Облыстық арнаулы №3 мектеп-интернаты
Химия дәптері
8 сынып
Құрастырған: Хасанова С.С.
Атырау 2013 жыл
І тарау. Бастапқы химиялық ұғымдар.
Т-1. Химиялық элементтер. Валенттілік. Жай және күрделі заттар.
І деңгей.
1. Берілген заттардың ішінен күрделі заттарды бөліп жазыңыз:
Cu, Na, O2, HCI, Ca (OH)2, Fe, Na2CO3, H2, KON, CI2
2. Мына заттар нені білдіреді?
4H2, P2O5, Cu, 2H2O
3. Элементтердің валенттілігін анықтаңыз:
CI2O7, ZnO, Na2S, N2O5
ІІ деңгей.
1. Төмендегі жағдайлардың қайсысында оттегі жай зат түрінде айтылып тұр?
А) Тыныс алу мен жануды қолдайды
Ә) Ауаның құрамына кіреді
Б) Металдармен әрекеттеседі
В) Адам оттегімен дем алады
2. Химиялық таңбаларды пайдалана отырып, формуласын жаз, валенттілігін анықтаңыз
А) Мыстың екі атомынан тұратын зат молекуласы
Ә) Азоттың екі атомынан тұратын азот молекуласы
Б) фосфор (Ү) оксидінің үш молекуласы
3. Хлордың валенттілігі азоттың мына қосылыстарындағы валенттіліктерінің қосындысының жартысына тең болатын хлор оксидінің формуласын құрастыр:
NO, NO2, N2O3
III деңгей.
1. Кестені толтырыңыз:
№
|
Химиялық элемент
|
Таңбасы
|
Оқылуы
|
1
|
Натрий
|
|
|
2
|
|
К
|
|
3
|
|
|
Аргентум
|
4
|
Фосфор
|
|
|
5
|
|
|
Хлор
|
6
|
Алтын
|
|
|
7
|
|
Zn
|
|
8
|
|
|
Цезий
|
9
|
Оттегі
|
|
|
10
|
|
Mg
|
|
11
|
Темір
|
|
|
12
|
|
|
Күкірт
|
2. Күрделі заттың айырылуы кезінде темір (ІІІ) оксиді және су түзіледі. Күрделі заттың құрамына қандай химиялық элементтер және қанша кіреді?
3. Мырыштың тұз қышқылымен реакциясы кезінде металл атомы сутегінің екі атомын ығыстырады. Валенттілік бойынша осыны түсіндір.
Т-2. Зат массасының сақталу заңы. Химиялық реакция теңдеуі.
І-деңгей.
1.Қалып қойған сөздерді орнына қойып, сөйлемді толықтырып жазыңыз: Рекцияға дейін және соңынан атомдар саны ...., сондықтан олардың жалпы массасы да ... болады.
2.3,2г. күкірт пен 5,6г темірдің әрекеттесуінен түзілген темір (ІІ) сульфидінің массасын есептеңіз.
ІІ-деңгей.
1.Химиялық реакция теңдеуіне коэффиценттер қойып теңестіріңіз:
Ag 2O Ag+O 2
Na+H2O NaOH+H 2
Al+S Al2 S3
2.Берілген химиялық реакция теңдеуі зат массасының сақталу заңына сәйкес келе ме?
Ar (Cl)=35.5 Ar(H)=1 Ar(Ba)=137
BaCl2+H2SO4 BaSO4 +HCl
ІІІ-деңгей.
1.Химиялық реакция теңдеуіне коэффиценттер қойып теңестіріңіз.
Mg+O2 MgO
Fe+Cl2 FeCl3
CH4 C+H2
2.Егер 560г.кальций оксиді мен 440г.көміртек (ІV) оксиді алыеған болса, қанша кальций корбонаты айырылғанын есептеңіз.
3.Берілген химиялық реакция теңдеуі зат массасының сақталу заңына сәйкес келе ме?
Ar(C)=12 Ar(H)=1 Ar(O)=16
CH4+O2 CO2+2H2O
Е-3.Химиялық рекция типтері
І-деңгей.
1.Қалып қойған сөздерді орнына қойып, сөйлемді толықтырып жазыңыз:
а)Айырылу реакциясының нәтижесінде ... заттан ...заттар түзіледі.
б)Бірнеше жай зат және күрделі заттардан бір күрделі зат түзілетін реакция ... деп аталады.
2.Төменде берілген химиялық реакция теңдеудің тиісті коэффиценттерін қойыңыз:
Fe+HCl FeC12+H2
Fe+CI2 FeCI3
ІІ-деңгей.
1.Теңдеуді аяқтап, коэффиценттерін қойыңыз:
Zn+HCl ZnCl2+ ...
HgO ... + ...
2.Реакция типін көрсетіңіз:
3.Сөйлемді толықтырыңыз:
а)жай заттың атомдары күрделі заттың құрамындағы элемент атомдарының біреуінің орнын басатын реакция ... деп аталады.
б)қосылу реакциясының нәтижесінде ... немесе ... заттардан ... түзіледі.
ІІІ-деңгей.
1.Теңдеуді аяқтап, коэффиценттерін қойыңыз:
P+O2 P 2 O5
Al+HCl AlCl 3 +H2
2.Реакция типін көрсетіңіз:
Сu+ ... CuS
Al+HCl AlCl3+H2
HgO ... + ...
Т-4.Зат мөлшері.Молярлық масса.
І-деңгей.
1.Анықтаманы толықтыру керек.
а)Заттың молярлық массасы-зат ... зат ...қатынасына тең.
б)Егер заттың 4 молі 320г болса, заттың формуласы мен молекулалық массаы қандай?
ІІ-деңгей
1.Жалғастырыңыз:
1 моль H2O-да 6.02*10 23 молекула бар, ал
1,5 моль алюминийде ше?
0,5 моль алтында ше?
3 моль хлорда ше?
2.Судың қандай зат мөлшерінде 21,07*1023 молекула болады?
3.Заттың молярлық массасы -................. массасы.
а)4 моль судың массасын есептеңіз.
ІІІ-деңгей.
1.Егер күкіртсутек пен күкірт (ІV) оксидінің бірдей зат мөлшерін 1,5 мольден алса, бұл газдардың массасы бірдей бола ма?
2.320 г метан мен 320 г оттегінің зат мөлшері бірдей ме?
3.3 моль СаО .............168г болса, ал 1,5 моль ................. қанша грамм болады?
4.36г су массасында қанша моль бар екенін есептеңдер?
Т-2.Тотығу. Оксидтер.
І-деңгей.
1.Келтірілген формулалардан тек негіздік оксидтердің формулаларын тауып, оларды атаңыз:
ІІ-деңгей
1.Берілген сызбанұсқаға сәйкес реакция теңдеулерін құрастыр:
2.Мына оксидтердің қайсысында оттегінің мөлшері көп:
MnO2 және Mn2O7
ІІІ-деңгей
1.Қышқылдық оксидтер алынатын химиялық реакция теңдеуіне мысал келтіріңз:
а)жай заттардың тотығуынан
б)күрделі заттардың жануынан
2.Темір (ІІІ)оксидін алудың екі әдісінің химиялық реакция теңдеуін жаз.
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
Т-3.Авогадро заңы. Газдардың мольдік көлемі.
І-деңгей.
Көміртегі оксидінің сутегімен салыстырғандағы тығыздығы қаншаға тең?
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІІ-деңгей.
48г оттегі қандай көлем алатынын анықтаңыз:
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІІІ-деңгей.
Қайсысында молекула саны көп екенін анықтаңыз. 1,5 л. сутегінде ме, әлде 1,5 л оттегінде ме?
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
Т-4.Газдардың көлемдік қатынастары.
І-деңгей.
Массасы 62г фосфор жанғанда түзілетін фосфор оксидінің (қ.ж.) көлемін есептеңіз:
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІІ-деңгей
Сутегі мен оттегі реакцияға қандай көлемдік қатынаста кірісетінін есептеңіз:
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІІІ-деңгей
1,3 моль күкіртсутек оттегінде жанғанда түзілетін газдың көлемі қандай?
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІV-деңгей.
15м3 ацетилен С2Н2 (қ.ж.) толық тотығу үшін оттегі мен ауаның қандай көлемі қажет болатынын есептеңіз:
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
Т-5.Химиялық реакцияның жылу эффектісі.
І-деңгей.
Реакцияның термохимиялық теңдеуі бойынша есептеңіз:
3Fe +2O2 Fe3O4+1116 кДж. Егер реакция нәтижесінде 3348кДж жылу бөлінген болса, онда мұндай реакция үшін оттегінің қанша массасы қажет?
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІІ-деңгей.
7г темір күкіртпен әрекеттескенде 12,15 кДж жылу бөлінген болса, осы реакцияның термохимиялық теңдеуін құрастыру керек.
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІІІ-деңгей.
Ацетиленді C2H2 жағу үшін 2 л оттегі жұмсалды. Есептеу керек: а) реакция нәтижесінде түзілген жылу мөлшерін; б)жанған газдың массасын.
Ацетиленнің жану реакциясының термохимиялық теңдеуі:
2 C2H2+3O2 2CO2 +2H2O+2610 кДж
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
Т-5.
І-деңгей
Реакция түрлерін анықтаңыз:
Li+H2O=
C+H2O=
Zn+H2O=
CO2+H2O=
BaO+H2O=
ІІ-деңгей
Іс жүзінде орындалатын реакция теңдеулерін анықтаңыз:
Na+ H2O= P2O5+ H2O=
K2O+ H2O= SiO2+ H2O=
CuO+H2O= H2O=
ІІІ-деңгей
1.Реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
А) .....+HCl=AlCl3+ .....
Fe(OH)3+HCl= .....+.....
B) Mg(OH)2+.....=MgSO4+....
.....+H3PO4=K3PO4+.....
.....+.....=Pb(NO3)2+....
LiOH+.....=Li2SO4+.....
2.20% -к 70г сілті ерітіндісіне 30г су қосқан. Алынған ерітіндідегі заттың массалық үлесін табыңыз.
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
IV-деңгей
Оқушы бейтараптану реакциясын жүргізу үшін тұз қышқылының ерітіндісіне алдын ала фенолфталеин ерітіндісі қосылған натрий гидроксидінің ерітіндісін құйды. Оқушы қандай қателік жіберді?
Т-6.
І-деңгей.
Анықтаманы толықтырыңыз.
Ерітінді дегеніміз ......... молекулалардан және ........ бөлшектерінен тұратын, өзара ..... әрекеттесетін ...... .
Ерігіштік-берілген температурада ....... ери алатын ...... анықталды.
Негіздер дегеніміз-құрамына ..... байланысқан ..... кіретін ...... .
ІІ-деңгей.
1.Берілген формулалардың ішінен қайсысымен (қ.ж.)су әрекеттесе алады? Реакция теңдеуін жаз.
FeO; Au; SО3; Na2O:
2.Сызбанұсқаға сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
CaO Ca(OH)2 CaSO4
A)
Б)
В)
3.2%-к 150 г ерітіндіні дайындау үшін тұздың қанша массасы қажет?
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
ІІІ-деңгей.
1.Ca; H2SO4; Fe2O3; CaO; H2O; CO2; Ag-осы заттардың ішінен қайсысы бір-бірімен әрекеттесе алады? Реакция теңдеуін жазыңыз.
2.Сызбанұсқаға сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
FeO Fe(OH)2 FeCl2 FeSO4
A)
Б)
В)
3.Берілген 10% -к 50г натрий хлоридінің ерітіндісіне 150 г су қосса,ерітіндінің концентрациясы қандай болады?
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
IV-деңгей.
1.Келтірілген сызбанұсқаны пайдаланып, судың металлдармен,оксидтермен, әркететтесуінің реакциялық теңдеулерін жазыңыз. М-металл, Э-бейметалл. Өз таңдауыңыз бойынша.
А)M+H2O=MO+H2
Б)M2O+H2O=MOH
В)M+H2O=M(OH)2+H2
Г)ЭО3+Н2О=H2ЭО4
Т-7
І деңгей.
1. Оттегінің
А) хроммен (ҮІ)
Б) күкіртпен (ІІ)
В) фосформен (ІІІ) рекциясының теңдеуін жазыңыз.
2. Әр қатардан бір оксид көрсетілген белгіге сәйкес келмейді:
А) Негіздік оксидтердің арасындағы қышқылдық оксид:
Na2 O;SO2;BaO; K2O
Б) Қышқылдықтардың арасындағы негіздік оксид:
Cr2O3; SO2; NO2; P2O3
В) Қышқылдық оксидтердің арасындағы амфотерлі оксид:
AI2O3; Na2 O; Zn ; Cr2O3
SO2; CO2; CaO; CrO3
NO2; CuO; FeO; CaO
Сәйкестерін табыңыз: а) ....... б) ......... в) ..........
ІІ деңгей
1. Массасы 10 г магний оксидіндегі оттегінің массасын анықтаңыз.
Берілгені Шешуі
Т/к:
2. Химиялық рекция теңдеуін аяқтап, коэффициенттер қойып, теңестіріңіз:
КСІО
3 = ….+ О
2 Na + ….. = Na
2O
…. + O2 = S + H2O C2H2 + ….. = CO2+…..
III деңгей
1. Заңдылықты анықтап, қатарды аяқтаңыз:
LI
2O; Na
2O; BeO; MgO; Rb
2O; Cs
2O; ……..
2. Құрамында 95% метан, 3% азот, 1% этан, 1% көмір қышқыл газ болатын 1 м
3 газ толық жану үшін ауаның қандай көлемі қажет?
Берілгені Шешуі
Т/к:
ІІІ тарау. Сутегі. Қышқылдар. Тұздар.
Т -1. Сутегі.
І деңгей
1. Зертханада сутегін алады:
А) мырышты күкірт қышқылымен әрекеттестіру
Б) калий перманганатын қыздыра отырып, айыру арқылы
В) фотосинтез процесі
Г) суды қыздыра отырып айыру арқылы
ІІ деңгей
40 г мыс (ІІ) оксидінен қанша грамм мысты тотықсыздандырып алуға болатынын есептеңіз:
Берілгені Шешуі
Т/к:
ІІІ деңгей
Магний мен тұз қышқылынан сутегі алудың реакция теңдеуін құрастырыңыз. Егер реакцияға 0,5 моль тұз қышқылы кіріссе, сутегінің қандай мөлшері алынатынын есептеңіз:
Берілгені Шешуі
Т/к:
Т-2
І деңгей
1. Суретте көрсетілген оқу приборы сутегі алуға дайын тұр. Суреттегі нөмірлерге сәйкес түсіндірме жаз
1)
2)
3)
2. Үш стаканда мынадай газдармен толтырылған: ауа, оттегі, сутегі. Қай стаканда қандай газ бар екенін қалай анықтауға болады?
1 2 3
1.
2.
3.
ІІ деңгей
Сутегінің химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін толықтырыңыз:
H
2 + O
2 =
H2 + CI2 =
H2 + NiO =
III деңгей
Төмендегі өзгерістерге сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз:
2N2O → H2 → NH3
1 ......
2 ......
ІV деңгей
Төмендегі заттарды пайдалана отырып, аольфрамды қалай алуға болады? Реакция теңдеуін жазып, көрсетіңіз: Zn; WO3; HCI
Т-3. Қышқылдар.
І деңгей
1. Келтірілген формулалардың ішінен қышқылдардың формулаларын бөліп көрсетіп,астын сызыңыз:
CuO; HCI; NO2; HNO3; NaOH; H2SO4; H3PO4; P2O5; H2S; CO2; CaCO3; Cu(OH)2; K3PO4
2. Берілген қышқылдардың формулаларынан қышқыл қалдықтарын тауып, астын сызыңыз және оның валенттілігін көрсетіңіз:
А) хлор қышқылы – HCIO4
Б) кремний қышқылы- H2SiO3
В) мышьяк қышқыл - H3AsO4
ІІ деңгей
Химиялық реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
Са + НСІ = …..
CuO + HNO3 = ….
Mg + H2SO4 = …..
ІІІ деңгей
Әрекеттесуші заттардың бірін күкірт қышқылы етіп, орын басу және алмасу реакцияларына мысал келтіріп, сәйкес реакция теңдеулерін жазыңыз.
Т-4
І деңгей
1. Анықтаманы толықтырыңыз:
Қышқылдар дегеніміз - ............. атомдарынан және .......... тұратын күрделі заттар.
2. Қышқылдардың атауларын жазыңыз:
HNO3 -…………
H2SO4- ………..
HCI - …………
H3PO4- ……….
H2S -…………..
H2CO3-………..
H2SO3-…………
ІІ деңгей
Мүмкін болатын реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
MgO + HCI= ………
Ag + H2SO4 = …………
AI + HNO3 = ………….
Ca + H3PO4 = …………
ІІІ деңгей
Алюминийдің кұкірт қышқылымен әрекеттесуінің реакция теңдеуін құрастырыңыз. 9 грамм алюминий қышқылды «ерігенде» бөлінетін сутектің (Қ.Ж) көлемін есептеңіз.
Берілгені Шешуі
Т/к:
ІҮ деңгей
Азот қышқылы мен күкірт қышқылының ерітінділері, мыс оксиді, мыс, мырыш берілген. Осы заттардың арасында жүруі мүмкін реакциялардың теңдеулерін құрастырыңыз.
Т-5. Тұздар
І деңгей
Тұздардың формулаларын құрастырыңыз:
|
HN
O3
|
H
CI
|
H2S
O4
|
H3P
O4
|
H2C
O3
|
H
2S
|
K
|
|
|
|
|
|
|
Ba
|
|
|
|
|
|
|
Fe(III)
|
|
|
|
|
|
|
ІІ деңгей
1. Берілген тұздардың формулаларындағы барлық элементтердің валенттіліктерін анықтаңыз:
MgCO
3 AgSO
4 Na
3PO
4
2. Коэффициенттерін қойып теңестіріңіз және тұздарды атаңыз:
Li + HNO
3 = LiNO
3+ H
2 ……….
Zn + H2SO4= ZnSO4+H2……….
AI + H3PO4 = AIPO4 + H2 ……..
ІІІ деңгей
Теңдеуді аяқтап, тұздарды атаңыз:
Ca + HCI = ….. + ……
MgO + …….= MgSO4 + ……….
…….. + H2CO3 = K2CO3 + H2O
SrO + HNO3= ………+ H2
T -6
І деңгей
1. Анықтаманы толықтырыңыз:
Тұздар дегеніміз- ............ атомынан және .............. түзілген ..................
2. Тұздарды атаңыз:
MgCI2- ……….
Fe (NO3)3 - ……….
BaCO3 -………..
K2S - …………
Ca3(PO4)2- ……..
CuSO4 - …………
ІІ деңгей
Суреттегі тұздардың құрам бөлімдері: металдар мен қышқыл қалдықтарын пайдалана отырып, 6 тұздың және оларға сәйкес қышқылдардың формулалырн құрастырыңыз.
ІІІ деңгей
Сызба нұсқаға сәйкес химиялық реакция теңдеулерін жазыңыз:
1 2
MgO H2O
3
Mg (NO3)2
1 …………..
2…………..
3………….
ІV деңгей
Мынадай заттар берілген: Cu, O
2, AI, H
2O, HCI
Бұлардың қандай тұз алуға болады? Химиялық реакция теңдеуін құрастырыңыз және 73 грамм тұз қышқылы реакцияға кіріскенде бөлінетін сутегінің зат мөлшерін есептеңіз.
Берілгені Шешуі
Т/к:
Т-7
І деңгей
1. Келесі заттардың формулаларын жазыңыз: азот қышқылы, алюминий сульфаты, күкірт оксиді, кұкірт қышқылы, темір оксиді, мыс нитраты, фосфор оксиді, натрий фосфаты, натрий карбонаты.
2. Химиялық реакция теңдеулерінің коэффициенттерін қойып, осы заттардың аттарын атаңыз:
А) Mg + HCI → MgCI2+ H2
Б) CaO + HNO3 → Ca(NO3)2 + H2O
B) AgO →Ag + O2
Г) HCI + K → KCI + H2
ІІІ деңгей
Фосфор оттекте жанғанда (V) оксиді пайда болады. Қанша көлем оттек 6,2 грамм фосфорды жағу үшін керек болатынын есептеңіз:
Берілгені Шешуі
Т/к:
ІІІ деңгей
1. «Крест – ноль». Қай химиялық реакцияда сутегі түзілсе, сол жеңіс жолы болады:
H2SO4 + Fe(OH)3
|
HCI + CaCO3
|
Na2SO3 + H2SO4
|
Zn + H3PO4
|
Fe + H2SO4
|
Ca + HCI
|
AI (OH)3 + HCI
|
Cu + H2SO4
|
Fe + HCI
|
2. Есептеңіз: мырыштың 1 молі толық еру үшін күкірт қышқылының қанша массасы қажет?
Берілгені Шешуі
Т/к:
ІV деңгей
Заттарды анықтаңыз: A,B,C,D,E
2 Ba + A = 2B
B+C = Ba (OH)
2
Ba(OH)
2 + 2D= BaCI
2 +2C
B+2D = BaCI
2 + 2C
BaCI
2 +E = BaSO
42D
Т -8
І деңгей
1. Сутегіні өнеркәсіпте ............алады.
2. Қышқыл деп - ..............................
3. Метил оранж тұз ерітіндісінде ................... түске боялады.
4. Тұз формулаларының астын сызыңыз: CaO, HCI, Fe, K2SO4, SiO2, CuCI2, CI2O7, H3BO3, CaCo3, Mg, Ba(NO3)2
ІІ деңгей
1. Реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
А) N2 + H2 = б) Fe2O3 + H2=
В) S + H2= г) Na + H2=
2. Іс жүзінде ғана жүзеге асырылатын реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
А) Fe
2O
3 + H
2SO
4 = б) Fe + HCI =
В) Cu + HCI = г) Ag + H
2SO
3=
3. 1,5 моль вольфрамды тотықсыздандыру үшін (қ.ж) сутегінің қанша массасы мен көлемі қажет болатынын есептеңіз:
Берілгені Шешуі
Т/к:
ІІІ деңгей
1. мынадай заттар берілген: магний, күміс, мыс оксиді, темір сутегі. Осылардың қайсысымен тұз қышқылы әрекеттесе алады? Реакция теңдеулерін жазыңыз.
2. Өзгерістерді іске асырыңыз:
Fe →Fe2O3→H2O →H2→ HCI→ BaCI2
ІV деңгей
Кальций ортофосфатын төрт әдіспен алыңыз:
1.................
2.................
3.................
4................
ІV Тарау. Су. Ерітінді. Негіздер.
Т-1.
І деңгей
Анықтамаларды толықтырыңыз:
1. Ерітінді дегеніміз - ......................және ...................тұратын, олар өзара бір-бірімен ...........................әрекеттесетін ..................
2. Суспензия - ........................... майда бөлшектері ........................... арасына біркелкі тараған ....................................................
ІІ деңгей
1. Берілген заттардан кристаллогидраттарды тауып, астын сызыңдар:
K2SO3, Sn(NO3)2 · 2OH2O, RbOH, BaS·6H2O, MgSiO3, NaHCO3, Na2CO3·10H2O, CuSO4
2. 350 грамм 5% ерітінді дайындату үшін қанша тұз бен су қажет болды?
Берілгені Шешуі
Т/к:
Т-2. Еріген заттың массалық үлесі.
І деңгей
20 г сілтіні 60 г суда еріткен. Есептеу керек:
А) алынған ерітіндінің массасы
Б) еріген заттың массалық үлесін
ІІ деңгей
9 % -ды 50 г ерітінді дайындау үшін тұз бен судың неше грамм алу керек?
Берілгені Шешуі
Т/к
ІІІ деңгей
10 % -ды 200 г қант ерітіндісіне 20 г су қосты. Осыдан кейін қанттың массалық үлесі қалай өзгереді?
Берілгені Шешуі
Т/к
ІV деңгей
20 % -ды 150 г сода ерітіндісіне 15 % -ды 100 г сода ерітіндісін қосты. Жаңа ерітіндіге соданың массалық үлесін есептеңіз.
Берілгені Шешуі
Т/к
Т-3. Негіздер.
І деңгей.
1. Берілген формулалардың ішінен негіздердің формулаларының астын сызыңдар, гидроксид тобымен металдардың валенттіліктерін қойыңыз:
NaCI, KON, P2O5, Ba(OH)2, CO2, Fe(OH)3, MgCI2, H2SO4, Mg(OH)2
2. Келесі металдарға сәйкес негіздердің формулаларын құрып, олардың аттарын атаңыз:
Калий ..................
Мыс (ІІ) ...............
Кальций ..............
ІІ деңгей
Төменде келтірілген реакция теңдеуін аяқтап, теңестіріңіз:
Na
2O + H
2O →…………. KOH + H
2O →………….
NaOH + CO2→…………. Cu(OH)2 toc→………….
ІІІ деңгей
2 моль темір (ІІІ) нидроксиді айырылғанда судың қанша массасы түзіледі?
Берілгені Шешуі
Т/к
Т-4.
І деңгей
1. Негіздердің аттарын атап, оларды жіктеңіз:
NaOH, KOH, Ca(OH)2, AI(OH)3, Fe(OH)3, Fe(OH)2, Cr(OH)3
Бірнегізді
|
Екінегізді
|
үшнегізді
|
|
|
|
2. Анықтаманы толықтырыңыз:
Негіз дегеніміз – құрамына .................. байланысқан .................кіретін күрделі зат.
ІІ деңгей
Келесі сызбанұсқа бойынша реакция теңдеулерін аяқтап теңестіріңіз:
NaOH + SO2 →………….
Ba(OH)2 + P2O5 →………….
Ba(OH)2 + CO2 →………….
Ca(OH)2 + HCI →………….
ІІІ деңгей
Келесі өзгерістердің реакция теңдеулерін жазып, химиялық реакция типтерін анықтаңыз
Ba → BAO→Ba(OH)
2 →BaCI
2
1.
2.
3.
ІV деңгей
Берілген реакция теңдеулерін аяқтап, теңестіріңіз
..................+ .................... = KOH + H2→
…………..= Cr 2O3 + H2 O
H2 O + …………… = Ca(OH)2
CO2 + ……………= K2CO3 + …………….
Т-5.
І деңгей
Реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
Li + H
2 O=
C + H2 O =
Zn + H2 O=
CO2 + H2 O=
BaO + H2 O=
ІІ деңгей
Іс жүзінде орындалатын реакция теңдеулерін аяқтаңыз:
Na + H
2 O= P
2O
5 + H
2 O=
K2O + H
2 O= SiO
2 + H
2 O=
CuO + H
2 O= H
2 O=
2.Бірнеше адамдар арқылы, берілген ақ ұнтақ кальций гидрооксиді екенін қалай анықтауға болады? Реакция теңдеулерін жазыңыз.
V-тарау. Бейорганикалық қосылыстардың маңызды кластары туралы мәлімет
Т-1. Оксидтер.
І-деңгей.
Берілген заттардың ішінен оксидтерді бөліп жаз, оларды жікте:
K2O. K2CO. Li2O. H2S. Cr2O3. CH. NaNO3. CO2. Ca(NO3)2. SiO2. Na2S CS.
ІІ-деңгей.
Реакция теңдеулерін құрастырыңыз:
P+....=P2O5 Li+....=Li2O
CH+O2= ...H2O C+...=CO2
Fe (OH)3=...+H2O K2O+...=KNO3+H2O
H2SiO3=SiO2+... Li2O+....=LiOH
ІІІ-деңгей.
Әр түрлі реакция типтерін пайдаланып, көміртегі (ІV) оксидін алудың 3 тәсілін жазыңыз. Осы реакция типтерін атаңыз, химиялық реакция теңдеулерін құрыңыз.
ІV-деңгей.
Сызбанұсқаға сәйкес х, у заттарын анықтаңыз. Реакцияға 80г мыс (ІІ) сульфаты кіріскенде түзілетін у өнімінің массасын есептеңіз.
CaSO4 X CuCi2
Y
Т-2.Негіздер.
І-деңгей.
"Крест, ноль" жеңіс жолы:
а)сілтілер б)ерімейтін негіздер
Cu(OH)2
|
HNO3
|
KOH
|
|
|
NaOH
|
Cu(OH)2
|
SO3
|
H2S
|
NaOH
|
CaO
|
Fe(OH)3
|
Zn(OH)2
|
Cr(OH)3
|
Ca(OH)2
|
PbOH
|
HCl
|
KOH
|
Na2O
|
R2O
|
ІІ-деңгей.
Мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазыңыз:
CO2+KOH= CuO+KOH=
NaOH+H2O= Fe(OH)3+SO2=
MgCl2+NaOH= Cu+H2O=
NaOH= Al(OH)3=
ІІІ-деңгей.
Сызбанұсқаға сүйеніп, өзгерістерді А затынанықтаңыз, химиялық реакция теңдеулерін жазыңыз.
K K
2O KOH Cu(OH) A Cu
1. --------------------------------------------------------
2. --------------------------------------------------------
3. --------------------------------------------------------
4. -----------------------------------------------------------
Т-3. Қышқылдар.
І-деңгей.
Берілген қышқылдарды жіктеңіз.
Қышқылдың
формуласы
|
Оттекті
|
Оттексіз
|
1 негізді
|
2 негізді
|
3 негізді
|
1 негізді
|
2 негізді
|
HCl
|
|
|
|
|
|
H2SO4
|
|
|
|
|
|
HNO3
|
|
|
|
|
|
H2S
|
|
|
|
|
|
H3BO3
|
|
|
|
|
|
HI
|
|
|
|
|
|
H2CO3
|
|
|
|
|
|
H3PO4
|
|
|
|
|
|
H2SO3
|
|
|
|
|
|
HClO4
|
|
|
|
|
|
H3AsO4
|
|
|
|
|
|
H2NO2
|
|
|
|
|
|
HBr
|
|
|
|
|
|
ІІ-деңгей.
Берілген заттардың қайсысымен азот қышқылы реакцияға кірісе алады.
CO
2. ZnO. Mg(OH)
2. H2S. Al. Pb. CaCO
3. K
2SO
4.
Мүмкін болатын рекция теңдеуін жазыңыз.
ІІІ-деңгей.
Берілген формулаларды пайдаланып, фосфордың генетикалық қатарын құрастырыңыз:
CuO. NaNO
3. P
2O
5. ZnCl
2. H
2SO
4. K
3PO
4. FeO.
H
3PO
4. CO
2.
Өзгерістердің сызбанұсқасын құрастырып, сәйкес реакция теңдеуін жазыңыз.
Т-4.Тұздар.
І-деңгей.
Төменде берілген тұздарды жіктеп, аттарын атаңыз:
Na2CO3. K3PO4. KCr(SO4)2. AlPO4. Ca(HCO3)2. KHSO4. AL(OH)2CL. Cr2(SO4)3. MgOHCl. CaCO3 Fe(NO3)3.
Орта
|
Қышқылдық
|
Негіздік
|
Қос тұз
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ІІ-деңгей.
Іс жүзінде асатын реакциялардың теңдеулерін толықтырыңыз:
Pb(NO3)2+Zn=
ZnCl2+Ag=
CaCO3+HNO3=
Zn(NO3)2+Pb=
K2SO4+Ba(OH)2=
KCl2+AgNO3=
MgCO3=
III-деңгей.
Темір (ІІІ)сульфатын алудың бес әдісін жазып, реакция типін анықтаңыз:
1.
2.
3.
4.
5.
ІV-деңгей.
20г кальций хлориді қоспасындағы бертоле тұзы KClO4 айырылғанда 12,32г калий хлориді түзілді. Берілген қоспадағы KClO4-тің массалық үлесін анықтаңыз.
Берілгені: Шешуі:
Т/k:
VI-тарау. Д.И.Менделеевтің периодтық заңы.
І-деңгей.
1.Д.И.Менделеевтің периодтық заңының графикалық кескіні ........... болып табылады.
2.Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесінде ...... период және ........ қатар бар.
ІІ-деңгей.
1.Химиялық элемент 3-периодта орналасқан және сутектің қосылысының жалпы формуласы Н
2R. Осы химиялық элементті атап, жоғарғы оксидінің формуласын құрастыр, оның қасиетіне сипаттама бер.
2.Мына химяилық элементтерді бейметалдық қасиеттерінің өсуі бойынша орналастыр.
Be Li F Ne C N
III-деңгей.
Д.И.Менделеевтің кестесінен ең активті металды тауып,оның периодтық жүйедегі орнына сипаттама бер.
IV-деңгей.
Жетінші топ элементінің ұшқыш сутекті қосылысында 5 % сутек болады. Осы элементті атаңыз.
VIІ-тарау. Атом құрылысы.
І-деңгей.
Толықтыру керек:
1.Элементтердің реттік номері= ............... зарядына= ...... саны= ....... саны.
Период номері= ........ саны.
2.Атом ядросындағы протон мен нейрон санын табу керек.
а)натрий
б)аргон
ІІ-деңгей.
Кестені толтыр:
Элементтердің реттік номері мен хим.таңбасы
|
Электрондық құрылысының сызбанұсқасы.
|
Электрондық формуласы.
|
Орбитальдарға орналасу сызбанұсқасы
|
Ве
|
|
|
|
|
|
|
|
ІІІ-деңгей.
Сыртқы электрондық қабатында 4 электрон болатын екі химиялық элементтің таңбасын жаз. Бұлардың қайсысы активтірек бейметалға жатады.
VІІ-тарау. Атомдағы электрондың күйі.
I-деңгей.
Төмендегі электрондық формулалар қандай элемент атомдарына сәйкес келеді. Бұл элементтер қандай қасиет көрсетеді?
а) ls2 2s22p63s23p3 б) ) ls2 2s22p4 в) ls2 2s22p63s23p2
ІІ-деңгей.
Жоғарғы тапсырмадағыға қарағанда реттік саны 1-ге тең үлкен элемент атомдарының электрондық формулаларын құрастыр. Осы элементтердің қайсысында металдық қасиет басымырақ екенін көрсет.
IІІ-деңгей.
1.Химиялық элементтің жоғарғы оксидінің және сутекті қосылысының жалпы формуласы RH
4 және RO
2. Сыртқы энергетикалық деңгейінің электрондық формуласы-4s
24p
2. Химиялық элементті анықта.
2.Оксидтердің формуласы қатар бойынша қалай өзгереді?
P2O5. SO2 Al2O3 MgO Na2O
IV-деңгей.
Х.Y.Z элементтері ең күшті оттекті қышқыл түзуші элемент орналасқан периодта тұр. Х және Z элементтері бейметалдар, ал У ауыспалы элемент. Х және У әрекеттесуінен У2Х3 қосылысы түзіледі. Z-тің Х,У-тен айырмашылығы, оның жоғарғы оксиді мен сутекті қосылыстарындағы валенттіліктері тең. Элементтер мен олардың қосылыстарын ата.
ІХ-тарау. Химиялық байланыс. Заттардың құрылысы. Терісэлектрлік.
Т-І. Терісэлектрлік.
І-деңгей.
1.Элементтердің терісэлектрлігі қатар бойынша қалай өзгереді?
2. F. Cl. Br. I терісэлектрлігі күшті элементті атаңыз?
3.Металдың қасиеті күшті болса, терісэлектрлік .... болады.
ІІ-деңгей.
Реттік нөмерлері 3 және 17 болатын элемент атомдарының арасында қандай байланыс түзіледі?
ІІІ-деңгей.
Қосылыстарды байланыстың полярлығы өсу реті бойынша орналастырыңыз.
AlCl
3, HCl, KCl, Cl;
IV-деңгей.
Қосылыстарды байланыстың полярлығы кемуі рет бойынша орналастырыңыз.
O2, H2S, NaBr, CuCl2;
Т-2.Химиялық байланыс.
І-деңгей.
1.Қай элемент атомының терісэлектрлігі нашар.
2.Қосылыстарда химиялық байланыс түзілуінің сызба нұсқасын көрсетіңіз:
ІІ-деңгей.
1. А және В элементтері бар периодта орналасқан, А-ның ядро заряды В-ға қарағанда кіші. Қай элементтің терісэлектрлігікүшті.
2.3-ші период элементтерінің жоғарғы оксидтеріндегі оттегімен арасындағы түзілетін байланыстардың өзгеруін көрсетіңіз:
а)Ковалентті байланыс иондық байланысқа.
б)Иондық байланыс әлсіз полярлы, одан күшті полярлы
байланысқа.
в)Полюссіз ковалентті-полюсті ковалентті байланысқа.
г)Полюсті ковалентті -полюссіз байланысқа өзгереді.
ІІІ-деңгей.
Калий бромидіндегі бром ионының құрылысына қайсысысәйкес келеді.
а)+35. 2е; 8е; 18е; 7е;
б)+35. 2е; 8е; 18е; 8е;
IV-деңгей.
1.Қандай элементтер екенін анықта.
а) Атомында 4 электрондық қабат, сыртқы қабатта 2 электрон,
сырттың асытындағы қабатта 18 электрон.
б) 16 электрон бар элемент. Бұлар өзара әрекеттесе алады ма? Қандай қосылыс түзіледі? Химиялық байланыстың түрін көрсет.