Независимый казахстан
жүктеу/скачать 1,99 Mb.
|
САЯСИ ЛОББИЗМ - қажетті саяси шешімді реттейтін түсінік. Басқа формаларға қарағанда саяси лоббизм – ресми қоғамдық қызмет (АҚШ- та 1946ж. бастап бар, ал өзге мемлекеттерде ол жемқорлық ұғымына сай келеді). САЯСИ ПРИНЦИП - қандай да бір саяси ұйымның, ілім, ғылым, дүниетаным, т.б. теориялардың бастауы, жетекші идеясы, мінез-құлықтың негізгі политической организации, теории учения, науки, мировоззрения, и т.д.; это также внутреннее убеждение человека, определяющее его к политической действительности, нормы поведения и деятельности. ПОЛИТИЧЕСКИЙ РЕЖИМ - обозначение совокупности способов и средств осуществления власти в данном государстве. Кроме этого в понятие политического режима входят представления о специфике политических отношений, форм идеологии, типе политической культуры общества. В публицистике (на образном уровне) термин «политический режим» употребляется в оценочно-негативном смысле для характеристики недемократических, антигуманных государств и правительств. ПОЛИТИЧЕСКИЙ СУВЕРЕНИТЕТ - понятие, раскрывающее основную характеристику и принадлежность государства и власти, как независимое от иных центров верховенство. политический терроризм – одно из средств достижения политических целей посредствам убийств ережесі, бастапқы ережесі; бұл сондай-ақ, адамның саяси шындыққа қатынасын, мінез-құлық және іс-әрекет нормаларын анықтайтын ішкі сенімі. САЯСИ ТӘРТІП - саяси билікті жүзеге асырудың, қоғамды басқарудың әдіс-тәсілдер жиынтығы. Оған демократиялық құқық мен еркіндіктің жағдайын білдіретін саяси тәртіп жатады. Зерттеушілердің көбі бұл тәртіпті айқындағанда оның көрсеткіші, өлшеуіші ретінде демократиялық даму деңгейін, қоғам мүшелерінің белсенділігін айтады. Осыған байланысты қазіргі саяси тәртіптерді демократиялық және демократияға қарсы деп екіге бөледі. САЯСИ ЕГЕМЕНДІК - өзге басқару орталықтарынан ерекшелейтін мемлекет пен биліктін түсінігі. САЯСИ ТЕРРОРИЗМ – салыстырмалы аз уақыт аралығында мемлекеттік құрылымдар, саяси ұйымдарға политических и общественных деятелей, разбойных нападений, диверсий и других актов насилия по отношению к политическим организациям, государственным структурам за относительно короткий период времени. ПОЛИТИЧЕСКОЕ ДАВЛЕНИЕ - совокупность методов, способов воздействия сил гражданского общества на государственно-правительственные структуры с целью реализации многообразных интересов. Политическое действие - форма активности политического субъекта, направленная на политические отношения, политическую систему общества и ее институты и другие объекты. Целевая направленность политического действия может быть конструктивной и деструктивной. Это зависит от многих факторов и условий объективного и субъективного характера. политическое консультирование – это стройная, оформленная система профессиональных команд, имиджмейкеров, занимающихся тренингом и консультированием лидеров, қатысты саяси және қоғам қайраткерлерін өлтіру, қарақшылық жортуылдар, диверсиялар, т.б. зорлық әрекеттері көмегімен саяси мақсаттарға жетудің бір құралы. САЯСИ ҚЫСЫМ – көптүрлі мүдделерді қалыптастыру мақстаында азаматтық қоғам мен үкіметтік құрылымдарға әсер ететін әдістер жиынтығы. САЯСИ ӘРЕКЕТ – саяси қатынастарға, қоғамның саяси жүйесіне бағытталған саяси субъектінің бір формасы. Саяси әрекеттің екі түрлі бағыты бар. Конструктивті және деструктивті. Бұлар көбінесе, объективті және субъективті әрекеттерге байланысты. САЯСИ КЕҢЕС БЕРУ – сайлау кампанияларын, ұйымдарға, басшыларға кеңес беріп жаттықтыратын имиджмейкерлердіңмамандандырылған топтардың қатарлы, безендірілген жүйесі. организаций и проведением избирательных компаний. политическое манипулирование - скрытое управление политическим сознанием и поведением людей с целью принудить их действовать вопреки собственным интересам. политическое прогнозирование - процесс разработки научно-обоснованного суждения о возможном варианте развития политических событий в будущем, альтернативных путях и сроках его осуществления, а также определения конкретных рекомендаций для практической деятельности. политическое развитие - эволюция политических систем и режимов правления. Критериями развития являются: состояние структур управления, степень вовлеченности граждан в отношение с государством и др. политическое рекрутирование – 1. подбор и выдвижение кадров для партий и других организаций, входящих в политическую систему САЯСИ МАНИПУЛЯЦИЯ - адамдарды өз мүдделеріне қарсы әрекет етуге мәжбүрлеу мақсатымен олардың саяси санасы мен мінез-құлқын жасырын басқару. САЯСИ БОЛЖАМ - саяси оқиғалардың болашақтағы дамуының мүмкін бағыттары, оны жүзеге асырудың альтернативті жолдары ме мерзімдері, сондай-ақ, тәжірибелік іс-әрекет үшін нақты ұсыныстарды анықтау туралы ғылыми-негізделген тұжырымды жасап шығару үрдісі. САЯСИ ДАМУ - саяси жүйелер мен басқару режимдерінің эволюциясы. Даму критерийлері болып: басқару құрылымдарының күйі, азаматтардың мемлекетпен қатынасқа түсу дәрежесі табылады. САЯСИ ҚҰРАМЫН ТОЛЫҚТЫРУ – 1. қоғамның саяси жүйесіне енетін партиялар мен басқа да ұйымдарға кадрларды сұрыптау және ұсыну, соның ішінде общества, в том числе выдвижение кандидатов в представительные органы власти и в исполнительный аппарат государства; 2. система отбора элиты, определяющая его порядок и критерии. политическое решениЕ - одно из средств осуществления политики и власти, представляющие собой принятие определенных действий в интересах общества или каких либо общественных сил, которые выражаются в виде командных действий: приказа, распоряжения, устава, декрета и т.п., а также в виде важнейших декларативных документов (программы, концепций и др.), заявлений, публичных выступлений. политическое сознание - понимание социальных интересов группы, сопоставление последних с запросами групповых субъектов, осознание принципов взаимодействия субъектов с институтами власти. политическое сообщество - политически организованное общество, двумя сторонами которого является гражданское общество и государство. кандидаттарды биліктің өкілетті органдарына және мемлекеттің атқарушы аппаратына ұсыну; 2. элитаның сұрыпталуының тәртібі мен критерийлерін анықтайтын жүйе. САЯСИ ШЕШІМ – қоғамның мүддесін немесе қоғамдық күштің белгілі бір іс-әрекетті қабылдауды көрсететін билікті және саясатты білдіру мүмкіндігі. Олар бірнеше түрлі әмір әрекетінен танылады: бұйрық, билеу, устав т.б. Сонымен қатар, қажетті декларативті құжаттардың түрлері ретіндегі өтініш, көпшілік алдында сөйлеу. САЯСИ САНА - топтың әлеуметтік мүдделерін түсіну, соңғыларды топтық субъектілер сұраныстарымен салыстыру, субъектілердің билік институттарымен өзара әрекет ету принциптерін сезіну. САЯСИ БІРЛЕСТІК - екі жағы болып азаматтық қоғам және мемлекет табылатын саяси ұйымдастырылған қоғам. политическое участие - свойство политической деятельности людей, которые служат одним из средств выражения и достижения их интересов. политология - отрасль знания о политике, законах структуры, функционирования и развития политической жизни государства и общества, отражающих процесс включения официальных общностей, личности в деятельность по выражению политических интересов и политической власти. Объектом политологии является политическая жизнь людей, социальных общностей, интегрированных в государство и общество. политология сравнительная - метод сравнения политических организаций различных обществ. Этим методом пользовались еще Платон и Аристотель. ПОПУЛИЗМ - идеологически-спекулятивная ориентация субъектов политики на политические идеи широких масс, испытывающих неудовлетворенность своей жизнью. Популизм как феномен получил востребованность в промышленном обществе среди САЯСИ ҚАТЫСУ - адамдардың мүдделерін бейнелейтін және оған жету құралы болып табылатын саяси іс-әрекеттің қасиеті. САЯСАТТАНУ - саясат туралы ғылым. Әдетте саясаттану қоғамда билікті жүзеге асыратын немесе оған ықпал ететін мемлекетті, партияларды және басқа институттарды зерттеумен айналысады. САЛЫСТЫРМАЛЫ САЯСАТТАНУ - әртүрлі қоғамдағы саяси ұйымдарды салыстыру әдісі. Бұл әдісті Платон және Аристотель қолданды. ПОПУЛИЗМ - көпшілікті жұмылдыруға, бұқаралық көңіл-күйді оятуға бағытталған саясат түрі, тікелей демократия рухында халықпен тікелей қарым-қатынас белгілі бір саяси доктрина немесе саяси мінез-құлық дәрежесі. Популизмге демалогия, сөз беру және той части населения, которая являлась «промежуточной» между буржуа и пролетариями. К носителям идей популизма можно отнести крестьян, фермеров, мелкую буржуазию, часть пролетариата, люмпенов и т. д.
қарапайым шешімдер тән. КІШІЛІКТІҢ САЯСИ ҚҰҚЫҚТАРЫ - өзінің этникалық, діни, идеялық-саяси ерекшелігімен өзгешеленетін, жанжалдық қарым-қатынастағы топтардың құқықтарының жиынтығы. Саяси кішіліктерге деген шыдамдылық мынадай түсініктермен анықталады: біріншіден, мемлекеттік құрылуы, екіншіден, аталмыш қоғамда басым дәстүрдің билік етуі. ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ – саяси-заңдық теориядағы мемлекеттің, оның мынадай басты белгілері бар: қоғамдық өмірдің барлық салаларын билеу заңы; мемлекеттің заң және органдарымен байланысты; өзінің құқығы соттық қорғау және мемлекет пен тұлғаның өзара жауапкершілігі. Құқықтық мемлекет – демократияның ең Правовое государство – неотъемлемый элемент демократии. ПРЕЗИДЕНТ - выборный глава государства, призванный проводить политику, направленную на стабилизацию и упорядочение жизнедеятельности общества и государства, улучшение жизни народа. В зависимости от формы правления определяются его положение и роль в обществе и государстве. Президент РК - глава государства, его высшее должностное лицо, определяющее основные направления внутренней и внешней политики государства, представляющий РК внутри страны и в международных отношениях. Символ и гарант единства народа и государственной власти, незыблемости Конституции, прав и свобод человека и гражданина. Обеспечивает согласованное функционирование всех ветвей государственной власти и ответственность органов власти перед народом. Избирается в соответствии с конституционным законом совершеннолетними гражданами РК на основе всеобщего, равного и прямого избирательного права при басты элементі. ПРЕЗИДЕНТ – халықтың өмірін жақсартуға, мемлекет пен қоғамның өмірін реттеуге және тұрақтандыруға бағытталған саясатты жүргізуші сайланатын мемлекет басшысының басқару формасына байланысты оның жағдайы мен қоғам мен мемлекеттегі ролі. ҚР ПРЕЗИДЕНТІ - ҚР ішкімемлекет және халықаралық қатынастарда білдіріп, оның ішкі және сыртқы саясаттағы басты негізін анықтайтын жоғарғы қызметтік тұлға, мемлекет басшысы. Халық бірлігі мен мемлекеттік биліктің, Конституцияның беріктігін анықтайтын белгісі мен кепілі. Мемлекеттік билік пен халық алдындағы жауапкершілікті қамтамасыз етеді. Конституциялық заңға сай жасы кәмелетке жеткен азамат жалпы, тең және тура дауыс беру арқылы 7 жылға сайланады. ҚР азаматы болып саналаты, жасы 40 төмен емес, мемлекеттік тілді еркін меңгеретін және Қазақстан территориясында 15 жылдан артық тұратын азамат Президенттікке сайлана алады. тайном голосовании сроком на 7 лет. Президент РК может быть избран гражданин РК по рождению, не моложе 40 лет, свободно владеющий государственным языком и проживающий в РК не менее 15 лет. Выборы в РК проводятся в первое воскресенье декабря и не должны совпадать по срокам с выборами нового созыва Парламента РК. Впервые назначение на должность Президента осуществлено 24 апр. 1990г. согласно Закону, принятому Верховным Советом. Первый Президент РК - Н.А.Назарбаев.
определяет то, что в системе разделения властей Президент занимает правовое положение «над ветвями власти» и обеспечивает их согласованное функционирование и ответственность органов власти перед народом. ҚР сайлау процесі желтоқсан айының бірінші жексенбісінде өтуі тиіс және ҚР Парламентінің бірінші шақырылымына сай келмеуі керек. Алғашқы президенттік сайлау 1990ж. 24 сәуірінде болды. Жоғарғы Кеңестің қабылдаған Заңына сай ҚР Президенті болып Н:Ә:Назарбаев сайланды. ҚР ПРЕЗИДЕНТТІК БАСҚАРУ ФОРМАСЫ - билік бөлінісі қатаң белгіленген, мемлекеттік билік органдары бір-бірінен барынша дербес басқару. Ол парламенттен тыс, таңдамалы сайлаушылармен немесе тікелей халықпен сайланады. Президенттік басқару түрінде Парламент үкіметке сенімсіздік білдіре алмайды, ал президент парламентті таратып жібере алмайды. Алайда парламент бюджетті бекіту арқылы, заңдар қабылдау арқылы президент пен үкімет құзырын шектей алады. президенцианализм - одна из разновидностей президентского режима, которая выражается в усилении полномочий президента, в результате чего ослабляется первоначальная и историческая тождественность данной ветви власти и исполняемых ею функций. Премьер-министр - в ряде государств офиц. звание главы государства. Руководитель исполнительной ветви власти. Премьер-министр в РК организует и руководит деятельностью правительства, персонально отвечает за его работу. Пресс-атташе - доверенный служащий дипломатического представительства по вопросам печати. Основная функция - обеспечение посольства информационными сведениями. Приватизация - переход права собственности на средства производства от государства частным лицам. Осуществляется путём безвозмездной передачи имущества государственных предприятий или его продажи. Приватизация может проводиться через акционирование государственных предприятий президенцианализм - президент өкілеттілігінің күшеюі және соның нәтижесінде биліктің осы тармағы мен ол атқаратын қызметтің бастапқы және тарихи теңдігі әлсірейтін президенттік режимнің бір түрі. Премьер-министр – кейбір елдерде үкімет басшысының ресми атағы. ҚР премьер-министрі үкімет қызметін ұйымдастырады және басқарады. Пресс-атташе – басылым мәселелері бойынша дипломатиялық үкіметтің сенімді қызметкері. Негізгі қызметі елшіліктің ақпараттық мәліметтерін қамтамасыз ету. ЖЕКЕШЕЛЕНДІРУ – өндіріс құралдарының меншік құқығының мемлекеттіктен жеке тұлғалыққа өтуі. Мемлекеттік кәсіпорындары мен оның сатылымдары мүлкінің қайтарусыз берілу жолымен жүргізіледі. Жекешелендіру мемлекеттік кәсіпорындар немесе оларды жеке тұлғаларға сатудың акциялау арқылы жүргізіледі. или их продажу частным лицам. ПРОГНОЗИРОВАНИЕ ПОЛИТИЧЕСКОГО ПРОЦЕССА - научное исследование конкретных перспектив его дальнейшего развития. ПРОГРАММА ПОЛИТИЧЕСКАЯ - изложение политической платформы партий или государственных институтов, основных положений целей их деятельности и способов их реализации, гарантий избирателям и т.д. Программы могут быть очень краткими, концептуальными, а могут быть детализированными. ПРОСТРАНСТВО ПОЛИТИЧЕСКОЕ - рефлексивное, синтетическое определение политической организации общества. Политическое пространство как категория позволяет зафиксировать единство содержания и формы политического процесса в его мерном, пригодном к измерению абстрактном изображении. Осознание политического пространства осуществляется в форме моделей, алгоритмов, идеальных типизированных конструкций, стереотипов, архетипов и т.д. САЯСИ ПРОЦЕСТІ БОЛЖАУ - ғылымның әрі қарай дамуының нақты мүмкіндіктерін ғылыми зерттеу. САЯСИ БАҒДАРЛАМА - партиялардың, қоғамдық-саяси қозғалыстардың, халық майданының негізгі мақсаттарын қамтитын, сондай-ақ, осы мақсаттарға жету әдістерін сипаттайтын құжат. САЯСИ КЕҢІСТІК - қоғамның саяси ұйымы ретіндегі саяси институттар мен мекемелер жиынтығы. Мемлекеттің маңызды элементтерінің бірі – оның алып жатқан жері, аумағы. Шекарасы белгіленбеген жағдайда тұтас мемлекеттің болуы мүмкін. Алғашқы қауымдық құрылыста рулардың өздерінің аумақтары болды, бірақ олар айқын белгіленбеген еді, әрі жиі өзгеріп отырған. ПРОЦЕСС ПОЛИТИЧЕСКИЙ - совокупность видов деятельности политических субъектов, гарантированных законом и включенных в динамику практически-политических отношений, которые охватывают все стадии развития и функционирования политической системы общества. Политический процесс непрерывен и сложен. Он может развиваться в разных направлениях, накладывать одну деятельность на другую, стадию на стадию, быть единством многообразия и многообразием единства. ПУТИ ОБЕСПЕЧЕНИЯ МЕЖДУНАРОДНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ - сотрудничество государств в области прекращения гонки вооружений, частичного и полного разоружения, в первую очередь – ядерного; предотвращение и ликвидация очагов войны и др. Путч - государственный переворот, совершенный группой заговорщиков. САЯСИ ПРОЦЕСС - қоғамның саяси жүйесін қамтитын заңи түрде кепілдік беретін саяси субъектілердің жиынтығы. Саяси процесс өте керделі және толассыз. Ол түрлі бағыттарда, кезеңдерде дамып, біртүрлі және көптүрлі бірліктерде бола алады. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІКТІ САҚТАУ ЖОЛДАРЫ - қарулану жарысын тоқтату, бөлшекті немесе толық қарусыздану, бірінші кезекте ядролық, соғыс ошақтарының алдын алу және жою, т.б. сияқты салалардағы мемлекеттер ынтымақтастығы. ПУТЧ - ымыраласқан топтар жасайтын мемлекеттік төңкеріс. РАЗОРУЖЕНИЕ - способ демилитаризации отдельных государств и геополитического пространства в целом. Содержание разоружения заключается в ограничении и постепенной ликвидации средств массового уничтожения людей и материальных объектов. «Республика Казахстан. Хроника 10 лет» - энциклопедическое издание, хроника десятилетнего периода независимой РК (1991-2001гг.). Выпущена издательством «Казак Энциклопедиясы» в 2001г (на русский язык в 2003г). Республиканские бюджетные программы - программы, имеющие общегосударственное значение, разрабатываемые Правительством Республики Казахстан и финансируемые из республиканского бюджета. Республиканский бюджет - самостоятельная часть бюджетной системы; входит в состав государственного бюджета. Обеспечивает необходимыми средствами финансирования мероприятия в области ҚАРУСЫЗДАНДЫРУ - жекелеген мемлекеттер мен геосаяси кеңістіктегі тұтас демилитаризация тәсілі. «Республика Казахстан. Хроника 10 лет» - ҚР онжылдық тәуелсіздік кезеңдегі хроникасының энциклопедиялық басылымы (1991-2001жж.). 2001 ж. «Казак Энциклопедиясы» басылымында жарық көрді (орыс тілінде 2003 ж). МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫЛЫҚ БАҒДАРЛАМАЛАР - республикалық бюджеттен қаржыландырылатын, ҚР Үкіметімен қабылданатын жалпымемлекеттік мәнге ие бағдарламалар. РЕСПУБЛИКАЛЫҚ БЮДЖЕТ - мемлекеттік бюджеттің құрамына кіретін бюджеттік жүйенің бір бөлігі. Жалпыреспубликалық мәнге ие экономикалық, әлеуметтік және мәдени дамуды қаржыландырады. экономического, социального и культурного развития, имеющие общереспубликанское значение. Республиканский референдум - всенародное голосование по проектам Конституции, конституционных законов, законов и решений по иным наиболее важным вопросам государственной жизни РК, которое проводится на всей её территории. РЕФОРМЫ ПОЛИТИЧЕСКИЕ - политическое преобразование, изменение существующих общественно-политических отношений без существенного изменения наличной системы. Реформы в политике по содержанию и форме изменений противоположны понятию революции. РЕШЕНИЕ ПОЛИТИЧЕСКОЕ - один из основных моментов политического процесса, содержание которого заключается в идеологическом разрешении наличной проблемы и организации политического действия, направленного на стабилизацию или изменение политической ситуации. РЕСПУБЛИКАЛЫҚ РЕФЕРЕНДУМ - ҚР өміріндегі Конституцияға сай басты мәселелерді қарастырудың заңдылықтарына жалпыхалықтықө түрде дауыс беру. САЯСИ РЕФОРМАЛАР - қалыптасқан жүйені өзгертпей, тек қана соның ішіндегі қоғамдық-саяси қатынастарды біршама өзгеріске келтіру. Саясаттағы реформалардың өзгеруі революция түсінігіне ұқсас келеді. САЯСИ ШЕШІМДЕР – саяси жағдайлар өзгерісі мен тұрақтылығына бағытталған саяси әрекеттердің ұйымдастыру мен жинақталған мәселелерді идеологиялық негізде шешу мазмұнындағы саяси процестердің негізгі сәттерінің бірі. РИМСКИЙ КЛУБ - международная неправительственная некоммерческая организация, объединяющая в своих рядах бизнесменов, политических деятелей и ученых из нескольких десятков стран мира, занимающаяся обоснованием перспектив развития человечества. Основан в 1968 г. РОЛЬ ЛИЧНОСТИ В ПОЛИТИКЕ - степень, мера влияния личности на политические отношения, политический процесс, вытекающие из ее политического статуса и обусловленные политической культурой и политическим профессионализмом. РУКОВОДСТВО ПОЛИТИЧЕСКОЕ - определение стратегического направления развития государства, политической системы общества и выбор средств осуществления основных задач и целей общегосударственного и общегражданского значения, их важнейших принципов и путей достижения. РЫНОЧНАЯ ЭКОНОМИКА - социально-экономическая система, развивающаяся на основе частной собственности и РИМ КЛУБЫ - 1968 жылы құрылған, құрамына бизнесмендерді, саяси қайраткерлер мен ғалымдарды енгізетін халықаралық үкіметтік емес қоғамдық бейресми ұйым. ТҰЛҒАНЫҢ САЯСАТТАҒЫ РОЛІ – саяси мәдениеттен туындайтын саяси қатынастар мен саяси процестерге тұлғаның әсер ету деңгейі. САЯСИ БАСШЫЛЫҚ - қоғамның саяси жүйесін, оның жалпымемлекеттік және жалпыазаматтық міндеттер мен мақсаттарды іске асырудың басты мемлекет дамуының стратегиялық бағыты. НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКА - жекеменшік пен тауарлық-ақшалық негізде дамитын әлеуметтік-экономикалық жүйе. товарно-денежных отношении. Рыночная экономика опирается на принципы свободы предпринимательства и выбора. Распределение ресурсов, производство, обмен и потребление товаров и услуг опосредуются спросом и предложением. За годы независимости в Казахстане создана либеральная экономика с развитой рыночной инфраструктурой, одна из прогрессивных на постсоветском пространстве финансово-экономическая система с устойчивой валютой - тенге.
Сонымен қатар нарықтық экономика кәсіпкерлік бостандығы мен таңдау әрекетіне жүгінеді. Ресурстарды, өнімдерді тарату, оларды айырбастау және тұтыну қызметтері сұраныс пен ұсыныстан анықталады. Тәуелсіздік алғаннан бері Қазақстанда нарықтық инфрақұрылымы дамыған либеральды экономика пайда болды. жүктеу/скачать 1,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|