Нұрмұратов с нұрекеева С. С., Сағымбаев Е. Оқырмандарға ұсынылып отырылған бұл антологияның ерекшелігі «Өзін-өзі тану»
жүктеу/скачать 6,93 Mb.
|
| ТАЛАП ПЕН АҚЫЛ
Талап деген бір жүйрік тұлпар сынды, Бабын таппай мінгенді қылар жынды. Тауға ұра ма басыңды, тасқа ұра ма, Ал енді оған кісі қайтіп мінді? Талап шапса ақылға мініп алып, Жақсы, жаман бәріне бірдей салып. Анық ақыл адымын аштырмайды, Еш нәрсе одан құтылмас жетпей қалып. Талап деген ындынмен ентелемек, Ойға алып, қызыққанын қылсам демек. Ол ісі орайлы ма, орайсыз ба, Ойланып оны ақылға салса керек. Тапқыш ой ғой ақылдың мағынасы, Тоны жүрек болады, мида басы. Орынсызға ұмтылтпай тоқтатуға Талаптың алты түрлі бар ноқтасы. Ынсап, ұят, ар, рахым, сабыр, сақтық – Талапқа алты түрлі ноқта тақтық. Алтауының ішінде ынсап әділ, Өзгесінің тізгінін соған ұстаттық. Ынсап деген аспайды, кем қалмайды, Орнын таппай ол, сірә, қозғалмайды. Рахым жақсы көреді аяғанды, Адамға қаттылықты ойға алмайды. Ар демек — адамшылық намыс деген, Арың кетпес жағыңа қарыс деген. Теріс ұғып жүрмесін мұны біреу, Сөз емес күншіл болып, алыс деген. Намыс сол – өзің қорлан кемдігіне, Құрбыңмен ұмтылып бақ теңдігіне. Алмай өз алдыңғының аяғынан, Соқтықпай өзің ізден еңбегіне. Ұят сол – аулақта ұял көргендей-ақ, Ұрлаған малың шығып бергендей-ақ. Орынсызды істеуге өлгенше ұял, «Ұят күшті өлімнен» дегендей-ақ. Сабыр деген – әр іске шыдамдылық, Қатты керек адамға бұл бір қылық. Қолы жетпей талай жан ызданады, Осылай көп шығады адамшылық. Сақтық деген – әрқашан байқап жүрмек, Пайда ма, не залал ма, ескерілмек. Көргенін, естігенін есепке алса, Сонда оңай әрбір істі ойлап білмек. Ойменен, талаппенен болды сегіз, Айтылмай ойда қалды неменеміз? Өзге жақсы мінездің бәрі-дағы Шығады осылардан түгел деңіз. Сабыр, сақтық, ой, талап болмаған жан Анық төмен болмай ма хайуаннан. Ынсап, рахым, ар, ұят табылмаса, Өлген артық дүниені былғағаннан! жүктеу/скачать 6,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|