Нарықтық экономиканы дамыту кезеңінде өндірістік әлеуетті қалыптастыру және компанияның бәсекеге қабілеттілігін арттыру қажеттілігі басты мәселенің бірі.
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі үш индикаторлық топпен сипатталады:
- қажеттілік(сапасы, қолдану нәтижесі және т.б.);
- осы өнім арқылы өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін тұтынушының анықтайтын шығындары (сатып алу, пайдалану, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, жою және т.б.);
- бәсекеге қабілетті ұсыныспен өнімді нарыққа шығару тәсілі, жеткізу және төлеу шарттары, тарату арналары, қызмет көрсету және т.б.. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау тұтынушылардың қажеттілігін және нарықтық талаптарды зерттеуге негізделген.
Өнімдердің немесе қызметтердің бәсекеге қабілеттілігі жағдайында бәсекелестікке қарсы тұру қабілетіне, яғни белгілі бір уақытта, белгілі бір кезеңде, белгілі бір нарықта сәтті сатылым жасау мүмкіндігіне қатысты. Мұны жүзеге асыру үшін өнім тұтынушының нақты қабілетіне сай болуы және қолжетімді болуы керек
Тауарлардың бәсекеге қабілеттілігін зерттеу кәсіпкерлік өндірушілер үшін өте маңызды, өйткені нарықтық қатынастар нарықта тұрақты позицияны ұзақ уақыт бойы иеленуге мүмкіндік бермейді, олардың өндірістік - өткізу стратегиясына тек өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің көрсеткіштері пайдаланылады.
Өнеркәсіптік кәсіпорындар қызметінің маңызды индикаторы өнім сапасы болып табылады.
Өнімнің сапасы - оның мақсаттарына сәйкес белгілі бір қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін өнім қасиеттерінің жиынтығы. Оның өсімі бәсекелестік нысандарының бірі болып табылады, нарықтағы ұстанымдарды иеленіп, ұтып алады.
Өнімнің сапасын талдау үшін пайдаланылатын ақпарат талданған объектінің барлық аспектілерін қамтиды. Сапаның экономикалық көрсеткіштеріне мыналар жатады: тиісті сапалық деңгейлерге қатысты өнімдердің үлесі (әлеуетті, қолайлы); экспортталатын өнімдер, оның ішінде жоғары дамыған өнеркәсіптік елдерге шығарылғаны; қабылданбаған өнімдердің көлемі; жарнамаланатын өнімдердің талаптары мен құны; ақаулы өнімді жеткізу және т.б.
Өндірістік сапаға қатысты нормадан ауытқуларды талдау ішкі норма туралы және өнімге қойылатын сыртқы талаптар туралы деректерге сәйкес жүргізіледі.