Негіздері


 – сурет. Овуляция, ҧрықтану, бӛлшектену, имплантацияның сызба нҧсқасы



Pdf көрінісі
бет146/228
Дата21.11.2022
өлшемі8,4 Mb.
#159250
түріОқулық
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   228
Байланысты:
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet.

87 – сурет. Овуляция, ҧрықтану, бӛлшектену, имплантацияның сызба нҧсқасы: 
1
- примордиальді фолликулалар; 

- ӛсуші фолликула; 
3, 4 
- кӛпіршікті фолликула; 5 
– овуляцияланған жұмыртқа; 6 – бос фолликул; 7 – сары денешік; 

– жұмыртқа 
жолының түтігі; 

– жұмыртқаға сперматозоидтың ену кезі; 
10 
- спермиялар; 
11 
- зигота, 
пронуклеустердің жақындауы; 
12 
– метафаза кезіндегі зигота; 
13 
- бӛлшектену; 
14 

морула; 
15 
- бластоциста; 
16 
- имплантация
.
http://histologybook.ru/u_mlekopitajuwih.html
 
Адам гаструляциясы екі кезеңнен тұрады. Жоғарғы сатыдағы омыртқалылар 
сияқты адамның гаструляциясының бірінші кезеңі деляминация арқылы 
жүреді. Мұнда эмбриобласт — екі жапырақшаға, эктодерма мен 
энтодермаға жарылады. Осы екі кезеңнің арасында ұрыққа қажетті 
жағдайлармен қамтамасыз ететін ұрықтан тыс органдар қалыптасады. 
Адамда үш ұрықтық жапырақша ерте түзіледі. Ұрық денесі қалыптаса 
бастағанға дейін амниондық кӛпіршіктің қабырғасын құраушы ұрықтан тыс 
эктодерма, сары уыз қапшығы қабырғасының ұрықтан тыс энтодермасы 
және тӛл кӛпіршігінің қуысында, ұрықтан тыс мезодерма пайда болады (88-
сурет).


178 
88 – сурет. Адамның 3-апталық ҧрығының сагитальді кесіндісі: 
1 - тері эктодермасы; 2 - амнион эктодермасы; 3 – амнион мезодермасы; 4 – ішек 
энтодермасы; 5 – сары уыз энтодермасы; 6 - хорда; 7 - аллантоис; 8 – жүрек бастамасы; 
9 – қан аралшықтары; 10 – амнионның аяқтары; 11 - хорион; 12 – хорион ӛсіндісі.
http://histologybook.ru/u_mlekopitajuwih.html
 
Амниондық және сары уыз кӛпіршіктерінің жанасқан жерінде ұрық 
қалқаншасы пайда болады. Ол ұрықтың денесін құрайтын материал. 
Амниондық кӛпіршікті негізінде биік цилиндр тәрізді клеткалар ұрықтың 
эктодермасын, ал оның
астындағы клеткалар энтодермасын құрайды. 
Ұрықтық дамудың 15-16-шы тәулігінде гаструляцияның екінші кезеңі 
басталады. Ұрық қалқаншасының сыртқы қабаты клеткаларының
иммиграциясының нәтижесінде алғашқы жолақ пен Гензен түйіні пайда 
болады. Сонымен қатар, алғашқы жылға мен алғашқы шұңқыр 
қалыптасады. Алғашқы түйіннің алдыңғы жағында болашақ хорданың 
материалы (хордалық пластинка), ал оны алдыңғы жағынан келешек нерв 
жүйесінің (нерв пластинкасы) материалы қоршайды. Алғашқы жолақ 
келешек мезодерманың материалы. Сонымен хордалыларға тән жота 
комплексінің бастамалары қалыптасады. 
Трофобласт пен ұрықтан тыс мезенхима қабаты қосылып хорионды 
құрайды. Амниондық кӛпіршіктің тӛбесі мен бүйір қабырғаларының 
эктодермасы және оған жанаса орналасқан ұрықтан тыс мезенхиманың 
материалы бірігіп амнионды құрайды. Сары уыздың энтодермасы мен оған 
жабыса біткен ұрықтан тыс мезенхиманың қабаты сары уыз қапшығының 
қабырғасын түзеді. Адам сары уыз қапшығында басқа плаценталы 
сүтқоректілердікі сияқты сары уыз болмайды, құрамында белоктар мен тұз 
бар сұйыққа толы болады, ол ұрықтың бірінші қан жасаушы органы, оның 
қабырғасында қан аралшықтары мен алғашқы қан тамырлары түзіледі. Адам 


179 
мен жоғары сатыдағы маймылдардың дамуында аллантоис елеулі рӛл 
атқармайды, шала жетілген күйінде қалады. Жатыр қабырғасына қараған 
хорионның бӛлігіндегі бүрлер күшті дамып тармақталып жатырдың кілегей 
қабықшасының ұлпаларымен қосылып плацентаны құрауға қатысады. 
Мезодерма сомиттер мен спланхнотомдарға «бүйір пластинкаларына» 
жіктеледі. Сомиттердің материалы сегменттерге бӛлінеді, спланхнотомның 
материалы сегменттелмеген күйінде калады. Спланхнотомдар екі 
жапырақшаға бӛлінеді: висцеральді және париетальді. Сомиттерге жанасқан 
спланхнотомдардың кішкене бӛліктері оқшауланып, сегменттерге бӛлініп, 
алғашқы бүйректің каналшықтарының бастамалары болып саналатын 
нефротомдарды (немесе сегменттер аяқшаларын) құрайды (89-сурет).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   228




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет