Негіздері


 – сурет. Эндоплазмалық тор. 1 – тҥйіршікті



Pdf көрінісі
бет52/228
Дата21.11.2022
өлшемі8,4 Mb.
#159250
түріОқулық
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   228
Байланысты:
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet.

29 – сурет. Эндоплазмалық тор. 1 – тҥйіршікті, 
2 – тҥйіршіксіз, 3 - ядро.
 
байланыстырады. Түйіршіксіз эндоплазмалық тор стероид ӛңдейтін 
жасушаларда жақсы дамыған. Мысалы, бүйрек үсті безінің қыртыс затында, 
аталық жыныс безінің гормон ӛңдейтін жасушалар интерстициясында. 

3



60 
Бауыр жасушаларындағы тегіс эндоплазмалық тор гликогеннің жиналуы 
мен алмасуында маңызды рӛл атқарады. 
Түйіршіксіз эндоплазмалық торды кӛлденең жолақ бұлшық етте 
саркоплазмалық ретикулум деп атайды, ол кальций иондарын жинап 
сақтайды. Жиырылған бұлшық ет талшықтары кальций иондарының 
кӛмегімен созылып отырады. 
Түйіршіксіз 
эндоплазмалық 
тор 
бір-бірімен 
байланысқан 
түтікшелерден тұрады, кейде ол түтікшелер түйіршікті тордың 
цистерналарымен жалғасып жатады. 
Сонымен, түйіршіксіз эндоплазмалық тор жасушада келесі 
қызметтерді атқарады: 
1. Липидтер мен стероидты гормондар және қанның құрамындағы
липопротеидтер (гепатоциттердегі тегіс эндоплазмалық торда) синтезделеді.
2. Дәрілер мен улы заттарды детоксикациялайды; 
3. Гликогенді синтездейді (гепатоциттерде); 
4. Кальцийді жинап, сақтайды. 
Түйіршікті эндоплазмалық тордың
басты қызметі — мембранаға 
бекінген рибосомаларда белок синтезінің жүзеге асырылуы. Әсіресе 
түйіршікті мембраналар без жасушалары мен жүйке жасушаларында кӛп (30 
сурет).
Тордың ӛзекшелері бойымен мембранада синтезделген заттар орын 
алмастырады. Түйіршікті эндоплазмалық торда ас қорыту ферменттері, 
жарғақтық интегральды протеиндер түзіледі. Түйіршікті эндоплазмалық 
тордың мембраналары тығыз орналасқан жерін 
эргастоплазма
деп атайды. 
Эргастоплазма жүйке жасушаларында 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   228




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет