Құндылық: дұрыс әрекет Қасиеттер: жауапкершілік, қамқорлық Сабақ мақсаты

Ақжайық ауданы Қабыршақты ауылы

Үлкендерге сыйластық, құрмет көрсету үшін дұрыс әрекет жасауға баулу.

Үлкендер мен кішілер арасындағы сыйластықты түсіндіру.

Сыйластықты қарым-қатынас жасау іскерліктерін дамыту

Үлкендерді сыйлауға, кішілерге қамқор болуға тәрбиелеу.

Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар. Аяқ- қолыңызды айқастырмаңыз. Қолыңызды тізеңізге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін.

Елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді.

Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы , ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Нұр аяқтарызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады.

Одан әрі нұр сіздің ауызыңызға , тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көздерімізге де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді. Сіздің басыңыз түгелдей нұрға бөленіп, басыңызға тек ізгі, сәулелі ой келеді.

Нұр бірте- бірте қарқын және шұғылана бастайды, сіздің денеңізден шығып, жан- жағыңызға сәуле шашады.

Осы нұрды туықандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз, олардың да жүрегі нұрға толсын.

Ойша айтыңыз: «Мен нұрлымын», ... Нұр менің ішімде... Мен нұрмын».

Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Оқулықтағы 9 сабақ. 35 бет М.Төренжановтың «Үш дос» әңгімесін оқып, талдау.

1. Балалар неліктен бірге ойнай алмады?

2. Бір- бірімен сыйластықта болу үшін адамның бойында қандай қасиеттер болуы керек ?

Өзгеге жасаған ізетің – өзіңе жасаған құрметің.

Халық даналығы

Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер? Оқушылар есте сақтап қалу үшін үш рет қайталаймыз? Дәптерлеріне дәйексөзді жазып аламыз.

Шалва Амонашивили «Күлкім менің, қайдасың» кітабынан үзінді.

Отбасы жағажайға демалысқа шықты. Балалар теңізге суға түсіп, құмға сурет салып ойнап отырады. Бір кезде алыста кішкентай кемпір көрінді. Оның ақ шаштары желбіреп, үстіндегі киімі лас еді . Өз -өзімен сөйлеп құмнан бір нәрселерді теріп сөмкесіне салып келе жатты. Ата- аналар балаларын қасына шақырып, кемпірден аулақ болуды тапсырды, кемпір отбасының қасынан өтіп бара жатып, жерден бір нәрсені алмақшы болып еңкейіп оларға қарап жымыйды. Бірақ ешкім оған жауап қатпады. Бірнеше аптадан өткен соң, олар бұл кішкене кемпірдің балалардың аяғына кірмесін және жарақаттанып қалмасын деген оймен, ол жерден әйнектер теріп жүргенін білді.

1.Балалардың ата- анасы неліктен үлкен кісіден аулақ болыңдар деді?

2.Кәрі әженің ниетін қалай түсіндіре аласыздар?

5.Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс.

Оқушыларды үш топқа бөліп, аяқталмаған жағдаяттарды бере отырып, өз ойларымен толықтырып, әр топтан бір оқушыдан жауап алынады.

«Ізеттілік әліппесі»

Сөзін жазған: А.Асылбеков

Әнін жазған М.Әубәкіров

Атам менің әманда

Әдепті жан бол деген.

Ата сөзі санамда,

Жасы үлкенге жол берем.

Алдын орап кісінің,

Кесіп өтпей көлденең.

Ізетімен кішінің

Сәлемдесіп, қол берем.

Атам менің әманда

Кішіпейіл бол деген.

Ата сөзі санамда,

Мақтанбауды жөн көрем.

Өзгелерден өзімді

Санамаймын жоғары.

Артық айтып сөзімді

Желпінгенім жоқ әлі.

10 сабақ 38 беттегі Рахмет, ата әңгімесін оқып, талдау.Дәптердегі 9 сабақтағы тапсырма берілді

Құндылық: Тыныштық Қасиеттер: сабырлылық,ұстамдылық,төзімділік.

Мұғалiм: Мирманова Толғанай Класс 4 Оқушылар саны_12__

Сабақ мақсаты: Оқушыларға сабырлылық пен ұстамдылық қасиеттерін түсіндіре отырып, бұл қасиеттер адамның ішкі тыныштығын сезіне білуге ықпал ететінін түсіндіру. Міндеттері: Оқушыларға «сабырлылық» пен «ұстамдылық» қасиеттерін ұғындыру. Оқушылардың «ұстамдылық» пен «сабырлылық» қасиеттерін дамыту Оқушыларды шыдамдылыққа, төзімділікке тәрбиелеу	Ресурстар:(құралдар, мәлiметтер)
Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңi. Тыныштық сәтi. Нұрға бөлену. Үй тапсырмасын тексеру. Оқулықтағы 11 сабақ. 58 бет Ж.Дәуренбековтың «Сурет» әңгімесін оқып, талдау. 1. Саматқа Азамат неліктен ренжіді деп ойлайсыңдар ? 2. Азаматтың ашуының басылуына не себеп болы? 3. Мұғалім неліктен Азаматтың суретін мақтады?	Сабақ барысын талдау:
Дәйексөз. Ақыл – адам көрігі, ақылдың сабыр серігі . М.Әуезов Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер? Оқушылар есте сақтап қалу үшін үш рет қайталаймыз? Дәптерлеріне дәйексөзді жазып аламыз.
Әңгiмелеу. Сабыр суы аңыз әңгіме Бір адамның басынан мынадай оқиға өтіпті.Ол сол ауылдың ақсақалына жылап келіп, шағым айтады: маған әрдайым көршілерім тиіседі, біздер ұрысып қала береміз. Көршілермен сөйлесуден қалдым. Мен әбден шаршап, өзіңізден ақыл-кеңес, көмек сұрап келіп отырмын. -Не амал етсем екен?. Ақсақал ойланып отырып, келген адамға бірнеше сұрақ қояды. Содан соң бір құты су береді. «Осы су саған көмектесуі тиіс, — дейді. Күнде көршілерің жұмыстан келген кезде осы суды ұрттап ал. Бірақ оны бірден жұтып жібермей, аузыңда біраз уақыт ұстауың керек». Арада бірталай уақыт өткенде, әлгі адам ақсақалға тағы жылап келеді. «Сірә, бірдеңе қосып берген болсаңыз керек, Сіз берген судың көмегі тиген еді. Мен деген көршілеріммен жақсы қарым-қатынас орнатып қалған едім. Бәрі де жақсы болып келе жатыр еді. Менің көңілім көтеріліп, тыныштығым орнап қалған еді. Бірақ ол су таусылып қалды. Таусылғалы бері көршілерім баяғы «жырын» қайта бастады. Менің ішкі тыныштығым бұзылды. Сіздің көмегіңізсіз болмайтын болды» — деп, тағы да су беруін сұрайды. Сонда ақсақал күліп: «Айналайын, ол судың басқа ешқандай қасиеті жоқ, күнде өзің пайдаланып жүрген, кәдімгі су. Оның саған көмегі — көршілерің жұмыстан шаршап келген кезде не болса соны айтуға аузыңның бос болмағаны, үндемей қарсы алуға мәжбүр болғаның. Ендеше, өзіңді-өзің қолға алып, шыдамдылыққа, сабырлылыққа үйренсең, өзіңді-өзің тізгіндей алсаң, бұл жағдайда саған басқаның көмегі керек еместігін түсінген шығарсың» — дейді. Ақсақалға не үшін келді? 2. Ақсақал қандай ақыл-кеңес берді? 3. Ақсақал не үшін суды ұсынды? 4. Ақсақал неліктен суды бірден жұтып жібермей, аузыңда біраз уақыт ұстауың керек деп айтты? 5. Неліктен көршінің тыныштығы бұзылып, мазасыздана берді? 6. Сіздер үшін сабырлы адам кім? 7. Сабырлы адамды ең бақытты адам деп айтуға болады ма? 8. Сонда сабырсыз адам бақытсыз адам болғаны ма?
Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс. 1. (әуен жайлап қосылып тұрады) Оқушыларды 4 топқа бөліп өлең құрастырылу беріледі (үздік құрастырған топтың өлеңі сабақтың соңында айтылады) «Көңілді күн» 1. Өз-өзіңді ұстай біл төзімді бол ................. ..........шыдамды бол Сабырлы да ұстамды бола білу .................................................... Қ-сы ................................... Шыдамдымыз, төзімдіміз Жарасымды , тартымды, ұстамдымыз ..............................................
Топпен ән айту. «Біз үйде де, аулада сабырлымыз» 1. Өз-өзіңді ұстай біл төзімді бол Қызбалыққа салынбай шыдамды бол Сабырлы да, ұстамды бола білу Сезіндірді жүрекке тыныштықты Қ-сы Біз үйде де,аула да сабырлымыз Шыдамдымыз,төзімдіміз Жарасымды, тартымды,ұстамдымыз Ұстамдымыз әрқашан!
Үй тапсырмасы. 12 сабақ 62 беттегі В.А.Сухомлинскийдің «Балалардың көз қуанышы» әңгімесін оқып, талдау. Дәптердегі 11 сабақтағы тапсырма берілді.
Соңғы тыныштық сәтi. Ыңғайланып отырыңыздар,көздеріңізді жұмыңыздар. Бүгінгі сабақта не үйренгендеріңізді іштеріңізден қайталаңыздар. «Мен сабырлымын , ұстамдымын. Мен үйде де, аулада да, мектепте де өзімді сабырлы ұстаймын, еш нәрсеге ренжімеймін.Маған сабырлы, ұстамды болған өте ұнайды» деп қайталаңыздар. Әуен дауысы бәсеңдегеннен кейін көздеріңізді ашуларыңызға болады. Сабақ аяқталды. Сау болыңыздар!

Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы, Боранқұл селосы

«Опорный орта мектебі» мемлекеттік мекемесі бастауыш сынып мұғалімі

Сапарова Гаухардың 4 сыныпқа арналған өзін-өзі тану пәнінен

қысқа мерзімді жоспары
Сабақтың тақырыбы: Жақсылықтан жақсылыққа

Сабақтың мақсаты:Оқушылардың «жақсылық» құндылығы туралы ұғымдарын кеңейту.

Міндеті:

-жақсылық жасаудың адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру;

-жақсылық жасау іскерліктерін дамыту;

-имандылыққа,ізгілікке тәрбиелеу.

5. 
   Жаңа тақырып жөнінде түсінік қалыптасады.
   
6. 
   Берілген тақырыптың мағынасы мен мазмұнын түсінеді.
   
7. 
   Топпен пікірлесіп, тапсырмаларды орындайды.
   
8. 
   Өз ойын еркін жеткізе алады.
   

1-модуль оқыту мен оқудағы жаңа тәсіл (топтық жұмыс), 2-модуль сыни тұрғыдан ойлауға үйрету (ассоциация, мозайка құрастыру, мақал-мәтелдер), 3-модуль – бағалау,

4-модуль – АКТ пайдалану,7-модуль – көшбасшылық ( топты басқару және барлық сабақтарда белсенділікпен қатысып отыру)

Қадамдар:

6. 
   Өткенді қайталау
   
7. 
   Интерактивті тақтамен жұмыс
   
8. 
   Топпен жұмыс
   
9. 
   Рефлексия
   
10. 
    Бағалау
    

5. 
   Ұйымдастыру
   
6. 
   Оқушының зейінін сабаққа аудару
   
7. 
   Топқа бөлу
   
8. 
   Тапсырма беру
   

Шаттық шеңбері

Балалар шеңбер құрып тұрады. Бір-біріне жақсы тілектер тілейді. Бәрі қосылып көңілді ән шырқайды. «Достық әні»

1-тапсырма. Модуль АКТ (топтық жұмыс)

Топқа бөлу

Музыка ақырын ойнап тұрады. Оқушылар көздерін жұмады.

-Балалар, бүгін біз таңданарлық сапарға шығамыз. Денелеріңді түзу ұстап, орындыққа ыңғайланып отырыңдар. Біз ертегілер еліне сендермен барамыз.Ол ел өте ерекше, себебі
ол елде жамандық деген мүлдем жоқ. Ол елде көп сиқыршылар тұрады. Ақырын көздеріңді ашыңдар.

-Балалар, сендер ертегі елінің сиқыршысымын деп сезіндіңдер ме?

-Сиқыршылар кеудесінде қандай сезім пайда болды?

–Мына әлем неліктен сиқырлы? (Бұл әлемде жамандық болмайды. Адамдар да, жануарлар да көңілді.)

-Бұл қандай ел деп ойлайсыңдар?

Жасыл, қызыл, сары стикерлер арқылы оқушыларды топқа бөлінеді.

3 топқа 3 сурет беріледі. Сурет бойынша жұмыс

2-тапсырма. Ассоциация (постерде қорғалады)

- Жақсылық жасау үшін адам бойында қандай сезімдер, қасиеттер болу керек?

Мәтінмен жұмыс.

Бұлақ сылдыры. М. Көккөзов.

Ойланайық, пікірлесейік. /топпен жұмыс/

1.Шалдың әрекеті туралы не айта аласыңдар?

1.Сендер солай жасай алар ма едіңдер?

1.Шалдың жасаған жақсылығы қандай жақсылық боп оралды?

« Ешқандай жақсылық зая кетпейді» дегенді қалай түсінесіңер?

Оқушылар топқа бөлінеді. Әр топқа /мозайка құрастыру/ қима қағаздарды құрастыру. Құрастырған қағаздағы тапсырманы орындау. Сюжетті суреттерге әңгіме құрастыру. Топтан бір оқушы қорғайды.

Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып мақал-мәтелдерді оқыңдар.

1.Жақсы -...,

Әлемге бірдей.

«Мейірімділік» тобы

2. Жақсыкелдідегенше,

... келдідесейші.

... нышанын

Алыпкелдідесейші.

«Қайырымдылық» тобы

3. ... үлгісі

Жаныптұрған ... .

... – ортақ, ... – ортақ, ... – ортақ.

Жақсылық жасау-әр адамның қолынан келеді. Жылы жүрек, ақ ниет, нәзік сезім адамды жақсылыққа бастайды. Жақсылықтан жақсылыққа ұмтылу адамды игілікке жеткізеді.

Өздерің жасаған жақсылықтарың туралы тамшы қиындысына жазып, тақтаға іліңдер.

-Балалар, әрқайсысыңның тамшыдай жасаған жақсылықтарыңды қосқанда үлкен дарияға айналады. Яғни , әр адамның жаны жақсылыққа толы болса, жер бетінде бейбітшілік орнап, адамдар бақытты өмір сүреді.

Рефлексия (смайликтер арқылы)

Мадақтау

Жүректен жүрекке. Ортада қобдиша тұр. Онда түрлі-түсті жүрекшелер бар. Кімге қай түсті жүрекше ұнайды, соны алайық. Шеңберге шақырамын.

Қызыл-адамгершілік, сары-адалдық, қызғылт-мейірімділік, көгілдір- сүйіспеншілік, жасыл-әдептілік, көк-ізеттілік, ақ- қайырымдылық. Осы қасиеттер бойымызда дари берсін.

 

Сабақтың тақырыбы: Ұқыпты бала- әдепті бала.

Сабақтың мақсаты: балалардың әдептілік, сыпайылық адами қасиеттер туралы түсініктерін кеңейту.

Сабақтың міндеттері:

-Білімділік: Ұқыптылық, жинақылық, әдептіліққе туралы түсінік беру.

-Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, жинақылыққа, әдептіліқ тәрбиелеу.

-Дамытушылық: Сыпайлық қарым- қатынастратын дамыту.

Сабақтың көрнекілегі: Оқылық, дәптер, сабақтың дәйексөзі жазылған плакат.

Сабақтың типы: Білім, іскерлі, дағдыны дамыту сабағы.

Сабақтың түрі: Шығармашылық сабақ.

Пәнаралық байланыс: Ана тілі.

Сабақтың жоспары:І. Ұйымдастыру кезеңі:

- Сәлемдесу;

- Қызығушылықты.

ІІ. Негізгі бөлім:

- Әңгімелесу;

- Жағдаяттар кезінде ойлану;

- Шығармашылық жұмыс;

- Мәтінмен жұмыс;

- Сергіту сәті;

- Шығармашылық жұмыс.

ІІІ. Қорытындылау:

- Есінде сақта;

- Рефлексия;

- Қорытындылау.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезені:

- Сәлеметсіздерме, оқушылар! Бүгінгі сабақты мен жүргіземін.

Бүгінгі сабағымызда «Ұқыпты бала- әдепті бала» тақырыбын жалғастрамыз. «Мен әдепті баламын, өйткені...» ойын жалғастырып, ұйқастырып өз ойларын білдіру аркылы алғашкы баладан басталып соңғы оқушыға дейін жалғасады.

Өткен сабақта жылы жүрек, жақсы тілектің адамы бақытты ететіні туралы айтқан болатынбыз. Бүгінгі сабақта ұқыптылық туралы әңгімелесеміз.

• 
  «Өзара сыйластық»дегенді қалай түсінесіздер?
  

• 
  Әдептілік деген ұғымды қалай түсінесіндер?
  

• 
  Сендер қандай жағдайда, кімдерге көмек көрсете аласындар? (ата-анамызға үлкен кісілерге, достармызға, жақындарымызға).
  
• 
  Адамның әдептілігін қалай білуге болады?(оның іс-әректетінен).
  

• 
  Қазақ халқында өзінен үлкенмен, сондай-ақ жасы кіші, сыйлы адамдармен «Сіз» деп сөйлесу игі әдетке айналған. Бұл сыпайлықты, адамға деген сыйластықты, құрметті білдіреді. «Жалғыз ағаш орман болмас» деген халық мақалы бар. Сол сияқты жалғыз адам бір өзі адами қасиеттерін көрсете алмайды, оның адамдағы адамдармен бірге көрінісі.
  

Ұланға әке-шешесі жұмысқа кетер кезінде:

• 
  Балам, біз жұмыстан келгенше сабағынды оқып болған соң, үйдің айналысын жинастыр, үйге су алып кел, -деп тапсырды. Ұлан сабағын оқып болған соң үйге онын достары Айдын мен Дидар келіп, Ұланды утбол ойнауға шақырды. Ұлан әке-шешісініңтапсырмасын орындарын немесе достарының көнілінен шығу керек екенінбілмей дал болды.
  
• 
  Ұланның орнында болсан не істер едің?
  
• 
  Ия, дұрыс айтасың, біз әрдайым үлкеннің айтқан тындап, оларды құрметтеуміз керек екен.
  

Жаңыл өзінің інісі Ернармен үйдің ауласында ойнап жүрді. Екеуінің тұсынан көрші үйдегі Гүлнардың анасы дүкенге келе жатыр еді, Ернар:

• 
  Гүлнар бізбен ойнасын шақырып жіберші, -деді. Жаңыл інісінің сөзіне ұялып, Ернарға әлде нені түсідіре бастады.
  
• 
  Жаңыл не туралы айтты деп ойлайсындар?
  
• 
  Ернардың орнында болсаң нем істер едің?
  
• 
  Иә, балалар, үлкен-кішіні сыйлау, үлкеннің ақылын тындау, сөзге тоқтау-инбаттылық, сыпайылықтың көрінісі.
  

• 
  Қәзір сендер «Ұқыпты болу үшін» не істеу керек? Деген сұрақ төңірегінде ойланып отырып, кеңестер мен қағидалар жазасыздар.
  

Мәтін бойынша сұрақ:

1,2 басымыз тік

3,4 қол созамыз

5- дегенді қолды сермеп

6- деп партаға отырамыз

Әдептілік сақтап ойлаймыз

Әдептілік сақтап өрлейміз

Шығармашылық Жұмыс:

Оқушылар 3 топқа бөлінеміз.

1- топ «Ұқыпты бала»

2- топ «Ұқыпсыз бала»

3-ші топ «Мен әдепті баламын» берілген тақырыптар бойынша тірек-сызба құрастыру.

• 
  Сыныптастарыңмен санас, оларды құрметте.
  
• 
  Басқалардың өзіңмен қалай қарым-қатынас жасағанын қаласаң, өзіңді нақ солай ұста.
  
• 
  Сыпайы достык пейілмен сәлемдес.
  
• 
  Сыпайлық, әдептілік ережелерін сақта.
  

• 
  Ал балалар осы сабақтан не үйрендік?
  
• 
  Өздеріңе қандай ой түйдіндер ?
  
• 
  Кімнен үлгі алар едіндер?