рак бул  жагдайларды пайымдай, тусше де алады жене оларды ез ерекет-кызме-  тгндё

мактасу немесе олардын арасындагы карсыластыкта саяси курес сипаты- 
на ие бола алады. Сонымен бхрге саяси процестер сындарлы, жасампаз 
немесе олар когамнын саяси курылым жуйесш бузып, киратуга багыт­
талган болса, деструктивтж, киратушы сипат алуы мумкш. Осынын бэрхн 
журш жаткан саяси процестерге объективтж бага беру кезшде, олардын 
шынайы багытын тусшуде ескёрш отыру керек.
Саяси процестер, элбетте, белгш бхр саяси институттардын кызметх 
аркылы 
1
ске асады.^Саяси институттар — когамнын саяси курылысы мен 
емхр сурухнщ бхрегей органдары.Олар кебхне-кеп белгш бхр мекеме не­
месе мекемелер жуйес] реттнде керхнедх, Булардыц кемепмен кайсыбхр 
саяси куштер ездершщ саяси мудделерш жузеге асырады. Бул — когам­
нын саяси курылысыньщ емхр суру торабы. Оныц мшдет
1
— когамнын 
саяси турактылыгын жене, дамуын камтамасыз ету.
Когамнын саяси институттарыныц ен мацыздысына саяси билхк, 
кукык жэне идеология институттарын жаткызуга болады. Олар ездерш 
мемлекеттж зан шыгару жэне аткару билхп органдарыньщ — парламент, 
укхмет, жергшктТ бйлхк органдары, зан коргау органдары, сонымен бхрге 
саяси партиялар мен букаралык акпарат куралдары, есхресе, баспасез, 
радио жене теледидар кызметшен кершеду Аталмыш саяси институттар­
дын эркайсысыньщ бупнп саяси жуйенщ кайсыбхр буыныныц кызметш 
камтамасыз етуге багытталган езшдхк арнаулы максаттык мшдеттер» бар.
Аткарылатын мшдеттерге орай кайсыб
1
р саяси институттыц куры­
лымы калыптасады, онын езара байланысты органдары мен белхмдершщ 
тутастыгы пайда болады. Бул саяси билж, кукык коргау, идеология ин- 
ституттарына немесе когам мен мемлекеттщ сырткы каушсхздшн кам­
тамасыз ету багытында кызмет аткаратын институт — эскерге катысты 
айтылады.
Туптеп келгенде, саяси институттар жуйеа когамнын букш саяси 
ем
1
ршщ б!р калыпты жумыс хстеух мен дамуын камтамасыз ету ушш куры- 
лган, оныц непзшде когамдагы барлык элеуметтхк топтар мен улттык 
кауымдастыктардын саяси мудделерх жузеге асады. Ол ушш саяси инсти­
туттардын икемд! кызмет
1
кажет, олардьщ когамдагы барлык мушелердщ 
саяси мудделерш уйлестхрудх камтамасыз ететхн эр турлх саяси куиггердщ 
арасындагы саяси проблемаларды Тусхнхстхк негхзхнде шешетш, керек 
болганда, букш когамнын тубегейл! мудделерш коргауда табандылык пен 
батылдык керсететш кабшетх болуы керек.
Егерде бул хеке асатын болса, демек, бупнде бар саяси институттар 
когамдагы саяси процестердщ дамуын камтамасыз етед
1
, белгш] бхр 
денгейде оны ездерх уйымдастырады да. Бул когамнын кепшшк муше- 
лердащ узак мерз^мдх жене кунделжтх саяси эрх баска да мудделерше
269

сай келедг. Егер де буган карама-карсы жагдай болатын болса, онда ол 
когамнын саяси институттарынын жетйшрйлмегеш жэне де калыптас­
кан элеуметпк шындыкка сэйкес онын даму мэселедерщ шешуге де 
каб1летс13 болганы.
Сонгы жагдайда когамдагы журш жаткан саяси процестер баскаруга 
аз-маз кенепн, ал кейде баскаруга кенбейпн, стихиялык денгейге жетеда, 
сондыктан онын саддары каушп, турасын айткднда, олар адамдардын 

жүктеу/скачать 14,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: