Жаңа жаһандық ахуал: 2015 жылғы Жолдау
2014–2015 жылдары мен жедел қарқын алған жаһандық және аймақтық
үдерістердің динамикасын мұқият бақыладым және оның Қазақстанға ти-
гізуі мүмкін ықпалына болжам жасадым.
2015 жылы тамызда Үкімет мұнайдың әр баррелі бағасының 20–30 дол-
ларға дейін төмендеуі жағдайындағы іс-әрекет нұсқаларын қарастырды.
Бұл алдын-ала қамдану өзін ақтады: 2015 жылдың екінші жартысында
мұнай бағасының құлдырай түсуіне қарамастан, дер кезінде қолданылған
шаралар өнім өндіруді төмендетпеуге мүмкіндік берді.
2015 жылы 30 қарашада «Қазақстан – жаңа жаһандық ахуалда» атты
Жолдау халық назарына ұсынылды. Әлемнің тез өзгеруде екендігі – оның
негізгі тезисі болды. Жаңа сын-қатерлері мен тың мүмкіндіктері қатар өр-
біген жаһандық ахуал біздің көз алдымызда өзгеруде. Әлемдік экономи-
каның өсу қарқыны баяулады, нарық тұрақты емес, мұнайдан түсетін аса
жоғары табыс жоқ, әлемде сенім азайып келеді. Жаңа жаһандық ахуалдағы
әлемнің дамуы – әлемдік және аймақтық күш орталықтарының қатал бәсе-
келестік жағдайында өтетін болады.
Сондықтан да жаңа жаһандық ахуалдағы барлық сын-қатерлерге біз
үш қарапайым, бірақ маңызды ұғымға – өсім, реформа, дамуға негізделген,
дағдарысқа қарсы өз стратегиямызды қарсы қойдық. Өсім – экономиканың
қажетті қарқынмен өсуі. Реформалар – ең терең өзгерістер. Даму – қоғам-
ның барлық салаларын үздіксіз жаңғырту.
Жаңа ахуалда жаһандық дағдарысқа тек әртараптандырылған эконо-
мика ғана қарсы тұра алады. Демек, теңге бағамының еркін айналымы
жағдайындағы қаржы саласын тұрақтандыру үшін, бәсекелестікті ынталан-
дыру үшін дағдарысқа қарсы кешенді және құрылымдық өзгерістерді жүзе-
ге асырып, белсенді инвестициялық саясатқа көшу керек.
Егер бұл мәселелер шешілсе, 2020-шы жылдардың ортасына қарай біз
жыл сайынғы экономикалық өсімді 5 проценттік деңгейге, өңдеуші өнер-
кәсіп экспортын екі есеге (жылына 30 миллиард долларға дейін), инвести-
цияның өсімін жыл сайын 10 миллиард долларға өсіре отырып, 100 милли-
ард долларға дейін жеткіземіз, 660 мың жаңа жұмыс орнын құрып, еңбек
өнімділігін екі есе арттырамыз.
Экономикалық тәуекелдерге қарамастан, мемлекет белсенді әлеумет-
тік саясатты жүргізумен келді. 2016 жылдың қаңтарынан бастап білім беру,
денсаулық сақтау қызметкерлерінің еңбекақысы 29 процентке дейін, зей-
нетақы 40 процентке дейін өсті, ортақ зейнетақы индексацияланды. Сон-
350
ТӘУЕЛСІЗДІК ДӘУІРІ
дай-ақ 2016 жылы мүгедектігі мен асыраушысынан айырылуға байланысты
әлеуметтік жәрдемақылар, шәкіртақылар 25 процентке өсті.
Мен барлық алға қойылған міндеттер мен жоспарланған қадамдар-
дың нақты қаржыландырумен қамтамасыз етілуін қатаң талап еттім. Бас-
ты талабым: осы қаражатты тиімді пайдалану – Үкіметтің басты міндеті
және жауапкершілігі. Осыған сәйкес, дағдарысқа қарсы бағдарламаны
қаржыландыруға аса қомақты сома – 7,2 триллион теңге бөлінді.
Дегенмен жауапкершілікті сол кезде бәрі де сезінді. Бізді алда ауыр жұ-
мыстар күтіп тұрғанына дайын едім. Алайда біз келешекке үмітпен қара-
дық, келе жатқан күрделі кезең біз үшін еңсеру кезеңі болатынын білдік,
жаңа жаһандық дағдарысты міндетті түрде жеңеміз деп сендік.
ҚАЛЫПТАСҚАН МЕМЛЕКЕТ. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҮШІНШІ ЖАҢҒЫРУЫ
351
Достарыңызбен бөлісу: |