НұСҚаулар «Электротехника және электроника»
жүктеу/скачать 3,12 Mb.
|
Зертханалық жұмыс Электротехника
| Жұмыстың мазмұны
Электр тізбегіне тармақтардағы тоқты өлшеу; берілген контурдың нүктелерінің потенциалдарын өлшеу; тәжірибелік берілгендер бойынша Кирхгофтың бірінші және екінші заңымен тексеру; потенциалдық диаграмма. Жұмысты орындауға нұсқау Берілген схеманы жинау керек (2.3-сурет). Кедергі және кернеу көздерінің мәндерін белгілеу қажет. Ұсынылатын интервал: кернеу – 100...1000 В, реостаттың – 50...500 Ом. 2.3-сурет. Зертханалық жұмысты орындау схемасы Потенциалдарды өлшегенде вольтметрдің бір соңында а нүктесіне қосады, ал екінші соңын кезектеп қалған нүктелерге жалғайды –b, c, d, x. Өлшеу нәтижелерін 2.1 кестесіне енгізеді. Содан кейін тоқтарды және потенциалдардың таралуын жанама әдіспен есептейді. 2.1-кесте. Өлшеулер мен есептеулердің нәтижесі
Кирхгофтың бірінші және екінші заңдарының тексеруінің нәтижесін кесте түрінде көрсетеді (2.2 кесте), ондағы, мысалы, с түйіні үшін: -жалпы тоқтың есептелген мәні; -Кирхгофтың бірінші заңын тексергендегі салыстырмалы қателік; -қоректендіру көзінің кернеуі. Мысалы, контур үшін І –реостаттағы түсу кернеулерінің алгебралық қосындысы. -Кирхгофтың екінші заңын тексергендегі салыстырмалы қателік. 2.2-кесте. Тізбектің нәтижесін талдауы
EWB программасында жұмыс барысы: Basic пиктограммасынан резистор таңдаймыз (№1,2 зерт.жұм. қара). Маустың сол жақ кнопкасын басу арқылы EWB жұмыс терезесіне алып шығамыз. Жұмыс терезесіне кезекпен екі резистор алып шығамыз (2.4-сурет). 2.4-сурет. EWB программасында резисторларды таңдау Ортаңғы резистордың үстінен маустың оң жақ батырмасын басамыз. Пайда болған мәзірдегі Rotate (ауытқу) пунктінің сол жақ кнопкасын басамыз. Sources пиктограмма қатарынан тұрақты кернеу көзін басу арқылы таңдаймыз (№1,2 зерт.жұм. қара). Маустың сол жақ кнопкасын басу арқылы жұмыс терезесіне алып шығамыз. Жұмыс терезесіне тағы да бір тұрақты кернеу көзін алып шығамыз (2.5-сурет). 2.5-сурет. EWB программасында резисторлар мен көздерді таңдау Тапсырмаға сәйкес элементтерді бір-бірімен жалғаймыз (2.6-сурет). 2.6-сурет. EWB программасында элементтерді жалғау схемасы 7) Керек элементтің маусты екі рет басу арқылы номиналын өзгертеміз (2.7-сурет). Тапсырмаға сәйкес резисторлар номиналын 50...500 Ом өзгертеміз. 2.7-сурет. EWB программасында резисторлар параметрлерін белгілеу Тапсырмаға сәйкес тұрақты кернеу көздерінің номиналын 100...1000 В өзгертеміз (2.8-сурет). 2.8-сурет. EWB программасында көздер параметрлерін белгілеу Алынған тізбек келесідей болады (2.9-сурет). 2.9-сурет. EWB программасында элементтерді қосу схемасы 8) Тармақтардағы тоқты өлшеу үшін Indicators пиктограмма қатарынан амперметр таңдаймыз. Маустың сол жақ кнопкасын үстінен басып EWB жұмыс терезесіне алып шығамыз. Rotate пайдаланып айналдырып қоямыз. Тармақтың ажыратылған жеріне тізбектей жалғаймыз. 9) Жұмыс терезесіне кезекпен тағы екі амперметр алып шығып 8 пунктіне сәйкес тізбекке жалғаймыз (2.10-сурет). 2.10-сурет. EWB программасында схемаға амперметр жалғау 10) Потенциалды өлшеу үшін нүктенің біреуін жерлестіреміз, мысалы, а нүктесін. Ол үшін Sources пиктограммасынан жерлестіруді таңдаймыз. Маустың сол жақ кнопкасын басып EWB жұмыс терезесіне алып шығып, а нүктесімен жалғаймыз (2.11-сурет). 2.11-сурет. EWB программасында а нүктесін жерлестіру 11) Потенциалдарда өлшеу үшін Indicators пиктограмма қатарынан вольтметр таңдаймыз. Маустың сол жақ кнопкасын басып EWB терезесіне алып шығамыз. Вольтметрдің бір жақ соңын а нүктесіне жалғап, b, c, d, e нүктелерінің біреуіне жалғаймыз. Мәселен, d нүктесімен (2.12-сурет). 2.12-сурет. EWB программасында потенциалдар есептерінің тәжірибелік тексеруі 12) Тізбекті қосу үшін кнопкасын басамыз, ол экранның оң жақ үстінде орналасқан. Басқа нүктелердің потенциалын есептеу үшін вольметрдің екінші соңын кезек-кезек басқа нүктелерге жалғап шығамыз. Өлшеулерді кестеге енгіземіз. жүктеу/скачать 3,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||