Нұрмұратов с нұрекеева С. С., Сағымбаев Е. Оқырмандарға ұсынылып отырылған бұл антологияның ерекшелігі «Өзін-өзі тану»
жүктеу/скачать 6,93 Mb.
|
| Парыз ( 43—45) беттер
Парыз – бұл орындалуға тиіс міндет пен әрекет. Парыз алға қойылған міндеттен туады, яғни міндет адамға парызды жүктейді, сондықтан да парыз бен міндет адамның қызмет әрекетінде әр түрлі. Халық: «Билік кімде болса, сұрау да содан» дейді. «Міндет адамға жауапкершілікті жүктейді». Егер бізді коршаған табиғат пен жануарлар әлеміне тіл біткен болса, онда олар мұлдем әділ түрде дауыспен: «Адамнын қолына қыруар билік берілген, одан көбірек сұрағын, жаратушым!»– деген болар еді. Әскери қызмет әскери қызметшілерге біз әскери парыз деп айтатын ерекше спецификалық міндет жүктейді. Мемлекетті қолына кару алып сырткы және ішкі жаулардан қорғау – армия-ньің басты міндеті мен мақсаты. Армияның негізгі максаты – ұрыс жұргізу, бұл әскери мақсатка жету жолындағы бірден-бір қүрал. Кез келген ұрыстың міндет-мақсаты дұшпанға қақырата соққы беру, демек әскери парыз дегеніміздің өзі – бұл жеңісті сезіну, жеңіске жету жолында кауіп-катерден тайсалмай, намыс пен абыройды жоғары ұстап, өлімге тәуекел етіп, жауды жеңген кездегі мақтаныш сезімі деген сөз. Әскери парыздың өзегі әскери рух, әскерлердің моральдык-адамгершілік бейнесі жоғары идеялык пен патриотизм болып табылады. Әскери рухтың – парыздың мән-маңызы елімге бас тіксең де дұшпанның еркіне мойынсұнбау. Әскери рухтын көрінісі – өзін барлык кезде сергек те көңілді ұстаудан, өз міндетін дәл, мінсіз атқарудан, ұқыптылық, тиянақтылық танытудан үсті басын таза, мұнтаздай етіп ұстаудан тәртіп пен қызметтік міндеттерді дұрыс орындаудан, полктың туын касиетті ту етіп жоғары ұстай білуден көрінеді.Адамның жан-тәніне түсетін жөнсіз сын мен ауыртпалықтан арып-ашу мен қажудан мүмкіндігінше аулақ болған жөн, әскердің күш-қуаты мен рухын түсірмей, қайта көтеріп жауынгердің санасына біртіндеп қызмет етудің кажеттігіне жеткізу керек. Парыз дегеніміз өзінің мағыналық аясына акыл, сезім, ерік, абырой, ар-ождан, әділдік, шындык, махаббат, тағы басқа да мәселелерді камтып, оларға адамның қызмет аясындағы кайшы құбылыстарды қарама-қарсы қоятын ен жоғарғы интеллектуалдық ұғым. Төменіректе парыз туралы толығырақ айту үшін алдымен мынандай аныктамаларға токтала кету кажет деп санаймын: парызды түсіну ар-ұят деп айтылады. (43-44) беттер Ар – жаксылык пен зұ-лымдықты, шындық пен жалғандықты, әділдік пен әділетсіздікті және басқаларды аныктайтын адамгершілік ұғымы. Бұл адамның қызметін оның ақиқат, шындық пен әділдік жөніндегі ұғым түсінігіне байланысты реттейтін парыздың қаншалыкты орындалған немесе орындалмағанын (осыдан келіп бірде сергектік, бірде жасушылык) анықтайтын, нені істеп неден бас тартуға тура келетінін керсететін, көңіл-күйдің жайбарақат-тығын білдіретін сезім. Қыскасын айтканда ар – парыздың бақылаушысы, адам қызметін реттеп отырушы. жүктеу/скачать 6,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|