1. Операцияның атауы: Тізе буынының артропластикасы
I. ДИАГНОЗ ЖӘНЕ ЕМДЕУ ӘДІСТЕРІ, ТӘСІЛДЕРІ МЕН ПРОЦЕДУРАЛАРЫ
1. Процедураның/интервенцияның мақсаты: әртүрлі аурулар немесе жарақаттар нәтижесінде зақымдалған тізе буынын жасанды буынға ауыстыру.
2. Процедура/интервенцияға көрсеткіштер мен қарсы көрсеткіштер: Процедураға/интервенцияға көрсеткіштер:
• идиопатиялық және қайталама гонартроз (II-III дәрежелі);
• жамбас немесе жіліншік сүйектерінің асептикалық некрозы;
• ревматоидты артрит, анкилозды спондилит;
• сан сүйегінің дистальды ұшының және жіліншіктің проксимальды ұшының жарақаттары мен остеосинтезінің салдары (металл құрылымдарды алып тастағаннан кейін 3 айдан ерте емес);
• жамбас және жіліншік сүйектерінің, сондай-ақ тізе буынының жұмсақ тіндерінің периартикулярлы ісіктері.
Абсолютті қарсы көрсеткіштер:
• тәуелсіз қозғалыстың мүмкін еместігі;
• жүрек-қантамыр жүйесінің ауыр созылмалы аурулары (декомпенсацияланған жүрек ақаулары, 3-дәрежелі жүрек жеткіліксіздігі, күрделі жүрек ырғағының бұзылуы, өткізгіштіктің бұзылуы – гемодинамикалық бұзылыстармен 3-дәрежелі атриовентрикулярлық блокада, үш сәулелік блокада);
• жедел сатыдағы тромбофлебит;
• 2-3 дәрежелі созылмалы тыныс жетіспеушілігімен сыртқы тыныс алу патологиясы;
• тізе буыны аймағындағы қабыну процесі;
• созылмалы инфекцияның тазартылмаған ошақтары;
• ауыспалы сепсис;
• жоспарланған операция жағында гемипарез;
• ауыр остеопения;
• полиаллергия;
• сан сүйегінің медулярлы каналының болмауы;
• операциядан кейінгі кезеңде әртүрлі бұзылулар мен бұзылулар қаупін арттыратын психикалық/жүйке-бұлшықет бұзылыстары. Салыстырмалы қарсы көрсеткіштер: • онкологиялық аурулар;
• созылмалы соматикалық аурулардың өршуі/декомпенсациясы;
• бауыр жеткіліксіздігі;
• гормоналды остеопатия;
• семіздік 2-3 градус;
• АҚТҚ-ның терминалдық кезеңдері.
3. Негізгі және қосымша диагностикалық шаралар тізімі: Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:
• коагулограмма (ПТИ, фибриноген);
• 2 проекцияда тізе буындарын рентгендік зерттеу;
• UAC;
• OAM;
• қанның биохимиялық анализі (билирубин, жалпы АЛТ, АСТ, мочевина, креатинин, жалпы ақуыз); Қосымша диагностикалық шаралар тізімі:
• INR
• қандағы глюкоза деңгейін анықтау;
• цитокиндік профиль (интерлейкин-6,8, TNF-α);
• сүйек метаболизмінің маркерлері (остеокальцин, дезоксипиридинолин);
• электрокардиография.
Мамандық кеңес:
• қатар жүретін патология болған кезде мамандандырылған мамандардың кеңесі. Операциядан кейінгі антибиотикалық профилактика схемасы: № Дәрілік препараттың дозасы Қолдану ұзақтығы
Операция кезінде антибиотикалық профилактика
1. Теріні кесуден 30-60 минут бұрын цефазолин немесе 1 г көктамыр ішіне бір рет; ұзақтығы 2 сағат немесе одан да көп хирургиялық операцияларда – операция кезінде қосымша 0,5-1 г және операциядан кейінгі күн ішінде әрбір 6-8 сағат сайын 0,5-1 г.
2. Цефуроксим немесе 1,5 г көк тамырға бір рет кесуден 30-60 минут бұрын, 3-4 сағаттан кейін қайталанады бета-лактамдарға аллергиясы бар емделушілерде балама антибиотикалық профилактика
3. Ванкомицин немесе 1 г көктамыр ішіне бір рет, тері тесігінен 2 сағат бұрын. 10 мг/мин аспайды; инфузияның ұзақтығы кемінде 60 минут болуы керек.
4 Клиндамицин 900 мг көктамыр ішіне бір рет, операциядан 30 минут бұрын
4. Процедура/интервенция техникасы: Тізе буынының артропластикасы: Көрсеткіштер:
• II-III дәрежелі гонартроз, тізе буынының жеңіл деформациясы (валгус/варус 15-200 дейін). Процедураның кезеңдері:
• пайдалану алаңын дайындау;
• тізе буынына қол жеткізу;
• жамбас және жіліншік буындарының ұштарын дайындау (менисктерді, гетеротопты сүйектенуді жою, тізе буынының байламдарын теңестіру, пателланы емдеу және т.б.);
• сан және жіліншік сүйектерінің резекциясы;
• сынау имплантаты арқылы буынның қозғалтқыш қызметін бағалау; байламдық аппаратты түзету;
• операциядан кейінгі жараны емдеу;
• тізе имплантын орнату;
• жараны қабат-қабат тігу жүргізіледі.
Бастапқы тізе буынының гемипростетикасы: Көрсеткіштері: • бір жамбас және/немесе жіліншік сүйектерінің басым зақымдануы. Процедураның кезеңдері:
• пайдалану алаңын дайындау;
• тізе буынына қол жеткізу;
• жамбас және жіліншік буындарының ұштарын дайындау (менискусты, гетеротоптық сүйектерді алу, тізе буынының байламдарын теңестіру және т.б.) жамбас және жіліншік буындарының жартылай резекциясы жүргізіледі;
• сынау имплантаты арқылы буынның қозғалтқыш қызметін бағалау; байламдық аппаратты түзету;
• операциядан кейінгі жараны емдеу;
• тізе имплантын орнату;
• қабатталған жараны жабу. Бастапқы «күрделі»/«стандартты емес» тізе буынының артропластикасы:
Көрсеткіштер:
• әртүрлі этиологиялы сан сүйегінің және/немесе жіліншік сүйектерінің кондилдерінің ақауларының нәтижесінде тізе буынының өрескел деформациясы (варус немесе вальгус 200-ден астам). Процедураның кезеңдері:
• пайдалану алаңын дайындау;
• тізе буынына қол жеткізу;
• жамбас және жіліншік буындарының ұштарын дайындау (менисктерді, гетеротопты сүйектенуді жою, тізе буынының байламдарын теңестіру, пателланы емдеу және т.б.);
• жамбас және жіліншік сүйектерінің резекциясы жасалады;
• ұлғайту, сүйек ауто/аллопластика немесе ақауды күшейту (10 мм-ден аз) таңдай отырып, сан сүйегінің және/немесе жіліншіктің зақымдалған кондилін ішінара резекциялау;
• сыналатын имплантты (имплант бос, жартылай байланған, жалғанған болуы мүмкін) арматуралық штангалармен (операция алдындағы жоспарлау бойынша) пайдалана отырып, буынның моторлық қызметін бағалау;
• байлам аппаратын түзету;
• операциядан кейінгі жараны емдеу;
• тізе имплантын орнату;
• жараны қабат-қабат тігу.
5. Тиімділік көрсеткіштері:
• операция жасалған жамбас буынының моторлық қызметін қалпына келтіру;
• ауырсыну синдромының болмауы немесе азаюы.
6. Одан әрі емдеу: Науқас алты апта бойы компрессорлық шұлық киіп, операция жасалған төменгі аяқты жартылай тірекпен балдақпен жүреді. Мерзімі аяқталғаннан кейін операция жасалған төменгі аяққа толық жүктемемен қосымша тірексіз жүру, бақылау рентгенограммасы жасалады.