4.2 Музыкалық ойлаудың негізгі параметрі Музыкалық ойлау жүйесі (әлеумет мәдениет қатегориясы) әлеуметтік қоршаған ортада қалыптасады, адамдардың өзара қарым қатынасы. Сондықтан, ұлттық мәдениет өзінің ерекше музыкалық мәдениетінің болуы, музыкалық бейненің түрлі тәсілдерінің айырмашылығы, музыкалық ойлаудың ерекшелігі.
Сондықтан, шығыс музыкасының сипатына музыкалық ойлаудың жалпағынан (по горизонтали) дамуы саздың көптілігінен, бірақта ырғақтық құрылысының көптілігі, дыбыс қатынасы.
Ұстаз-музыкант – музыкалық тілді меңгеру мен әрекетінің икемділігі мен дағдысын қадағалайды.
Кәсіби музыкант – интонация жүйесін анықтайды, мәнерлеушілік құралдары басымды.
Музыкант – орындаушы – тәжірибе әрекетінде.
Композитор - өмірлік сезімді жүзеге асыру.