Негіздері
- сурет. Сҥтқоректілердің эмбриональдік даму кезіндегі ерте сатысы
жүктеу/скачать 8,4 Mb. Pdf көрінісі
|
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet. (1)
| 83 - сурет. Сҥтқоректілердің эмбриональдік даму кезіндегі ерте сатысы:
I. Бӛлшектенудің басталуы; А – ұрықтану; Б, В, Г – бластомерлер; II. Моруланың түзілуі – ақшыл клеткалардың бірте-бірте күңгірт клеткаларды қоршауы. III. Бластоцисталардың түзілуі: А – қуыстың түзіле бастауы; Б – трофобластан ұрық түйінінің оқшаулана бастауы; В – ұрық түйінінің ұрық қалқаншасына айналуы (дискобластула); 1 – трофобласт; 2 – эмбриобласт. http://histologybook.ru/u_mlekopitajuwih.html 173 Олардан ұрықтың денесі, амнион мен сары уыз қапшығы түзіледі. Бетіндегі ақшыл бластомерлерді трофобласт «қоректендіруші бастама» деп атайды. Бұл клеткалар жатырдың кілегей қабықшасымен тікелей байланысып ұрықтың қоректенуін қамтамасыз етеді. Сүтқоректілердің моруласы бірнеше рет бӛлшектенгеннен кейін бластоцистке — бластодермалық немесе ұрықтық кӛпіршікке айналады. Бластоцистаның қабырғасы клеткалардың бір қабатынан тұрады. Қуысы сұйыққа толады. Бластоциста қабырғасының бір бӛлігіне эмбриобластың клеткалары жабысып ұрықтық түйінді құрайды (83-сурет). Эмбриобласт жанасатын трофобластың бӛлігін Раубер қабаты деп атайды. Гаструляцияның бірінші фазасында, бір қабатты ұрық қалқаншасы деляминация арқылы екі қабатты болады. Экто- және эндодермадан тұратын ұрық түйіні ұрық қалқаншасына айналады. Ұрық қалқаншасында алғашқы жолақ Гензен түйіні қалыптасады, яғни ұрық денесі түзіледі (84- сурет). Келешек эмбрионның клеткалары биохимиялық жағынан трофобластың клеткаларынан айырмашылығы болады. Сонымен, планценталы сүтқоректілердің гаструляциясының бірінші және екінші кезеңі құстардікіне ұқсас жүреді. Гаструляцияның соңында үш қабатты ұрық пайда болады және жота органдарының комплексі қалыптасады. Негізгі эмбриондық бастамалардың (нерв түтігінің пайда болуы, мезодерманың жіктелуі мен сегменттерге бӛліну т. б.) оқшаулану процестері негізінде басқа омыртқалылардың дамуына ұқсас жүреді. Гаструляция кезеңінде ұрық жатыр қабырғасына бекиді. Бұл ӛте күрделі морфологиялық және физиологиялық процесс. Ұрық жатырдың кілегей қабықшасына толықтай немесе трофобластың ӛсінділерімен ғана енеді. Трофобластың ӛсінділерін алғашқы бүрлер деп атайды. Кейін ол дәнекер ұлпасы мен тамырлары бар екінші бүрлерге айналады. Хорион осылай пайда болады. Сүтқоректілердің жұмыртқа клеткасыңда сары уыз жүктеу/скачать 8,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|