148
Берілген етістіктердің ішінен «работать» сөзі ерекше назар аудартады,
өткені орыс тіліне ең жақын туыс тілдер саналатын украин, белорус тілдерінде
работать етістігі
«праца» (еңбек) зат есімінен туындаған, сондай-ақ
говорить
және
торговать етістіктерін таңбалауда да бірізділік жоқ.
§2.3 тарауша бойынша орындалатын практикалық тапсырмалар
Берілген тілдік фактілерді өзара салыстыра отырып, жалғамалы
және даралаушы типті тілдердің арасындағы негізгі ерекшелікті
айқындаңыз.
Орыс: подруга, подруги, подруге; брат, брата, брате, братья и т.д.
Түрік: ev (үй), evler (үйлер), evlerin (үйлерің), evlerinde (үйлерінде).
Қазақ: қала, қалалар, қалаларының, қалаларында, қалаларымен т.б.
Қытай: хао жень (жақсы адам), сию хао (қайырымдылық жасау), дэно хао
(ежелгі достық), жень хао во (адам мені жақсы көреді), гунжень (жұмысшы),
шанжень (саудагер), цзюньжень (әскери адам).
Ағылшын тілі ‒флективті типті аналитикалық тілдер қатарына
жататыны белгілі. Төменде берілген мәтінді қазақ тіліне аударыңыз және
ағылшын
тіліндегі
аналитикалық
құралдардың
қазақ
тіліндегі
синтетикалық құралдармен берілуіндегі ерекшелікті көрсетіңіз.
Once on a dark winter's day a little girl sat with her father in cab wich was
slowly driving along the streets of London. She sat looking out of the window at the
passing people with her big serious eyes.
It was an odd look for such a little girl because Sara Crewe was only seven. But
she was an unusual girl and she was always dreaming and thinking about grown-up
people and the world they belonged to (A Little Princess).
Флективтіжәнеагглютинативтітілдердегіфлексиялардыңжалғануере
кшелігіненазараударыңыздар.
Орыс: чита-ю, чита-ет, чита-ем, чита-ют, чита-л, чита-л-а, чита-л-и.
Қазақ: терезе, терезе-лер, терезе-ге, терезе-нің, терезе-де, терезе-ден, терезе-
мен.1
Ф.Боастың «Руководства по языкам американских индейцев»
еңбегінен алынған тұжырымданы негізге ала отырып, чинук тіліндегі
Достарыңызбен бөлісу: