Монография \ 3 «санат» а л м п и 1


repi  отты сез1м басымдау, кулш сюжет  сол сез1м мацына, бас-аягы тужырмды  6ipep



Pdf көрінісі
бет235/267
Дата03.02.2023
өлшемі12,37 Mb.
#167286
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   267
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri
518587
repi 
отты сез1м басымдау, кулш сюжет 
сол сез1м мацына, бас-аягы тужырмды 
6ipep 
философиялык, 
ой мацына жинакталады.
Эпос пен лириканыц осы ерекшелшн Э.Тэшбаев езшщ 
“0Mip 
жэне поэзия” (I960) деген ютабында В.Белинскийдщ 
сез1мен былай талдап тусшдаредк “Эпоста субъект (акын) 
окцгага сшдсед1 де, кершбей кетед1; ал лирикада ол 
кубылысты @3i игерш, ез ойына кдбылдап кдна коймай, 
сол кубылыс пен кдктыгысудан туган туйсйс туршде жан 
сырьша айналдырады. Лирика тигаз туйсисгерге сез беред1, 
оларды тар кеуденщ кдспазгынан керкемдис ем1рдщ таза 
самалына алып шыгады да, ерекше eMip сурпзедь Сейтш, 
лирикалык, шыгарманыц мазмуны объективтйс окщаныц 
дамуы емес, субъекгшщ e3i жэне сол субъект аркылы ететш 
дуниелер. Лириканыц шагындыгы да соган байланысты. 
Крыска лирика ем1рдщ тутас 
6ip 
кезендн кдмти алмайды. 
Эйткеш субъект (акын) 
6ip 
мерз1мде кеп сез1мге айналда 
алмайды. Эр 
Kici 
ap6ip 
мезетте эр турл1 мазмунда болады. 
Эрине, адамныц рухани кабылдагыш кдбшетнде шек жок, 
6ipaK 
ол барлык кубылысты б1рден кдмтымай, сансыз 
мерз1мдер бойында кезекпен кабылдайды. Барлык 
жаратьшыс, барлык субстанциал (заттык тектер), барлык 
идея, олар, кыскдсы, букш элемд1, буюл eMipfli козгаушы 
кубылыстьщ 
6epi 
де лирикалык поэзияныц мазмуны; тек 
сол кубылыс субъекгшщ кднына ещеш, кекешне консын, 
оньщ тутас й р л тн щ
6ip 
теттне айналсын, 
— 
басты шарт 
осы гана. Кецш бурар, ой толщлтар, я куантып, я кдйгыртар, 
сёрптер, я кджытар, субъектшщрухани ем1рше урыксебер, 
журегше уялар, толгагына айналар нэрсенщ бэр1 — лирикага 
мазмун. Оньщ занды дуниеш. Мундай нэрсенщ езщдЬс куны 
жок, мэселе оган ащлнныц кдншалык мэн берушде, езщдгк 
шабыты мен рухани толгагына, фантазиясына, туйсйс 
ce3iMiHe айналдыруында...” Эбдшда акын улы сьшшьшы 
узагырак сейлеткен екен; солай етпеске б1здщ де шарамыз 
болмады. вйткеш осы айтылгандардьщ ез1 — лириканыц 
классикалык аныкгамасы. Лириканыц жанрлык табигатьш, 
болмысьш, б тм ш , мшезш, ерекшелшн будан артык дэл 
сипаттап, терец таныту киын. 
^
Мыкгап ескеретш 
6ip 
нэрсе — эрым улы сыншыньщ 
лирика туралы лириканыц езшдей ушкындаган кызулы, 
лириканыц езшдей д1ршдеген нэзЬс ой-пМрлер1 мен тушн- 
тужырымдарьш тура ез угым туеш тндей (солай етпеске 
шара да жок!) толгаган шакта 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   267




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет