Қызба –Бұл дене температурасының 37 град-тан жоғары болуы.Теріні сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге жауабы ретінде дамитын ағзаның белсенді, қорғану-бейімделу реакциясы оларға көбінесе пирогендік заттар жатады. Олар микробтар,сарысулар,вакциналар,
Қызба
Температура жоғарлау дәрежесіне қарай:
Ø Ø Субфебрилді –37,1 -ден 37,9°С-ға дейін
Ø Фебрилді - 38,0-ден 39,0°С-ға дейін
Ø Пиретикалық (жоғары) - 39,1-ден 40,9°С-ға дейін
Ø Гиперпиретикалық (өте жоғары) –41°С-ден жоғары
Гипотермия –36 °С төмен Ø Қалыпты - 36,0 - 36,9°С
Термометр
Термометр (гр. θέρμη — жылу; Үлгі:Lang-el2 — өлшеймін) — дененің, заттың, ауаның температурасын өлшеуге арналған аспап. Термометрді ойлап тапқан адам ретінде Галилео Галилейді атайды.
Термометр түрлері:
1. Механикалық термометрлер
2. Сұйық заттар арқылы жұмыс істейтін термометрлер
3. Электрлі термометрлер
4. Инфрақызыл термометрлар
5.Термосызықты
Қызба кезеңінің сипаттамасы
I кезең: температураның көтерілуі (лизис)
Науқас шағымдары: бас ауру, сүйек
сырқырауы, әлсіздік, қалтырау.
Тері жамылғылары: "Құс терісі" түрінде.
Естің жағдайы: өзгермеген.
Жылу жасау және жылу бөлу қатынасы.
Жылу жасау, жылу бөлуден
басым болады.
Науқасты күту алгоритмі:
а)емделушіні жылыту;
ә) жылы көрпемен жабу;
б)аяғына жылытқыш қою;
в)ыстық, тәтті шай беру
II кезең: температураның тұрақты болуы .
Науқастың шағымдары: бас ауруы, сүйек сырқырауы, сусау, ауыз қүрғауы.
Тері жамылғылары: беті қызарады, тері ыстық, ауыз қуысының кілегей қабаты құрғайды, еріні қызарады.
Ес жағдайы: елес, сандырақ пайда болуы мүмкін.
Жылу жасау жөне жылу бөлу қатынасы: тепе-теңдік қалыпта болады.
Науқасты күту алгоритмі:
маңдайына компресс немесе мүзды мұйык; қою;
теріні сірке қосылған суық сумен сүрту;
суық сумен ылғалдалған жамылғышпен орау;
дәрумендірілген салқын сусынды ішкізу;
ауыз куысының кілегей қабатын жуу;
ерінді вазелинмен майлау;
III кезең: температураның төмендеуі-кризис .
Науқастың шағымы: әлсіздік, бас айналу.
Тері жамылғылары: терісі бозғылт, суық, жабысқақ термен қапталган.
Естің жағдайы: мелшиген, кейде есінен танады.
Жылу жасау мен жылу берудің қатынасы.
Науқасты күту алгоритмі:
төсектің аяқ жағын жоғарылатып, жастықты алып тастау;
дәрігерді шақыру;
кофе немесе ыстық шай беру;
науқасты қымтап жабу;
10% сульфат және 10% кофеин-натрийі бензоат ерітіндісін тері астына 1 мл егуге даярлау;
Дене температурасын өлшейтін тұстар
Қолтық асты аймағы
36-37°С
Құлақ ішіне
Ауыз қуысы 0,5-0,8°С
Артериялық пульс(РС)
Бұл артериялды жүйеге қанның айдалуы нәтижесінде артерия қабырғаларының ырғақты қозғалуы .
Ескерту!
-Тыныс алу қимылы (тыныс алу және тыныс шығару) санын науқасқа байқатпай есептеңіз. -Бір минут ішіндегі тыныс алу қимылының саны тыныс алу жиілігі деп аталады (ТАЖ)
Дені сау ересек адамның қалыпты тыныс алу жиілігі тыныштық жағдайда 1минутта 16-20 рет.
- -тыныс алудың 1минутта 16-20 реттен жиіленуі тахипноэ, ал сирек болуы брадипноэ деп аталады.