Н. А. Маженова экономикалық теория
Экономикалық жүйе және оның элементтері
жүктеу/скачать 1,3 Mb. Pdf көрінісі
|
Эконом теория
| 2.2. Экономикалық жүйе және оның элементтері.
Экономикалық жүйеде меншік қатынастарының орны Әр мемлекеттің өз экономикалық жүйесі бар. Экономикалық жүйе – бұл өндірушілер мен тұтынушылардың арасындағы ерекше реттелінген жүйенің байланысы. Экономикалық жүйе қандай да болмасын, меншік формасының негізінде адамдардың белгілі бір шаруашылық қызметінің ұйымдастырылуын көрсетеді. Экономикалық жүйеде тағы элементтері бар, олар жүйені бір-бірінен айырады. Олар мыналар: 1. Әлеуметтік-экономикалық қатынастар, экономикалық ресурстарға және өндірістің нәтижесіне меншік формасына негізделген. Әлеуметтік-экономикалық қатынастар спецификалық болады. Олар тек бір тарихы дәуірге, немесе бір қоғамдық құрылысқа тән болады. Әлеуметтік-экономикалық қатынастар Экономикалық теория 25 тарихи өтпелі болады. Олар бір нақты меншік формадан басқаға өткенде өзгереді. Өндіріс, бөлу, айырбас және тұтыну қатынастарының әлеуметтік-экономикалық мазмұны меншік түрлерінен тәуелді болады. Әрбір тарихи дәуір үшін қатынастар спецификалық (өзгеше) болады. Біз айтатынымыз: құлиелену, феодализм, капитализм, социализм, аралас экономика, нарықты экономика, яғни мұнда негізінен экономикалық жүйелер туралы сөз болады. Сондықтан, бір экономикалық жүйенің екіншіден айырмасын білу үшін өндіріс құралдарына меншіктің формаларын талдау қажет. 2. Барлық өндіріс тәсілдер үшін өндіргіш күштер мен ұйымдық-экономикалық қатынастар жалпылама болады. Бұл қатынастар белгілі ұйымдастыруын тілейді. Еңбекті ұйымдастыру формалары әртүрлі болады. Ол: – еңбек бөлінісі мен мамандандырылуы; – еңбекті бірлестіру; – өндірісті шоғырлануы /концентрация/; – ол өндірісті бір орталыққа шоғырлануы. Әр түрлі өндіріс тәсілдерінің айырмашылығы не өндіргеннен емес, қалай өндірілгенінен, яғни, өндіріс факторлары бір-бірімен қалай қосылады және олар экономика салалары бойынша қалай бөлінеді. жүктеу/скачать 1,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|