Негізгі және туынды үстеулер тарихы
ҮСТЕУДІҢ СИНТАКСИСТІК ҚЫЗМЕТІ
жүктеу/скачать 1,12 Mb.
|
Негізгі және туынды үстеулер тарихы
- Бұл бет үшін навигация:
- Үстеудің баяндауыш қызметінде жұмсалуы.
- Үстеудің толықтауыш қызметінде жұмсалуы
ҮСТЕУДІҢ СИНТАКСИСТІК ҚЫЗМЕТІҮстеудіц пысықтауыш қызметінде жұмсалуы. Үстеудің ең негізгі синтаксистік кызметі — сөйлемде пысықтауыш болу. Сөйлемде үстеулер кашанда өздерінің пысықтайтын сөздерінен бұрын тұрады. Үстеулердің ішінде орын талғамайтындары да бар. Сондай орын талғамайтын үстеулердің бірі — мезгіл үстеулері. Мезгіл үстеулері баяндауыштан басқа мүшелерді пысықтаса, онда пысықтайтын мүшенің алдынан келеді. Ал баяндауышты пысықтаса одан алшақ тұра береді. Үстеудің бастауыш қызметінде жұмсалуы. Үстеулер субстантивтеніп бастауыш қызметінде жұмсала береді. Нөлдік тұлгада көптік жалғаулары арқылы субстантивтеніп бастауыш болады. Кей жағдайда көмекші сөздермен тіркесіп бастауыш кызметін аткарады. Еріншектің ертеңі бітпес (мақал). Бүгін деген корқыныш пен үміттің екіұдай аралығы (Ә.Кекілбаев). Үстеудің баяндауыш қызметінде жұмсалуы. Үстеулер сөйлем соңында жіктеліп баяндауыштың кызметін де атқарады. Мысалы, Киім формасы өзгешелеу екен өзінің (К.Токаев). Мен сенімен біргемін (Ғ.Сланов). Үстеудің толықтауыш қызметінде жұмсалуы. Үстеулер заттанып тура толыктауыш та, жанама толыктауыш та бола алады. Тура толыктауыш кызметінде жай септікпен бірге тәуелдеулі септік формасында да жұмсала береді. Мысалы, Азын-аулак қазақшаны да далбарлайтын болған (М.Әуезов). Жанама толыктауыш болып барыс, шығыс және көмектес септіктерінде келе береді. Мысалы, Соншаны көріп, біліп келіп, ішке тығып тастағандай едіңіз (Бұл да). Үстеудің анықтауыш қызметінде жұмсалуы. Зат есіммен, сын есіммен тіркесіп, анықтауыш та болады. Мысалы, Осынша орысшаны қайдан үйреніп жүрсіз (Т.Ахтанов). жүктеу/скачать 1,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|