Научно-методический журнал Серия: Естественно-технические науки. Социальные и экономические науки. Филологические науки
жүктеу/скачать 4,81 Mb. Pdf көрінісі
|
2-сан 2023 (1-серия)
- Бұл бет үшін навигация:
- Ilim h á m jámiyet. №2.2023
| Ключевые слова:
модернизация экономики, реформы в сфере промышленности, строительства, сельского хо- зяйства и инфраструктуры транспортной коммуникации, коренные реформы экономической отрасли, социальная защита, малый бизнес и частное предпринимательство, повышения обеспеченности населения, «Железная тетрадь», «Женская тетрадь» и «Молодежная тетрадь». Key words: modernization of the economy, reforms in industry, construction, agriculture and transport infrastructure, fundamental reforms of the economic sector, social protection, small business and private entrepreneurship, increasing the security of the population, "Iron Notebook", "Women's Notebook" and "Youth Notebook". Қарақалпақстан Республикасында 2005-жылы экономикалық реформаларды буннан да былай тереңлестириў, экономикада жеке секторды көбейтиў, халық хожалығының барлық тараўларының турақлы раўажланыўын тəмийнлеў, сондай-ақ халықты социаллық қоллап-қуўатлаў бағдарламасының жаңа бағыты ислеп шығылды. Онда 2000-жылы басланған экономикалық реформалардың кейинги басқышында Ilim h á m jámiyet. №2.2023 61 экономиканы жəне де еркинлестириў ҳəм модернизациялаў ҳəм де елимиздеги қолайлы исбилерменлик орталығын қəлиплестириўдиң тийкарғы бағдарлары белгилеп берилди. Қарақалпақстанда экономикалық реформаларды иске асырыўда ҳəм халықтың социал-экономикалык шəраятларын жақсылаўда бир қатар унамлы өзгерислер жүз берди. Экономикалық раўажланыўы нəтийжесинде аймақтың финанслық турақлылығы тəмийинленди. Буған санаат өнимлери көлеминиң турақлы артыўы, өндирис инфраструктурасы раўажланып баратырғаны себепли ерисилди. Соны да айрықша атап өтиўимиз керек, Қарақалпақстан Республикасы ғəрезсизлик жылларында санааты раўажланған, экономикалық потенциалы жыл сайын өсип баратырған ири индустриал регионға айланды. Аўыл хожалығы өнимлерин жетистириў ҳəм оларды қайта ислеў менен бирге химия санааты, электронэнергетика, тоқымашылық, азық-аўқат санааты жедел раўажланды. Қарақалпақстандағы бай минерал шийки зат дереклерин жоқары заманагой технологиялар тийкарында өзлестириў, сонын есабынан аймақтың экономикасын раўажландырыў, халыкты жумыс пенен тəмийинлеў, усы тийкарда халықтын абаданлы ғ ын арттырыў бойынша оғада улкен жумыслар əмелге асырылды. Буның айқын мысалы ретинде, Орайлык Азияда бирден-бир болған Қоңырат сода заводының 2006-жылы иске түсирилиўи республиканың экономикалық потенциалының беккемлениўине, экспорт көлеминиң артыўына, адамлардың жумыс пенен тəмийинлениўине хызмет етти. Бул қəрхана толық қуўатлылықта ислеп баслап тек 2012-2016 жж. өзинде-ақ кальцийлестирилген сода ислеп шыгары ў дын куўатлылыгы 2 есеге арттырылды ҳəм жылына 200 мын тоннаға жеткерилди [1:1]. Жəне бир улкен жойбар – Устирт газ-химия комплекси санаатымыздын локомотивине айланып, Үстирт кеңисликлери менен Арал теңизи акваториясында онлаған сырт елли шериклер менен бирликте нефть, газ, углеводород кəнлерин излеп табыў ҳəм қазыў, ҳəрекеттеги қудықларды реконструкциялаў жумыслары алып барылды. 2015-жылы декабрь айында иске тусирилген бул комплекс жылына 4 миллиард кубометр газди кайта ислеў тийкарында 400 мын тонна полиэтилен, 100 мын тонна полипропилен, 100 мын тоннадан аслам пиролиз суйыклығын ислеп шығарыў куўатлылығына ийе болды [2: 3]. Буннан басқа, сол жылларда избе-из алып барылып атырған реформалардың нəтийжесинде Аралбойы аймағында жыл сайын санаат раўажланып, жаңа қəрханалар иске түсирилди. Бунда импорт орнын басыўшы өнимлер ислеп шығарыў ҳəм де өндиристи миллийлестириў бағдарламасына тийкарғы итибар қаратылды. Мысалы ушын, 2012-2016 жыллары Қарақалпақстан Республикасындагы 12 аймаклық қəрханада Жергиликлилестириў ба жүктеу/скачать 4,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|