Органикалық химия және оның қолданылуы



Дата11.04.2023
өлшемі0,49 Mb.
#174270
Байланысты:
Органикалық химия


Органикалық химия және оның қолданылуы
Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан Университеті
орындаган Ерланұлы Мадияр
Тексерген Кабиева Айгерім Ерболовна

Жоспар

  • Кіріспе
  • Органикалық химия деген не?
  • Органикалық химияның қолданылуы
  • Қорытынды
  • Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

 Органикалық заттар адамға өте ертеден танысболды. Себебі адамның өмір сүруіне ең қажеттізаттар — ішетін тағам, киетін киім, жағатын отын, т.б. органикалық заттар еді. Уақыт өте келеадамдар табиғи органикалық шикізатты өңдеп, өзқажетіне пайдалануды үйрене бастады. Ертекездің өзінде-ақ адамдар тамақ пісіруді, теріилеуді, жарақаттарын жазатын дәрілер (майлар) дайындауды, малдың сүтін өңдеуді, сусындардайындауды білді. Бертін келе адамдарөсімдіктерден бояулар алып, тері мен матаныбояуды, қант өндіруді, сабын жасауды, сірке суымен өсімдік майын алуды үйренді. Осылайадамның пайдаланатын заттары көбейіп, өндіретінөнімдерінің саны өсе берді.

Органикалық химияның жеке ғылым ретінде бөлінуінің басты себебі, органикалық заттардың бәрінің құрамына көміртек атомы кіреді жәнеолардың саны өте көп, түрлері әр алуан. Тағы бір себеп — органикалықзаттардың бейорганикалық заттармен салыстырғандағы қасиеттерініңерекшеліктеріне байланысты. Үшінші себеп — адамдардың тіршілігі мен іс-әрекетінде органикалық қосылыстардың маңызы зор. Сонымен қатарорганикалық заттар биологиялық жағынан маңызды. Тірі организмдердежүретін процестер органикалық заттардың қатысында өтеді. Биологиялықпроцестердің жүруін реттеп, катализдеп отыратын гормондар, витаминдер, ферменттер — органикалық қосылыстар. Ішетін тағамымыз, негізінен, органикалық заттар. Киетін киіміміз, жағатын отынымыз да органикалықзаттардан тұрады. Дәрі-дәрмектер мен жуғыш заттар, қағаз бен бояулар, синтездік каучук пен резеңке, желім мен лак, жарылғыш заттар мен органикалық тыңайтқыштар, т.б. органикалық заттарға жатады.

Органикалық қосылыстар


Ашық тізбекті
Қаныққан
Қанытпаған
Тұйық тізбекті
Карбоциклды
Гетероциклды

Көміртек атомдарының арасында дара байланыстар болса,органикалық қосылыстар қаныққан деп аталады. Ал қосылыстарда қос немесе үш байланыс болса, оларды қанықпаған деп атады.

Органикалық қосылыстардың изомериясы

Органикалық қосылыстардың физикалық және химиялық қасиеттері, олардың молекулаларының құрвмы кеңістік және электрондық құрылысы арқылы анықталады. Осыған байланысты органикалық қосылыстардың құрылысы мен қасиеттерін түсіндіру үшін изомерлер және изомерия деген түсініктер қолданылады.

Дәрі-дәрмектер Тетурам Слезол Форте Салицил қышқылы Бензалкония хлориді Созылмалы алкоголизмді емдеуге арналған дәрі.Этил спиртінің метаболизміне қатысатын фермент ацетальдегиддегидрогеназа ны тежейді. Көз жасы үлбірінің қайта қалпына келуіне, тұрақтылығына және оптикалық сипатының қайта жаңғыруына ықпал етеді.

Органикалық химияның маңызы өте зор. Соның арқасында адам өмірінде органикалық ерекше рөл атқарады заттар. Ақуыздар, көмірсулар мен майлар, нуклеин қышқылдары, витаминдер және Гормондар барлық тірі организмдердің қалыпты өмір сүруінің негізі болып табылады. жаратылыстар, оларсыз өмір сүру мүмкін емес еді. Өте пайдалы көмір мен мұнай сияқты қазбалар, оларсыз елестету мүмкін емес қазіргі заманғы өндіріс, органикалық қосылыстардан тұрады.

Органикалық қосылыстар өнеркәсіп үшін өндіріледі адам қызметінің әртүрлі салаларында қолдану. Бұл мұнай өнімдері, отын әртүрлі қозғалтқыштар, полимер материалдар (резеңке, пластмасса, талшықтар, пленкалар, лактар, желімдер және т.б.), беттік белсенді заттар, бояғыштар, өсімдіктерді қорғау құралдары, дәрілік заттар, хош иістендіргіштер және парфюмерия және т.б.

Аммиак (аммиак суының ерітіндісі NH3) тыныс алу орталығын қоздырады. Аспирин немесе ацетилсалицил қышқылы - антипиретикалық, қабынуға қарсы, ауырсынуды басатын және антиревматикалық білдіреді. Жүрек-тамыр ауруларын емдеуге арналған дәрілер жүйелері – валидол, корвалол, нитро глицерин.Асқорыту жүйесін емдеуге арналған құралдар.

Қорытынды:

Қорыта келе, органикалық заттар адамзат үшін өте маңызды қосылыстар болып табылады. Сол үшін де оларды “табиғат күші” деп атайды.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Патсаев Ә.Қ, Жайлауов С.Ж. «Органикалық химия негіздері». 1-кітап. – 359 б. 11-кітап. - 441б. 111-кітап. 232б. 2. Патсаев Ә.Қ., Сейтімбетов Т.С, Шитыбаев С.А, Дәуренбеков Қ.Н. «Биоорганикалық химия». 443б. 3. Тапбергенов С.О. «Медициналық биохимия» 169б.



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет