диффузия, осмос, белсенді тасымалдану мен экзо- және эндоцитоз .
Алдыңғы екі процесс пассивті жүреді, яғни энергияны қажет етпейді; ал
соңғы екі механизм энергияның жұмсауына байланысты жүретін активті
процесс.
Клеткада заттарды клеткаға тасымалдайтын немесе оларды клеткадан
концентрация мен электорлық потенциалдарға қарсы айдап шыға алатын
биохимиялық жүйе болады. Бұл жүйелердің жұмысы - глюкозаның тотығуы
кезінде синтезделетін АТФ-тың ыдырауының нәтижесінде пайда болатын
энергияның есебінен жүреді. АТФ ыдырауы плазмалық мембранада
орналасқан АТФ-аза ферментінің кӛмегімен жүреді. Клеткалардың
кӛпшілігінде концентрация градиенті бойынша клеткаға енген Na
+
иондарын сыртқы ортаға үздіксіз айдап шығарып отыратын жүйе болады.
Бұл жүйені
«натрий насосы» деп атайды. Сол сияқты сыртқы ортадан
клеткаға калий иондарын жеткізетін
«калий насосы» болады. Осы екі
насосты біріктіріп
