Нишанбаева сабира зетбековна
жүктеу/скачать 3,49 Mb. Pdf көрінісі
|
Nishanbayeva disser
| философиялық аспектіде
құндылықтардың табиғаты мен мәні, рухани құндылықтар, отбасы институты мәселелері ғалымдар (И.Кант [15], В.Виндельбанд [16], Г.Риккерт [17], Э.Фром [18], М.Рокич [19], Ф.Ницше [20], Н.А.Бердяев [21], Ә.Н.Нысанбаев [22], С.Е.Нұрмұратов [23], Р.Б.Әбсаттаров [24] т.б.) еңбектерінде қарастырылады; - мәдени аспектіде құндылықтар жүйесін әлеуметтік және этикалық тұрғыдан дәстүрлер, нормалар, рухани кодтар және адамның болмысы арқылы көрінетін құбылыс ретінде (Т.Х.Ғабитов [25], Б.С.Ерасов [26], отбасылық-неке қатынасын (Т.В.Бендас [27], К.К.Баздырев [28], т.б.) қарастырады; - тарихи-әлеуметтік аспектіде отбасының мемлекеттегі мәртебесі мен оның ерекшеліктеріне, қоғамның тыныс-тірішілігіндегі құндылықтарға назар аударады (М.Вебер [29], Э.Гидденс [30], М.Мид [31], Т.Парсонс [32], Г.К. Абдигалиева [33], В.П.Тугаринов [34], С.И.Голод [35], А.Ж.Сқақова [36] т.б.); Соның ішінде, тарихшы Х.А.Арғынбаев «Қазақ отбасы» атты еңбегінде көшпелі қоғамдағы қазақ отбасыларының тұрмыс - тіршілігінің этнографиялық сипатына тоқталса [37], әлеуметтанушы З.Ж. Жаназарова «Қазақстандағы қазіргі заманғы отбасы және оның мәселелері» атты монографиялық зерттеуінде бүгінгі таңдағы қазақстандық отбасылардың жай - күйлеріне талдау жасайды [38], сонымен бірге З.К.Шәукенованың редакциясымен жарық көрген «Қазақстандық отбасы қоғамның негізгі құндылығы ретінде: жағдайы және даму үрдістері» еңбегінде [39], «Отбасы Қазақстан қоғамы тұрақтылығының факторы ретінде» атты ғылыми-зерттеу жобасында заманауи қазақстандық отбасының даму үрдістеріне өзіндік түсініктемелер беріледі. Психология ғылымында отбасылық қарым-қатынас психологиясын, құндылық бағдар мәселелерін шетел ғалымдары Г.Олпорт [40], Ж.Пиаже [41], З.Фрейд [42]; ресей психологтары С.Л. Рубинштейн [43], В.И.Мясищев [44], т.б. қарастырады. Соның ішінде, отбасы психологиясын зерттеуші ғалымдар (А.Г. Харчев [45], А.И. Антонов [46], т.б.) еңбектерінде отбасының маңызды функцияларының қатарына ата-ананың үгіт-насихаты мен өнегесі, сонымен қатар отбасының психологиялық жағдайы арқылы балалардың әдеттері мен мінез-құлқы, жақсы-жаманды бағалай алу өлшемдері қалыптасатыны ашып көрсетіледі. Жоғары оқу орындары «Отбасылық өмір этикасы мен психологиясы» (И.В.Гребенников [47], С.В.Ковалев [48],); «Отбасылық қарым-қатынас психологиясы» (Л.Б.Шнейдер [49]) атты арнайы пәндерді енгізді. Педагогика ғылымында отбасы мәселесінің әдіснамалық және теориялық негіздері, отбасы тәрбиесі, рухани-адамгершілік құндылықтар, отбасылық өмірдің ерекшеліктері, некелік қатынас, болашақ отбасы иесін даярлау мәселелерін ресейлік ғалымдар П.Ф. Каптерев [50], А.С.Макаренко [51], В.А.Сухомлинский [52], Н.Е.Щуркова [53], аксиологиялық тұғыр (М.С.Мацковский [54], Е.В.Горбунова [55]), қазақстандық ғалымдар Қ.Б.Жарықбаев [56], К.М.Төлеубаева [57], Қ.Т.Әтемова [58], Қ.Ғ. Жүнісова- Елшібаева [59], С.С.Қоңырбаева [60], А.Е. Манкеш [61] зерттесе, ал отбасындағы тәрбиенi ұйымдастыруда қазақтың халықтық педагогикасының материалдарын пайдалану (С.Ғаббасов [62], Г.И.Сейлхан [63], Е.С.Коянгалиев [64], Т.С.Сламбекова [65], А.А.Таутенбаева [66], рухани-адамгершілік құндылықтар (Р.К.Төлеубекова [67]), құндылық бағдар (Г.Қ. Нұрғалиева [68]) мәселелерiн қарастырады. Жоғарыдағы ғылыми зерттеу жұмыстары мен әдебиеттерді талдау бүгінгі таңда жаһандық деңгейде қоғамдағы және ұлттық деңгейде мемлекетіміздегі әлеуметтік-экономикалық тенденцияларға байланысты отбасының әлеуметтік- педагогикалық қызметтерінің өзгергендігін көрсетеді. Жаңа әлеуметтік- экономикалық жағдайлар мен көпұлтты Қазақстандағы демографиялық дағдарыстар отбасылық қатынастар мен құндылықтар, отбасы тәрбиесі саласында өскелең ұрпақты өз отбасын құруға, ата-ана болуға дайындау мәселелерінің өзектілігін айқындай түсуде. Біздің зерделеуімізде теориялық- қолданбалы мазмұндағы зерттеу жұмыстары, ондағы теориялық қағидалардың, қорытындылар мен тұжырымдардың студенттердің отбасы-адамгершілік құндылықтарын қалыптастыру мәселесін ашып көрсетуде маңызы зор екенін және айтарлықтай тәжірибе жинақталғандығын көрсетеді. Дегенмен ғалымдардың еңбектерін саралау барысында педагогикалық жоғары оқу орындары студенттерінің отбасы – адамгершілік құндылықтарын қалыптастыру мәселелері өз деңгейінде зерттелмегендігі айқындалды. Осы тұрғыдан алғанда қазіргі заманғы әлеуметтік-мәдени өзгерістер жағдайында педагогикалық жоғары оқу орындары студенттерінің отбасы- адамгершілік құндылықтарын қалыптастыруда: - қоғам мен мемлекеттің өскелең ұрпақта отбасы құндылықтарын қалыптастырудың объективті әлеуметтік сұранысы мен қазіргі қоғамдағы отбасы мәртебесінің нақты алатын орны, қоғамдағы әлеуметтік институттың, отбасындағы ата-ананың рөлінің төмендеуі мен білім беру мекемелерінде оларды қалыптастыру үрдісінде жаңа әлеуметтік-экономикалық шарттардың ескерілмеуі арасында; - педагогикалық жоғары оқу орындары студенттерінің отбасы- адамгершілік құндылықтарын қалыптастырудың қажеттігі және бұл үрдісті ұйымдастырудың теориялық-әдістемелік және технологиялық негіздерінің жеткілікті зерттелмеуі арасында; - отбасы-адамгершілік құндылықтарды қалыптастырудағы студенттің субъективті белсенділігі мен зерттелінетін үрдісті ұйымдастыру бойынша бірлескен іс-әрекетке кәсіби дайындығы арасында қарама-қайшылықтар туындап отыр. Зерттеу мәселесінің өзектілігі мен жоғарыда аталған қарама- қайшылықтардың дұрыс шешімін іздестіру зерттеу жұмысының тақырыбын жүктеу/скачать 3,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|