Өмірбаяны Ахмет Байтұрсынұлы туралы 10 дерек Шығармашылық жолы Қоғам қайраткері және ағартушы Ахмет


Қоғам қайраткері және ағартушы – Ахмет



бет4/6
Дата11.03.2022
өлшемі0,51 Mb.
#135188
түріӨмірбаяны
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Қазақ халқының рухани көсемі – Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен шығармашылығына шолу

Қоғам қайраткері және ағартушы – Ахмет
Байтұрсынұлы тілші-ғалым ретінде қазақ тілінің табиғаты, өзгешеліктері, араб әліпбиінің жайы, терминдер, қазақ тілін оқыту әдістемесі туралы мақалалар жазды.
1926 ж, Бакуде болған түркітанушылардың Бүкілодақтық 1-съезіне қатысып, «Түркі тілдеріндегі терминология жайлы» деген тақырыпта баяндама жасады. Байтұрсынұлы қазақ балаларының ана тілінде сауатын ашуына көп күш жұмсады. Осы мақсатта «Оқу құралы» (1912), «Тіл құралы» (1914); ересектердің сауатын ашуға арнап «Әліпби» (1924), «Жаңа әліпби» (1926) атты оқулықтар мен тың еңбектер ұсынды. Қазақ грамматикасына қатысты категориялардың әрқайсысына қазақша ғылыми термин жасап, морфологиялық тұлға-тәсілдерді жаңаша талдау, жаңаша анықтамалар берді. Қазақ фонетикасы мен грамматикасын талдауда тілдің типологиялық ерекшеліктері мен өзіндік даму барысын ескеру принципін ұстады.
Байтұрсынұлы қазақ тіл білімін 20 ғ-дың бас кезінде қалыптастырып, оның ірге тасын қалады. Араб графикасына негізделген қазақ жазуының реформаторы болды.

* Патша отаршылдығына қарсы


күрестегі белсенді іс-әрекетіне
байланысты А.Байтұрсынов
1909 жылы Семей түрмесінде
бір жыл отырып, екі жылға жер
аударылады.
* 1913 жылы Орынборда "Қазақ"
газетін шығара бастады.
* Газет қазақ халқының ұлттық
санасын оятып, азаттық күреске
шақырды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет