индуктор-реттеуші белокпен байланысып,геннің транскипсиясын іске қосатын болмашы молекула

Иниация –ДНҚ репликвациясын ,транскрипциясын,немесе рибоосомада белок синтезінің басталуынқамтамасыз ететін процесс

Интерлейкин-2 –Т-лимфоциттің өсуіне қажет белок.

Интерферон-организмде вирустық инфекцияға қарсы синтезделететін белок.

Коньюгация(синапсис) – гомологиялық хромосомалардың өзара тартылысы.

Коллоидты орта – су мен ондағы еріген заттар жиынтығы.

Кодон –белгілі амин қышқылына немесе терминациялық сигналға сәйкес келетін нуклеотидтер триплеті..

Лептонема – профаза 1-де интерфазалық ядроның торлы құрылымы жойылып, жіңішке жіпшелер түрінде хромосомалардың көріну кезеңі.

Мейоз – нәтижесінде гаплоидты хромосома жиынтығы бар төрт сіңлілі жасуша түзілумен аяқталатын жыныс жасушаларының бөліну процесі

Митоз – нәтижесінде диплоидты хромосома жиынтығы бар екі сіңлілі жасуша түзілуімен аяқталатын дене жасушаларының бөліну процесі.

Оогенез – аналық жыныс жасушалары – жұмыртқа жасушаларының дамуы..

Пигменттер – күн спектрінің көрінетін бөлігінде жарық сәулелерін талдап сіңіретін заттар

Строма – хлоропласттың екі қабатты мембранасын толтырып тұратын сұйықтық.

Транспирация қарқындылығы – бірлі жапырақ бетінен бірлік уақытта буланған су мөлшері.

Фенотип - белгінің сыртқа шығуын немесе ағзаның қасиеттері мен белгілерінің жиынтығы.

Хиазма – хромосомалардың ажырауы кезінде ширатылуының тарқап «х»тәріздес фигураның түзілуі..

12.ОҚУ САБАҚТАРЫН, БАҒДАРЛАМАЛЫҚ, МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ҚАМСЫЗДАНДЫРУ.
Электрондық оқулық автор В. Щербак

    1. «Мендельдің заңдары»-Алматы-2000

    2. «Морганның заңдары» Алматы-2000

№ 4 корпус 103 аудитория

13.АРНАЙЫ АУДИТОРИЯ, КАБИНЕТ, ЛАБОРАТОРИЯ ТІЗІМІ
№ 5 КОРПУС 27-29-30-32 аудитория

ҚОРЫТЫНДЫ
Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы мен құрамына қойылатын жалпы талаптар студенттердің танымдық қызметтерінің психология-педагогикалық концепциясы мен гуманитарлық және жаратылыстану пәндерінің әдістемелік оқыту жүйесінің өзіндік ерекшеліктері негізінде анықталады.

Пәннің оқу-әдістемелік кешені құрылымының әр компонентіне төмендегідей талаптар қойылады:



  • материал типтік бағдарламаға сай ізділікпен берілуі тиіс;

  • материалдың мазмұны қазіргі заманғы оқу-әдістемелік және ғылыми аспектілерге сай болуы тиіс;

  • дидактикалық материалдар, есептер мен жаттығулар жинақтары деңгейлі дифференциацияны жүзеге асыруға, шығармашылық белсенділікті дамытуға бағытталуы тиіс;

  • пәнаралық және пәнішілік байланыстар сақталуы тиіс.








Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет